Ужо не малады, крыху стары (у 1, 3 знач.). [Дзяўчына:] — А Даніла стараваты, А Кірыла сумнаваты, Выйду замуж я за Саву, Працавіты ён на славу.Дзеружынскі.— Здаецца, нічога, — адказаў ветэрынар, гледзячы каню ў зубы. — Стараваты, ды не зусім. У абоз.Якімовіч.// Не новы, устарэлы. [Васіль Ігнатавіч:] — Тут замінка ў тым, што ў цябе, Патапавіч, іншы раз думкі крыху стараватыя.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сто́ма, ‑ы, ж.
Аслабленне сіл, зморанасць ад цяжкай работы ці якога‑н. занятку. Папраўдзе, гэты чалавек не ведаў стомы.Скрыган.Таму не знаў я зморы, стомы У навальніцах, у барацьбе. А ты пытаешся, ці мог бы Жыць без кахання, без цябе.Танк./увобразнымужыв.[Лес] аціх — анямеў, самлеў у стоме, якая настала пасля лета, што агалошвала яго нядаўна рокатам з урадлівай пожні.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сястры́нскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да сястры (у 1 знач.), уласцівы сястры. [Таццяна] не ведала братніх і сястрынскіх пачуццяў.Васілёнак.[Сёстры] ўглядаліся адна другой у вочы, нібы кожная намагалася хутчэй даведацца, а што сталася з чалавекам, а ці тыя гэта вочы,.. што глядзелі на цябе з сястрынскай ласкай і спагадай.Лынькоў.
2.Разм. Які мае адносіны да сястры (у 3 знач.). Сястрынскія курсы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
такто́ўны, ‑ая, ‑ае.
Які мае такт 2, які валодае тактам 2. Уважлівая, тактоўная, удумлівая,.. [Вольга Уладзіміраўна Галіна] ўмела, не крыўдзячы выканаўца, паправіць яго памылку.«Беларусь».[Надзя:] — Цябе выратавала тое, што ты аказаўся надзіва тактоўным чалавекам і не паспрабаваў нават абняць Іну Аляксандраўну.Рамановіч.// Які выконваецца з тактам. Тактоўны ўчынак. Тактоўны падыход. □ Аб тым, як жывуць выгнаныя са школы калегі,.. [Базыль Трайпанскі] палічыў тактоўным не распытвацца.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
утрэ́сціся, утрасецца; зак.
1. Паменшыцца ў аб’ёме, ушчыльніцца ад трасення (пра што‑н. сыпкае, дробнае).
2.перан.Разм. Уладзіцца, прыйсці да ўдачнага канца. — Чым ты зараз мяркуеш заняцца, Максім? — перапыніла яго думкі Галіна Макараўна.. — У абедзенны перапынак даведаюся ў гаспадыні, ці не можа яна пусціць цябе субкватарантам хоць бы часова, пакуль падвернецца што‑н. лепшае.. — Дзякуй, Галіна Макараўна, неяк утрасецца ўсё гэта.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ну, хутчэ́й! na los, schnéller!, mach doch schnéller!;
ну цябе́!разм. geh doch!, bleib mir vom Léibe!; lass mich in Rúh(e);
ну яго́! hol ihn der Kúckuck!;
ну і надво́р’е! das ist vielléicht ein Wétter!
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
падо́бны ähnlich;
быць падо́бным ähnlich sein (накаго-н.D);
падо́бны да мяне́ (такі, як я) méinesgleichen;
гэ́та на цябе́ падо́бна! das sieht dir ähnlich!;
◊
яны́ падо́бныя як дзве кро́плі вады́ sie sehen sich zum Verwéchseln ähnlich, sie gléichen sich wie ein Ei dem ánderen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
забе́гчыразм. (дакаго-н.) bei j-m (kurz) ánklopfen; bei j-m vórsprechen*; zu j-méinen Sprung máchen [tun*];
я забягу́ да цябе́ ich kómme (auf einen Sprung) bei dir vorbéi;
я забягу́ туды́ на хвілі́нку ich kómme für ein Wéilchen hin
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
спяша́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак., зінф., зчым і без дап.
1. Імкнуцца рабіць што‑н. як можна хутчэй; спяшаць. Яны стаялі ўжо ля каліткі дома, дзе кватаравала Рэня. Алёшка спяшаўся дагаварыць: — Я люблю.. Цябе... Цябе я люблю...Лынькоў.Ляснічы няпэўна гмыкнуў. Ён ніколі не спяшаўся з вывадамі.Навуменка.Пакручасты кароткі хвост, прыроблены да апошняй літары, і распырсканае ў канцы чарніла павялі [Агнёва] на думку, што начальнік спяшаўся.Асіпенка.
2. Імкнуцца хутчэй ісці, рухацца, хутчэй трапіць куды‑н. Кожны дзень яна спяшаецца да бальшака І, прыклаўшы руку да вачэй, Прагна ўглядаецца на захад .. А яе каханага яшчэ і сёння Не адпускае вайна.Сіпакоў.Да кагосьці ляцеў і кагосьці ў душу сваю клікаў, Так спяшаўся — хаця б не спазніцца, паспець.Кірэенка.Алена расшпіляе і зноў зашпіляе ватоўку, перавязвае на галаве хустку і спяшаецца на двор, да сяброўкі Ганны.Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неўтаймава́ны, ‑ая, ‑ае.
Такі, якога цяжка, немагчыма ўтаймаваць, стрымаць, сцішыць. Светлае, ласкавае неба, неўтаймаваны.. акіян прыцягвалі да сябе позірк.Гамолка.Пасля вячэры неўтаймаваная моладзь сабралася на клубнай пляцоўцы зноў.Васілевіч.// Уласцівы такому чалавеку. Неўтаймаваная натура.// Надзвычайны ў сваім праяўленні, вельмі моцны. — Што, я ў цябе пытаюся? — .. [бацька] зноў кінуў на Міхася позірк, у якім было поўна неўтаймаванай лютасці.Дамашэвіч.Усе жылі адным неўтаймаваным жаданнем — наперад, наперад!Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)