Турбі́на ‘рухавік, які выкарыстоўвае рух вады, пары ці газу’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Вруб.), ‘вялікае кола ў вадзяным млыне’ (Скарбы₂). Праз рус. турби́на ці польск. turbina ‘вярчальны рухавік’ з франц. turbine ‘тс’ (Арол, 4, 118 — з ням. Turbine), якое штучна было ўтворана на аснове формы Р. скл. turbinis (SWO, 1980, 783; ЕСУМ, 5, 679) ад лац. turbō ‘вір, віхор, віхура, бура, вярчэнне’ ці turbineus ‘віхравы’, роднасных ст.-грэч. τύρβη ‘бязладдзе’, лац. turba ‘сумятня, натоўп’ (Чарных, 2, 272; Даза, 732).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

знаёмства н

1. Bekánntschaft f -, -en (з кім-н mit D);

завяза́ць знаёмства j-s Bekánntschaft máchen, éine Bekánntschaft ánknüpfen;

2. (кола знаёмых) Bekánntenkreis m -es, -e;

3. (з чым-н) Kénntnis f -, -se (G), Vertráutheit f - (mit D)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Omnes homines ad quaestum suum callent

Усе людзі ўмелыя/ведаюць толк у тым, што тычыцца іх выгады.

Все люди искусны/знают толк в том, что касается их выгоды.

бел. Гаспадаром стане тады, як свая вош укусіць. Усякаму сваё мілей. Кожны млын на сваё кола ваду цягне. Кожная сасна свайму бору песню пяе. Кожныя граблі да сябе грабуць.

рус. Каждый в свою нору тянет. И мышь в свою норку тащит корку. Всяк хлопочет, себе добра хочет. Всякий Демид себе норовит. Роман всё кладёт в свой карман. Всякая сосна своему бору шумит, каждый Никитка хлопочет о своих пожитках. Всяк на себя умён.

фр. Chacun veut avoir son compte (Каждый хочет иметь свой счёт).

англ. Every bird thinks its own nest best (Каждая птица считает своё гнездо лучшим).

нем. Jeder hat das Seine lieb (Каждому дорого своё).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

set​1 [set] n.

1. набо́р, кампле́кт, серві́з;

a complete set of Dickens по́ўны збор тво́раў Ды́кенса;

a tea set серві́з для гарба́ты

2. ко́ла людзе́й (звязаных агульнымі інтарэсамі);

literary sets літарату́рныя ко́лы

3. прыбо́р;

a toilet set туале́тны прыбо́р

4. фо́рма, лі́нія, абры́с;

a set of shoulders лі́нія плячэ́й, разваро́т

5. дэкара́цыя

6. малады́ па́растак

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

piąty

piąt|y

пяты;

~a godzina — пяць гадзін;

jedna ~a — адна пятая;

~e przez dziesiąte — пятае цераз дзесятае;

~e koło u wozu — пятае кола ў возе

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

віхля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак.

Разм.

1. Рухацца няроўна, хістаючыся з боку ў бок. Задняе кола віхляла, церла загваздку, чаплялася вобадам за драбіны. Масарэнка.

2. Ісці, робячы частыя павароты. [Мікітка] замкнуў хату на замок, падвязаў лыжы і неўзабаве ўжо віхляў між камлёў дрэў. Сачанка. // Віцца (пра дарогу, рэчку і пад.). Адразу ж за вёскай пачыналася лагчына, па якой віхляла рэчка. Новікаў.

3. перан. Ухіляцца ад прамога адказу; віляць. Раман, згубіўшы надзею на тое, што старая прагаворыцца, пачынае хітрыць, віхляць языком. Кавалёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

buckle

[ˈbʌkəl]

1.

n.

1) спра́жка f.

2) вы́пукліна f.

2.

v.t.

1) зашпіля́ць спра́жкай

2) выпу́чваць, змо́ршчваць (пад ці́скам)

3.

v.i.

1) выгіна́цца, згіна́цца (пра ко́ла); выпу́чвацца (пад ці́скам)

2) Figur. схапля́цца, счапля́цца (з супраці́ўнікам)

•

- buckle down to

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

зубча́ты, зубча́сты

1. (з зубцамі або зазубрынамі), gezáhnt, gezähnt, gezáckt, záckig, áusgezahnt; mit Zínnen bewéhrt;

зубча́тая сцяна́ die zínnenbewehrte Máuer;

зубча́ты ліст бат gezácktes Blatt;

2. тэх Zahn-, Záhnrad-;

зубча́тае ко́ла Záhnrad n -(e)s, -räder;

зубча́тая перада́ча Záhnradgetríebe n -s

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

раскруці́ць, раскру́чваць

1. (вяроўку і г. д) aus¦einánder dréhen;

2. (што-н скручанае) entróllen vt, lóswickeln аддз vt;

3. (кола і г. д) áufdrehen vt, lósdrehen аддз vt;

4. (расшрубаваць) lósschrauben аддз vt, ábschrauben vt;

5. (пашырыць у дыяметры) áusdrehen vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Але́сіца ’лухта, глупства’ (Нас.), алесіць ’гаварыць прывабна, гаварыць лухту’ (Нас.) з акалесіца. Параўн. рус. околёсица лухта, глупства’, околёсная ’тс’, околёсина ’след кола пры павароце’. Усё гэта да калёсы (Міклашыч, 124). Семантычна параўн. лац. delīrus ’вар’ят’ (= які сышоў з баразны) да līra ’баразна’ і бел. зʼехаць з глузду (Мартынаў, Лекс. Палесся, 14). Значэнне ’гаварыць прывабна’ ў дзеяслова алесіць, відаць, пад уплывам лесціцца (гл.). Не выключаны таксама ўплыў куралесы ’небыліца’ (гл.). Нас., 363, перакладае алесіць ’куролесить, нести вздор’ (Мартынаў, SlW, 65–65).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)