глей
(англ. gley)
1) слой глебы светлай афарбоўкі, які ўтварыўся пад уплывам жыццядзейнасці анаэробных бактэрый;
2) адклады на дне вадаёмаў, у склад якіх уваходзяць найдрабнейшыя часцінкі мінеральных і арганічных рэчываў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
грымірава́ць
(фр. grimer = падмалёўваць твар)
1) накладваць грым, каб надаць акцёру патрэбны для яго ролі выгляд;
2) надаваць каму-н. з дапамогай грыму аблічча каго-н. (напр. г. пад рыбака).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ламаркі́зм
[ад фр. J. Lamarck = прозвішча фр. прыродазнаўцы (1744—1829)]
вучэнне аб эвалюцыйным развіцці жывой прыроды, паводле якога змены пад уздзеяннем знешніх умоў мэтаўзгоднены з унутраным імкненнем арганізмаў да ўдасканалення.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
плагіятрапі́зм
(ад гр. plagios = косы + трапізм)
здольнасць бакавых органаў раслін прымаць становішча пад пэўным вуглом да восевага органа ў залежнасці ад крыніцы раздражнення (сілы цяжару, святла і інш.); параўн. артатрапізм.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рыцынуле́і
(н.-лац. ricinulei)
атрад арахнідаў членістаногія жывёлы з целам даўжынёй 5—10 мм і кароткім членістым брушкам, пашыраныя ў тропіках; жывуць у раслінным подсціле, пад карой і ў пячорах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
электрафарэ́з
(ад электра- + гр. phoros = які нясе)
1) перамяшчэнне зараджаных калоідных часцінак пад уздзеяннем знешняга электрычнага поля; выкарыстоўваецца ў хімічнай прамысловасці, фізіятэрапіі (параўн. анафарэз, катафарэз);
2) тое, што і іонтафарэз.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сбра́сывать несов.
1. в разн. знач. скіда́ць, скі́дваць;
сбра́сывать снег с кры́ши скіда́ць снег з да́ху (са страхі́);
2. карт. зно́сіць;
сбра́сывать со счето́в скіда́ць з раху́нку (разлі́ку), не браць пад ува́гу; см. сбро́сить;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ашо́рстак ’жэрдка ў гумне, прымацавання паміж сохамі на ўзроўні сцен; ашорстак быў раней таксама ў хатах’ (лях., Янк. Мат.), ’жэрдка ў хаце, на якую вешалі адзенне’ (Сержп., ЭШ, рук.). Ад шост з устаўным р, параўн. шо́рстак (Касп.), шо́стак ’тс’ (П. С.), відаць, пад уплывам шорсткі і пад.; а прыстаўное, як у ахлеў (хлеў), афіранка і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сутарэ́нне ’памяшканне пад першым паверхам будынка, ніжэй узроўню зямлі; падзямелле’ (ТСБМ), ’склеп, лёх’ (Некр. і Байк.). Ад польск. suterena ’(жылы) падвал’, suteryna ’тс’, якія запазычаны з франц. souterrain ’падземны; падзямелле; падземны ход’ ад лац. subterraneus, якое складзена з sub‑ ’пад’ і terra ’зямля’ (SWO, 714; Голуб-Ліер, 459). Канец зменены пад уплывам блізкага па значэнню скляпенне, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падця́ць, падатну, падатнеш, падатне; падатнём, падатняце; зак., што.
Разм.
1. Падагнуць пад сябе або прыціснуць да сябе (ногі, калені і пад.). Паспрабаваў [Васіль] падцяць пад сябе параненую нагу і не змог. Востры боль укалоў у самае сэрца. Сачанка. Спалохаліся ваўкі смелай дзяўчыны, падцялі хвасты ды падаліся ў гушчар. Якімовіч. // Шчыльна стуліць, сціснуць губы. — Эт, гаворыш абы-што, — Сцёпа пакрыўджана падцяў губы. — Я да цябе з адкрытым сэрцам, а ты — смяешся... Курто.
2. Адсячы, падрэзаць. Для яблыні загад сухі і строгі: Сысці з дарогі. Тупы тапор падцяў яе пад корань. Бічэль-Загнетава.
•••
Падцяць хвост — тое, што і падціснуць хвост (гл. падціснуць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)