Падо́бны ’які мае падабенства з кім-, чым-н., нагадвае каго-, што-н.’ (ТСБМ), ’прыгожы, здатны, добры да чаго-н.’ (Федар. VII). Агульнаславянскае: рус.подо́бный, укр.подо́бний, поді́бний, ст.-слав.подобьнъ, чэш., славац.podobný і г. д. Праслав.podobьnъ, якое ад podobiti < doba (гл. даба), з першапачатковым значэннем ’падыходзячы’ (гл. Фасмер, 3, 298; Брукнер, 91).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
celestial
[səˈlestʃəl]1.
adj.
1) нябе́сны
celestial bodies — нябе́сныя це́лы
2) ве́льмі до́бры, прыго́жы, пы́шны, раско́шны
2.
n.Figur.
жыха́р не́ба
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Bráten
m -s, - смажані́на
ein fétter ~ — до́бры куш
j-m den ~ versálzen — разм. сапсава́ць каму́-н. здавальне́нне
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ядо́км
1.Ésser m -s, -;
до́бры ядо́к ein stárker Ésser;
2.разм (асоба) Persón f -, -en;
сям’я́ з трох едако́ўéine Famíli¦e von drei Persónen, éine dréiköpfíge Famíli¦e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
зла́дзіцца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак.
Разм.
1. Патрапіць рабіць што‑н. узгоднена, стройна. Зладзіцца пець. Зладзіцца танцаваць.
2. Атрымацца, уладзіцца. — Ніна — дзяўчына добрая, .. — пахваліла Ганна. — І табе, Зоська, чалавек добры надарыўся, лепшага і я табе пажадаць не магла. Дык няхай бы ўсё яно зладзілася, як трэба.Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упэ́ўніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго.
Прымусіць паверыць у што‑н., пераканаць у чым‑н. [Чарноў] бачыў і разумеў, што Міхалу яго выбар не падабаецца, і стараўся як мага растлумачыць, упэўніць яго, што «Урал» добры конь.Васілевіч.Два наступныя допыты толькі ўпэўнілі капітана ў віноўнасці абодвух затрыманых.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АЛЕКСІ́С
(Alexis) Жак Стэфен (22.4.1922, г. Ганаіў, Гаіці — крас. 1961),
гаіцянскі пісьменнік. Урач-неўрапатолаг. Пісаў на франц. мове. Забіты агентамі дыктатара Дзювалье. Аўтар раманаў «Добры генерал Сонца» (1955), «Дрэвы-музыканты» (1957), «Вокамгненна» (1959), кн. казак «Рамансера ў святле зор» (1960). У цэнтры твораў Алексіса — вобраз шматпакутнай гаіцянскай зямлі. Яго рэалізм, жорсткі і горкі, адначасова мае рамантычна-палымяны характар. Прыхільнік шырокага выкарыстання фальклору ў л-ры.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Балазе́ (Нас., Шат., Касп., Сцяшк. МГ, БРС), балазе́й, блазе́. Рус.бо́лозе ’добра’, бо́лого ’блага; добра’, укр.бо́лого; польск.błogi, чэш.blahý, ст.-слав.благъ, балг.благо́, серб.-харв.бла̑г і г. д. Прасл.bolgъ ’добры і да т. п.’ bolzě ’добра’. І.‑е. сувязі не вельмі ясныя. Параўн. Бернекер, 69; Фасмер, 1, 188 (там і падрабязна агляд версій).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Нязго́ршы ’някепскі’ (Сцяц., Касп.), ’належны, добры’ (Сцяшк. Сл.), сюды ж нязго́рш (нізгорш) ’нядрэнна’ (Сцяшк. Сл.; мін., Жыв. сл., Сл. ЦРБ). Да горш(ы), пачатковы комплекс няз‑ < не + з са спалучэння не з горшых ’не самы дрэнны’, параўн. тлумачэнне Каспяровіча ’не из худших’ (там жа). Магчыма, таксама непасрэднае ўтварэнне ад зго́ршыць ’разбэсціць, сапсаваць маральна’, зго́ршаны ’разбэшчаны’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пія́вы ’працавіты’ (чэрв., Сл. ПЗБ). Параўноўваюць літ.pyti ’размакаць (пра зямлю), станавіцца мяккім (пра характар)’; papijęs ’добры, мяккі, які ўвесь аддаецца працы, дабрыні і г. д.’ (Грынавяцкене, тамсама, 3, 527), што не пераконвае; хутчэй, з пілявы ’рухавы’ (гл.), да піліць2, параўн. польск.pilać ’дбаць’, варыянт pilić ’старацца, дбаць’, што звязана з pilny ’старанны’ (Банькоўскі, 2, 579), гл. пільны.