Verbum

анлайнавы слоўнік

ма́рынер

(англ. mariner = літар. марак)

серыя амерыканскіх аўтаматычных міжпланетных станцый для даследавання планет Сонечнай сістэмы і касмічнай прасторы, а таксама праграма іх распрацоўкі і запускаў.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ха́кер

(англ. hacker)

камп’ютэрны хуліган, які пранікае ў чужыя інфармацыйныя сістэмы з мэтай забавы або для атрымання сакрэтных звестак, увядзення ілжывых дадзеных і г. д.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

га́рнец

(польск. garniec)

мера сыпкіх рэчываў, што прымянялася на Беларусі да ўвядзення метрычнай сістэмы мер (3,28 л), а таксама пасудзіна такой ёмістасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

наркале́псія

(ад гр. narke = здранцвенне + lepsis = прыпадак)

захворванне цэнтральнай нервовай сістэмы, якое характарызуецца кароткачасовымі неадольнымі прыступамі санлівасці, расстройствамі начнога сну і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

небуля́рны

(ад лац. nebula = туман)

які адносіцца да туманнасці;

н-ая гіпотэза — гіпотэза, якая тлумачыць паходжанне планетнай сістэмы яе ўтварэннем з туманнасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

непту́ній

(н.-лац. neptunium, ад лац. Neptunus = назва планеты сонечнай сістэмы)

штучны радыеактыўны хімічны элемент, серабрыста-белы метал, які належыць да актыноідаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

прагра́ма-дыспе́тчар

(ад праграма + дыспетчар)

план дзеянняў, якім прадугледжваецца арганізацыя функцыяніравання і кіравання сукупнасцю устройстваў электронна-вылічальнай машыны або сістэмы такіх машын.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

пражэ́ктар

(англ. projector, ад лац. proiectus = кінуты наперад)

асвятляльны прыбор, які пры дапамозе аптычнай сістэмы пасылае яркі пучок праменяў на далёкую адлегласць.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

эліміна́цыя

(лац. eliminatio = выдаленне)

1) выдаленне, ліквідацыя чаго-н.;

2) мат. выключэнне невядомага з сістэмы ўраўненняў;

3) гібель арганізмаў па розных прычынах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ГРА́ФІКА

(грэч. graphikē ад graphō пішу),

сукупнасць пісьмовых сродкаў пэўнай мовы, што ўключае графемы, знакі прыпынку, націск і інш., а таксама сістэма ўзаемаадносін паміж графемамі і фанемамі ў літарна-гукавым пісьме; раздзел мовазнаўства, які вывучае такія ўзаемаадносіны. Паняцце «графіка» характэрна для літарна-гукавога пісьма, у якім вылучаюць 3 бакі: алфавіт, графіку і арфаграфію. Ідэальнай графікай, у якой кожная графема адпавядала б асобнай фанеме (і наадварот) не існуе. У сучасным свеце найб. пашыраны нац. сістэмы пісьма, створаныя на аснове лац. алфавіта (гл. Лацінскае пісьмо), кірыліцы і арабскага пісьма. У аснове бел. графікі — рус. грамадзянскі шрыфт, створаны ў выніку рэформы кірыліцы.

Літ.:

Макарова Р.В. Понятие графики и графемы // Система и уровни языка. М., 1969;

Булыка А.М. Развіццё арфаграфічнай сістэмы старабеларускай мовы. Мн., 1970;

Яновіч А.І. Станаўленне графічнай сістэмы беларускай літаратурнай мовы новага перыяду // Бел. лінгвістыка. 1987. Вып. 31.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)