Трасаві́ца ‘ліхаманка’ (Ласт.), ‘дрыжыкі’: усё цела яго дрыжэла ў дробнай трасавіцы (Ю. Віцьбіч), ст.-бел. тресавица, трясавица ‘тс’ (ГСБМ). Параўн. ст.-рус. трасавица ‘ліхаманка; трасца’: избави … трасавиче (берасц. грамата № 715; Залізняк, Исслед. в области балто-слав. духовной культуры. Заговор. M., 1993, 106), с.-балг. трѧсавица ‘тс’ (XIII ст.), макед. трасавица ‘тс’ (XIII ст.; МЈ, 15, 1–2, 97), ст.-слав. трѧсавица ‘тс’ (СССл.) пры старым польск. trzęsawica ‘дрыжыкі’, ‘няпэўнасць, хісткасць’. Да прасл. *tręsavъ, гл. трэсці.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вандалі́зм

(фр. vandalisme, ад лац. Vandali = старажытнагерманскія плямёны, якія ў 455 г. разрабавалі Рым)

няшчаднае разбурэнне, знішчэнне помнікаў культуры, мастацтва.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дэнацыяналіза́цыя

(ад дэ- + нацыяналізацыя)

1) зварот раней нацыяналізаванай маёмасці былым яе гаспадарам;

2) страта нацыянальных асаблівасцей (мовы, культуры і інш.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дээтніза́цыя

(ад дэ- + этнас)

страта нацыянальна-спецыфічнага ў культуры, мове і побыце этнасу; згортванне або выцясненне нацыянальных формаў грамадскага жыцця.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

касмапаліты́зм

(ад гр. kosmopolites = грамадзянін свету)

ідэалогія, якая прапагандуе адмаўленне ад нацыянальнага суверэнітэту, абыякавыя адносіны да радзімы і нацыянальнай культуры.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

рэстаўра́цыя

(лац. restauratio)

1) узнаўленне разбураных ці пашкоджаных ад старасці помнікаў мастацтва, гісторыі, культуры;

2) аднаўленне ранейшага, звергнутага палітычнага ладу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

цыка́да

(лац. cicada)

хобатнае насякомае атрада раўнакрылых, самцы якога ўтвараюць характэрнае стракатанне; корміцца сокамі раслін, шкодзіць збожжавыя культуры, пладовыя дрэвы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дэграда́цыя

(лац. degradatio = паніжэнне)

паступовае пагаршэнне, страта ранейшых добрых якасцей; заняпад (напр. д. глебы, д. культуры).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

оча́г в разн. знач. ача́г, -га́ м.; агме́нь, -ню м.; (о центре, сосредоточении чего-л.— ещё) асяро́дак, -дка м.;

ого́нь потре́скивает в очаге́ аго́нь патрэ́сквае ў ачагу́;

оча́г то́пки ача́г то́пкі;

семе́йный оча́г перен. сяме́йны ача́г;

оча́г землетрясе́ния ача́г землетрасе́ння (землятру́су);

оча́г войны́ ача́г (асяро́дак) вайны́;

оча́г культу́ры ача́г (асяро́дак) культу́ры;

оча́г заболева́ния ача́г (асяро́дак) захво́рвання;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дзе́яч, ‑а, м.

Асоба, што вызначылася ў якой‑н. галіне грамадскай дзейнасці. Дзяржаўны дзеяч. Дзеяч навукі. Заслужаны дзеяч мастацтваў БССР. Грамадскі дзеяч. □ За гады савецкай улады многа выдатных людзей з’явілася ў беларускім Палессі. Гэта дзеячы народнай гаспадаркі, дзеячы ператварэння і ўдасканалення краю, дзеячы навукі і культуры. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)