подо́бный

1. (кому, чему) падо́бны (да каго, да чаго, на каго, на што); (такой) такі́; (этот) гэ́ты;

шум, подо́бный прибо́ю шум, падо́бны да прыбо́ю (на прыбо́й);

никогда́ не встреча́л подо́бных люде́й ніко́лі не сустрака́ў такі́х людзе́й;

2. мат. падо́бны;

подо́бные треуго́льники падо́бныя трохвуго́льнікі;

ничего́ подо́бного! нічо́га падо́бнага!;

подо́бным о́бразом такі́м жа чы́нам;

в подо́бном слу́чае у такі́м (у падо́бным) вы́падку;

и тому́ подо́бное (сокращённо и т. п.) і да таго́ падо́бнае (сокращённо і да т. п.).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

блі́зкі

1. (в пространстве) бли́зкий, бли́жний, близлежа́щий;

б. двор — бли́зкий (бли́жний, близлежа́щий) двор;

з ~кай дыста́нцыівоен., спорт. с бли́жней диста́нции;

2. (во времени) бли́зкий;

пе́ршыя сняжы́нкі — вестуны́ ~кай зімы́ — пе́рвые снежи́нки — ве́стники бли́зкой зимы́;

3. (хорошо знакомый, связанный дружбой, любовью) бли́зкий;

б. тава́рыш — бли́зкий това́рищ;

~кія адно́сіны — бли́зкие отноше́ния;

4. перен. (сходный) бли́зкий, ро́дственный;

~кая — тэ́ма бли́зкая (ро́дственная) те́ма;

5. перен. (да каго, чаго і каму, чаму) бли́зкий (к кому, чему и кому, чему);

журналі́ст, б. да ўра́давых ко́лаў — журнали́ст, бли́зкий к прави́тельственным круга́м;

б. майму́ сэ́рцу — бли́зкий моему́ се́рдцу;

6. в знач. сущ. бли́зкий;

прывіта́нне ро́дным і блі́зкім — приве́т родны́м и бли́зким;

7. в знач. сказ. переводится чаще всего краткой формой прилагательного;

ён мне б. — он мне бли́зок;

не б. свет — не бли́зкий свет;

за б. свет — за бли́зкий свет;

быць у блі́зкіх адно́сінах — (з кім) быть в бли́зких отноше́ниях (с кем)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

увлече́ние ср.

1. (действие) книжн. уцягне́нне, -ння ср.; неоконч. уця́гванне, -ння ср.; захо́пліванне, -ння ср.;

2. (восторг) захапле́нне, -ння ср.; (пыл) запа́л, -лу м.;

рабо́тать с увлече́нием працава́ць з запа́лам (захапле́ннем);

расска́зывать с увлече́нием раска́зваць з захапле́ннем (запа́лам);

3. (сильный, большой интерес к чему-л., привязанность) захапле́нне, -ння ср.;

увлече́ние теа́тром захапле́нне тэа́трам;

ша́хматы — его́ увлече́ние ша́хматы — яго́ захапле́нне;

4. (влюблённость) захапле́нне, -ння ср., закаха́насць, -ці ж.; (любовь) каха́нне, -ння ср.;

увлече́ние перешло́ в серьёзное чу́вство захапле́нне перайшло́ ў сур’ёзнае пачуццё;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

прабе́гчы сов., в разн. знач. пробежа́ть;

п. це́раз по́ле — пробежа́ть че́рез по́ле;

параво́з ~г за гадзі́ну 60 кіламе́траў — парово́з пробежа́л за час 60 киломе́тров;

час ху́тка ~г — вре́мя бы́стро пробежа́ло;

п. па́льцамі па кла́вішах — пробежа́ть па́льцами по кла́вишам;

п. вача́мі — (па чым, што) пробежа́ть глаза́ми (взгля́дом) (по чему, что);

о́рная) ко́шка ~гла памі́ж і́мі — (чёрная) ко́шка пробежа́ла ме́жду ни́ми;

маро́з (хо́лад) на ску́ры (па спі́не) ~г — моро́з по ко́же (по спине́) пробежа́л

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

чаму́ I нареч. почему́, отчего́, чего́, заче́м;

ч. ты так до́ўга быў у ле́се? — почему́ (отчего́, заче́м, чего́) ты так до́лго был в лесу́?;

ч. ён не прыйшо́ў? — почему́ (отчего́) он не пришёл?;

я не ве́даю, ч. ён не прыйшо́ў — я не зна́ю, отчего́ (почему́) он не пришёл;

ч. не! — как бы не так!; ещё бы!;

вось ч. — вот почему́; так вот почему́

чаму́ II мест., в дат. п. чему́; см. што I 1

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

обраща́ться несов.

