старана́, -ы́, мн. сто́раны і (з ліч. 2, 3, 4) стараны́, старо́н, ж.

1. Напрамак, а таксама месца ў якім-н. напрамку ад каго-, чаго-н.; бок.

Хмара паднялася са стараны лесу.

У старане ад дарогі.

2. Мясцовасць, краіна; бок.

З роднай стараны.

Нясоладка жыць на чужой старане.

3. У матэматыцы: прамая лінія, якая абмяжоўвае геаметрычную фігуру.

С. прамавугольніка.

4. у знач. прысл. старано́й (-о́ю). У абход, ідучы на пэўнай адлегласці ад чаго-н.

Аб’ехаць вёску стараной.

◊

Мая (твая, яго і пад.) справа старана (разм.) — мяне (цябе і пад.) менш за ўсё датычыцца.

На старане (разм.) — не дома, на чужым месцы (жыць, працаваць і пад.).

У старане —

1) на некаторай адлегласці, воддаль;

2) асобна, не разам.

|| памянш. старо́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

кана́л

(іт. canale, ад лац. canalis = труба)

1) штучнае рэчышча, напоўненае вадой (напр. абвадняльны к.);

2) вузкая поласць у выглядзе трубы, трубкі ўнутры чаго-н. (напр к. ствала гарматы);

3) лінія сувязі, камунікацыі (напр. тэлевізійны к.);

4) перан. шлях, сродак для дасягнення чаго-н. (напр. дыпламатычныя каналы).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

main

[meɪn]

1.

adj.

гало́ўны, найважне́йшы, найбо́льшы

the main street — гало́ўная ву́ліца

the main line of the railway — гало́ўная чыгу́начная лі́нія

by main force — усі́мі сі́ламі

2.

n.

1) гало́ўная вадаправо́дная труба́, гало́ўная электралі́нія або́ газаправо́д

2) Poet. адкры́тае мо́ра, акія́н

•

- in the main

- main clause

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

дырэктры́са

(фр. directrice, ад лац. directrix = якая накіроўвае)

1) мат. прамая лінія, якая характарызуецца тым, што адносіны адлегласцей любога пункта дадзенага канічнага сячэння ад гэтай прамой і ад дадзенага пункта ёсць велічыня пастаянная;

2) ваен. пэўны напрамак, сектар на артылерыйскім палігоне, падрыхтаваны для стральбы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

эліпс, э́ліпсіс

(гр. elleipsis = пропуск)

1) мат. замкнёная крывая лінія, сума адлегласцей кожнага пункта якой ад двух'дадзеных пунктаў застаецца заўсёды пастаяннай, а таксама абрысы прадмета, якія напамінаюць такую крывую;

2) лінгв. рытарычная фігура, якая заключаецца ў пропуску якога-н. члена сказа, што лёгка падразумяваецца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

цепно́й​I (к цепь);

1. в разн. знач. ланцуго́вы;

цепно́е колесо́ ланцуго́вае ко́ла;

цепно́й мост ланцуго́вы мост;

цепны́е кора́ллы зоол. ланцуго́выя кара́лы;

цепна́я ли́ния мат. ланцуго́вая лі́нія;

цепна́я реа́кция физ., перен. ланцуго́вая рэа́кцыя;

2. (привязанный на цепь) ланцу́жны;

цепна́я соба́ка ланцу́жны саба́ка;

3. / цепно́е пра́вило мат. склада́нае трайно́е пра́віла.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

баразна́, ‑ы; мн. барозны, ‑разён; ж.

1. Доўгі паглыблены прарэз на паверхні глебы. зроблены плугам ці іншымі сельскагаспадарчымі прыладамі. Баразна вылузвалася з-пад лемяша, бегла за плугам, цьмяна пабліскваючы на сонцы, і слалася, гарнулася да свежага вагона. Капыловіч. // Выараны плугам рад бульбы. Разараўшы шэсць баразён, па дзве на выбіральшчыка, Андрэй выпраг з плуга каня і закурыў. Чарнышэвіч.

2. Падоўжанае паглыбленне на чым‑н.; маршчына, складка. У.. [Намысніка] ўжо на шчоках прарэзаліся ад носа да падбародка глыбокія барозны. Грамовіч. Вада ледзь прыкрывае пясок водмелі, пакідаючы на ім лёгкія барозны. В. Вольскі.

3. перан. Пачынанне ў якой‑н. галіне. Пракласці першую баразну. // Лінія размежавання паміж чым‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

linear

[ˈlɪniər]

adj.

1) ліне́йны; зь лі́ніяў

2) па лі́ніі

a linear succession from father to son — спа́дчыннасьць па лі́ніі ад ба́цькі да сы́на

3) як лі́нія, даўгі́ й ву́зкі

4) прапарцы́йны, сувыме́рны

a linear relationship — прапарцы́йная су́вязь, зале́жнасьць

linear equation Math. — раўна́ньне пе́ршае ступе́ні

•

- linear measure

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

tend

I [tend]

v.i.

1) мець тэндэ́нцыі, схіля́цца

2) кірава́цца, падава́цца

The coastline tends to the south — Лі́нія ўзьбярэ́жжа тут кіру́ецца напаўдня́

II [tend]

v.t.

1) дагляда́ць; па́сьвіць

He tends shop for his father — Ён дагляда́е майстэ́рню ба́цькі

A shepherd tends his flock — Пасту́х па́сьвіць свой ста́так

2) абслуго́ўваць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

line

I [laɪn]

1.

n.

1) лі́нія, ры́са f.; вяро́ўка f., шнуро́к -ка́ m.

a clothes line — шнур для бялі́зны

a fish line — лёска f., валасьні́к -а́ m.

2) мяжа́, грані́ца f., паграні́чная лі́нія

3) рад -а m.; шарэ́нга, чарга́ f.

a line of persons — чарга́

to march in a line — маршырава́ць шарэ́нгай

a line of trucks — аўтакалёна

4) радо́к -ка́ m. (ве́рша, ліста́), каро́ткі ліст, запі́ска

Drop me a line — Напішы́ мне па́ру слоў

5) тэлефо́нная або́ чыгу́начная лі́нія

6) абры́сы pl., ко́нтур -а m.

2.

v.t.

1) право́дзіць лі́нію, разьліне́йваць

2) ста́віць у рад каго́-што

3) ме́раць ліне́йкай

3.

v.i.

стро́іцца ў рад, у ліне́йку; шыхава́цца

•

- all along the line

- down the line

- draw the line

- in line with

- line a street with trees

- line up

- out of line

- read between the lines

- the line

- come into line

II [laɪn]

v.t.

1) падшыва́ць падкла́дку (у паліто́); абабіва́ць зь сярэ́дзіны

2) напаўня́ць, набіва́ць

to line one’s pockets with money — набі́ць кішэ́ні грашы́ма, разбагаце́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)