выма́хваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да вымахаць.
2. чым. Разм. Махаць то ў адзін то ў другі бок; размахваць. Васіль злосна скрыгітаў зубамі і вымахваў рукою ў паветры. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
калдо́бісты, ‑ая, ‑ае.
З вялікай колькасцю калдобін. Калдобістая дарога гайдала нас, і Валі рабілася блага. Пташнікаў. Аўтобус, пакалыхваючыся з боку на бок, выплыў з калдобістай вулачкі на шырокую местачковую плошчу. Адамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кумпя́к, ‑а, м.
Бядровая частка тушы (звычайна свіной). Вэндзіць кумпякі. // Разм. Знешні бок верхняй часткі бядра; клуб 3. Ураднік аж засмяяўся сам сабе і ляснуў рукамі па сваіх тоўстых кумпяках. Колас.
[Літ. kumpis.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ліхта́рык, ‑а, м.
Памянш. да ліхтар; невялікі ліхтар. Па правы бок далёка ў цемені мільгануў і адразу ж згас ліхтарык вартавога. Краўчанка. На шапцы начальніка змены іншы раз гарэў ліхтарык. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стані́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да станіцы. Станічныя жыхары. Станічныя сады. □ Са станічнага парку, які пачынаўся адразу па той бок вуліцы, улівалася ў пакой, затапляючы яго да краёў, музыка. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фас, ‑а, м.
1. Выгляд твару спераду. // Уст. Тое, што і фасад (у 1 знач.).
2. Спец. Бок абароннага збудавання, павернуты да праціўніка.
•••
У фас — тварам да таго, хто глядзіць; анфас.
[Фр. face — твар.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пле́ўра ’дыяфрагма’ (бераст., б.-каш., ЛА, 1). У выніку пераносу значэння па сумежнасці з плеўра ’абалонка, што пакрывае лёгкія і сценкі грудной поласці’, якое з с.-лац. pleura < ст.-грэч. πλευρά ’бок’, πλευραί ’рэбры’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
старана́, -ы́, мн. сто́раны і (з ліч. 2, 3, 4) стараны́, старо́н, ж.
1. Напрамак, а таксама месца ў якім-н. напрамку ад каго-, чаго-н.; бок.
Хмара паднялася са стараны лесу.
У старане ад дарогі.
2. Мясцовасць, краіна; бок.
З роднай стараны.
Нясоладка жыць на чужой старане.
3. У матэматыцы: прамая лінія, якая абмяжоўвае геаметрычную фігуру.
С. прамавугольніка.
4. у знач. прысл. старано́й (-о́ю). У абход, ідучы на пэўнай адлегласці ад чаго-н.
Аб’ехаць вёску стараной.
◊
Мая (твая, яго і пад.) справа старана (разм.) — мяне (цябе і пад.) менш за ўсё датычыцца.
На старане (разм.) — не дома, на чужым месцы (жыць, працаваць і пад.).
У старане —
1) на некаторай адлегласці, воддаль;
2) асобна, не разам.
|| памянш. старо́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
меда́ль м Medaille [me´daljə] f -, -n;
па́мятны меда́ль Dénkmünze f -, -n;
узнагаро́дзіць меда́лём mit éiner Medaille áuszeichnen;
◊ адваро́тны бок меда́ля Kéhrseite der Medaille
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
адвярну́цца
1. (у другі бок) sich ábwenden*;
2. (парваць зносіны з кім-н) sich ábkehren (von D), die Bezíehungen ábbrechen* (zu D)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)