1. (поворачиваться) паваро́чвацца;

2. перен. (устремляться, направляться) накіро́ўвацца, кі́дацца;

3. (превращаться) пераваро́чвацца (у каго); ператвара́цца (у што); абарача́цца (у каго, у што, кім, чым); станаві́цца (кім-небудзь, чым-небудзь);

4. (в результате убеждения склоняться к чему-л.) пераваро́чвацца (у што); схіля́цца (да чаго);

5. (прибегать к чему-л.) зваро́чвацца (да чаго);

обраща́ться к первоисто́чникам зваро́чвацца да першакрыні́ц;

6. (адресоваться к кому-л.) звярта́цца (да каго);

обраща́ться с про́сьбой звярта́цца з про́сьбай;

обраща́ться с ре́чью звярта́цца з прамо́вай;

обраща́ться к врачу́ звярта́цца да ўрача́;

7. (вращаться) абарача́цца; (двигаться) ру́хацца;

кровь обраща́ется по кровено́сной систе́ме кроў абарача́ецца (ру́хаецца) па крывяно́снай сістэ́ме;

8. (совершать оборот) эк. абаро́чвацца; (находиться в обращении) быць у абарачэ́нні;

при ро́сте промы́шленности капита́лы обраща́ются о́чень бы́стро пры ро́сце прамысло́васці капіта́лы абарача́юцца ве́льмі ху́тка;

9. (обходиться) абыхо́дзіцца (з кім); (относиться) адно́сіцца (да каго), ста́віцца (да каго);

10. (пользоваться чем-л.) абыхо́дзіцца (з чым), карыста́цца (чым);

отли́чно обраща́ться с прибо́рами даскана́ла (выда́тна) абыхо́дзіцца з прыбо́рамі;

11. страд. паваро́чвацца; звярта́цца, накіро́ўвацца; пераваро́чвацца (у каго, што); ператвара́цца (у што); абарача́цца (у каго, у што, кім, чым); пераваро́чвацца (у што); схіля́цца (да чаго); см. обраща́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

полага́ть несов.

1. (предполагать) меркава́ць; (считать) лічы́ць; (думать) ду́маць;

я полага́ю, что сде́лаю рабо́ту в срок я мярку́ю (ду́маю, лічу́), што зраблю́ рабо́ту ў тэ́рмін;

как вы полага́ете? як вы мярку́еце (ду́маеце, лі́чыце)?;

полага́ть кого́-л. больны́м офиц. лічы́ць каго́е́будзь хво́рым;

полага́ть свои́м до́лгом уст. лічы́ць сваі́м абавя́зкам;

не полага́л я в нём тако́й пры́ти! не ду́маў я, што ў яго́ такі́ спрыт!;

на́до полага́ть вводн. сл. трэ́ба ду́маць;

2. уст. (класть) кла́сці; (возлагать) усклада́ць;

полага́ть нача́ло чему́-л. уст. кла́сці пача́так чаму́е́будзь.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

поме́шанныйI

1. прил. (сумасшедший) звар’яце́лы;

2. прил., перен. (испытывающий пристрастие к кому-, чему-л.) / быть поме́шанным (на ком, чём) страшэ́нна (шалёна, да вар’я́цтва) захапі́цца (кім, чым); страшэ́нна (шалёна, да вар’я́цтва) палюбі́ць (каго, што); не по́мніць сябе́ ад захапле́ння (кім, чым), ад лю́басці (да каго, да чаго); стра́ціць ро́зум ад захапле́ння (кім, чым), ад лю́басці (да каго, да чаго);

он поме́шан на му́зыке ён страшэ́нна (шалёна, да вар’я́цтва) захапі́ўся му́зыкай (палюбі́ў му́зыку), ён не по́мніць сябе́ (стра́ціў ро́зум) ад захапле́ння му́зыкай;

3. сущ. вар’я́т, -та м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

прылажы́ць сов.

1. приложи́ть;

п. руку́ да сэ́рца — приложи́ть ру́ку к се́рдцу;

п. кампрэ́с — приложи́ть компре́сс;

2. (присоединить) приложи́ть;

п. да зая́вы даве́дку — приложи́ть к заявле́нию спра́вку;

п. яшчэ́ не́калькі ты́сяч рублёў — приложи́ть ещё не́сколько ты́сяч рубле́й;

3. (направить на что-л., применить) приложи́ть;

п. сі́лу (стара́нне) — приложи́ть си́лу (стара́ние);

4. придави́ть, прижа́ть;

п. сыр ка́менем — придави́ть (прижа́ть) сыр ка́мнем;

5. разг. приба́вить, привра́ть;

недачу́е, дык ~ло́жыць — недослы́шит, так приврёт;

п. руку́ — (да чаго) приложи́ть ру́ку (к чему)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

любо́вь ж.

1. (привязанность) любо́ў, род. любві́ ж., лю́басць, -ці ж.;

любо́вь к оте́честву любо́ў (лю́басць) да ба́цькаўшчыны;

любо́вь к лю́дям любо́ў (лю́басць) да людзе́й;

бра́тская любо́вь бра́цкая (бра́тняя) любо́ў;

матери́нская любо́вь ма́тчына любо́ў;

2. (чувственное влечение) каха́нне, -ння ср., любо́ў, род. любві́ ж.;

объясня́ться в любви́ прызнава́цца ў каха́нні;

жени́ться по любви́ жані́цца па любві́;

3. (склонность, расположение, влечение) лю́басць, -ці ж., замілава́нне, -ння ср.;

с любо́вью з лю́басцю, з замілава́ннем;

пита́ть любо́вь к кому́, чему́ любі́ць каго́, што;

из любви́ к иску́сству шутл. з лю́басці да спра́вы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)