Прычаса́ць экспр. ’прыйсці’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Да часаць (гл.) у значэнні ’хутка ісці’. Параўн. рус. дыял. причеса́ть ’прыйсці, з’явіцца; прымчацца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Таргі́каць (таргі́къць) ’ісці кульгаючы’ (мёрск., Нар. сл.), татаргі́к-татаргі́к ’перадае кульгавасць’ (Барад.). Экспрэсіўныя ўтварэнні, суадносныя з выклічнікам таргі́к, да торгаць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паса́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.
1. гл. садзіць.
2. мн. Месца, на якім пасаджаны расліны.
Пасадкі маладога сасонніку.
3. Спуск і прызямленне лятальнага апарата.
Мяккая п.
Вымушаная п.
Ісці, заходзіць на пасадку.
4. Манера, спосаб трымацца ў сядле.
Кавалерыйская п.
|| прым. паса́дачны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).
П. матэрыял.
Пасадачная платформа.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
по́бач.
1. прысл. Адзін каля аднаго.
Мужчыны ішлі п.
2. прыназ. з Р. Блізка каля каго-, чаго-н., поруч з кім-, чым-н.
Ісці п. воза.
◊
Побач з (са), прыназ. з Т —
1) зусім блізка ля каго-, чаго-н.
Наша хата стаіць п. са школай;
2) адначасова, разам з чым-н.
П. са складаннем слоўніка праводзілася манаграфічнае апісанне лексікі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абхо́дны, -ая, -ае.
1. Такі, па якім можна ісці ў абход; кружны.
А. шлях.
2. перан. Не просты, звязаны з хітрыкамі, падманам (пра дзеянні, паводзіны каго-н.).
Дзейнічаць абходнымі сцежкамі.
3. Звязаны з абходам, акружэннем ворага.
А. манеўр.
○
Абходны ліст (лісток) — дакумент, у якім адзначаецца, што няма матэрыяльнай запазычанасці ў тых, хто ідзе ў адпачынак ці звальняецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шлёпаць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. каго (што), па чым і чым. Удараць, стукаць чым-н. мяккім, плоскім.
Ш. па руцэ.
Ш. вёсламі па вадзе.
Ш. басаножкамі.
2. Тое, што і шлёпацца (разм.).
Ш. у гразь.
3. Ісці, хадзіць, крочыць (разм.).
Ш. па гразі.
|| аднакр. шлёпнуць, -ну, -неш, -не; -ні (да 1 і 2 знач.).
|| наз. шлёпанне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
tightrope [ˈtaɪtrəʊp] n. ту́га напя́ты кана́т;
a tightrope walker канатахо́дзец
♦
tread/walk a tightrope ісці́ над бе́зданню; хадзі́ць па лязу́ бры́твы; рызыкава́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
wager1 [ˈweɪdʒə] n. dated or fml закла́д; ста́ўка;
lay/make a wager ісці́ ў закла́д;
win/lose a wager вы́йграць/прайгра́ць закла́д
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
не́куды, прысл.
1. Кудысьці, невядома куды. Некуды ж вось ідзе гэтая вузкая лясная дарожка. Брыль. [Вісарыёна] моцна ўдарылі па галаве, схапілі за рукі, некуды пацягнулі. Самуйлёнак. Паравоз, пыхкаючы і набіраючы хуткасць, паімчаўся некуды ўдалячынь. Шчарбатаў.
2. Няма такога месца, куды б можна было адправіцца, змясціць каго‑, што‑н. Без вестак ад цябе — нам некуды ісці. Глебка.
•••
Далей (ехаць, ісці) некуды — горш таго, што ёсць, быць не можа.
Дзець некуды гл. дзець.
Некуды вачэй дзець гл. дзець.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закла́д, ‑у, М ‑дзе, м.
1. Гарантаванне звароту пазыкі шляхам перадачы крэдытору якой‑н. каштоўнай рэчы, маёмасці. Узяць грошы пад заклад. □ Стары, які загадваў усім на лодачнай станцыі, сказаў, што лодкі выдаюцца толькі дарослым і ў заклад за іх трэба пакідаць які-небудзь дакумент. Бяганская.
2. Рэч, пакінутая таму, хто даў пазыку. Выкупіць заклад. Вярнуць заклад.
3. Рэч, грошы, на якія паспрачаліся. Выйграць заклад.
•••
Біцца аб заклад — тое, што і ісці ў заклад (гл. ісці).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)