до́ўбня ж.

1. уст. (молот) балда́;

2. (орудие для убоя скота) бойни́ца;

3. разг., бран. (глупый человек) балда́ м. и ж., обалду́й м., чурба́н м.;

чака́ць як вол до́ўбніпогов. ждать как вол о́буха́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

паткну́цца сов., разг.

1. су́нуться, ткну́ться, толкну́ться;

п. ў дзве́ры — су́нуться (ткну́ться, толкну́ться) в дверь;

2. перен. попыта́ться;

то́лькі ён ~ну́ўся сказа́ць, як яго́ зноў перабі́лі — то́лько он попыта́лся сказа́ть, как его́ опять переби́ли

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

перасядзе́ць сов., в разн. знач. пересиде́ть;

ён усі́х ~дзе́ў — он всех пересиде́л;

з гэ́тым хле́бам зіму́ як-не́будзь ~дзі́м — с э́тим хле́бом зи́му ка́к-нибудь пересиди́м;

~дзі́м, хай дождж пераста́не — пересиди́м, пусть дождь переста́нет

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

му́ха му́ха, -хі ж.;

шпа́нская му́ха зоол. шпа́нская му́ха;

ге́ссенская му́ха зоол. ге́сенская му́ха;

бе́лые му́хи бе́лыя му́хі;

быть под му́хой быць пад му́хай;

де́лать из му́хи слона́ рабі́ць з му́хі слана́;

(кака́я) му́ха укуси́ла (кого) (яка́я) му́ха ўкусі́ла (каго);

мрут как му́хи мруць як му́хі;

му́хи мрут (до́хнут) му́хі мруць (до́хнуць);

му́хи не оби́дит му́хі не пакры́ўдзіць;

слы́шно, как му́ха пролети́т чува́ць, як му́ха праляці́ць;

счита́ть мух лічы́ць мух;

о́чно) му́ху проглоти́лы́ццам, ні́бы) му́ху праглыну́ў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

побыстре́е сравнит. ст.

1. нареч. (поскорее) (тро́хі) шпарчэ́й; (тро́хі) хутчэ́й, (тро́хі) скарэ́й; (тро́хі) барзджэ́й; (как можно быстрее) (як мага́) шпарчэ́й, як найшпарчэ́й; (як мага́) хутчэ́й, як найхутчэ́й, (як мага́) скарэ́й, як найскарэ́й; (як мага́) барзджэ́й, як найбарзджэ́й;

2. прил. (тро́хі) шпарчэ́йшы; (тро́хі) хутчэ́йшы; (тро́хі) скарэ́йшы; (тро́хі) барзджэ́йшы;

3. нареч. (поживее) (тро́хі) шпарчэ́й; (тро́хі) жваве́й; (как можно быстрее) (як мага́) шпарчэ́й, як найшпарчэ́й; (як мага́) жваве́й, як найжваве́й;

4. прил., перен. (тро́хі) шпарчэ́йшы; (тро́хі) жваве́йшы; см. бы́стро, бы́стрый.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Qualia quisque geret, talia quisque feret

Як хто будзе сябе паводзіць, так да яго будуць і адносіцца.

Как кто будет себя вести, так к нему будут относиться.

бел. Як баба да дзеда, так і дзед да бабы. Які «здароў будзь», такі і «на здароўе». На добрае пытанне добрае і адпавяданне.

рус. Каков до людей, таковы и люди до тебя. Как сам станешь потчевать, так и люди тебя отпотчуют. Какову чашу другу нальёшь, такову и сам выпьешь. Как аукнется, так и откликнется. Каков привет, таков ответ. Кто сам ко всем лицом, к тому и добрые люди не спиной. Спроси громом, ливнем ответят.

фр. Tel bruit, tel écho (Каков шум, такое и эхо).

англ. Do by others as you would be done by (Поступай с людьми так, как хочешь, чтобы поступали с тобой).

нем. Ein finsterer Blick kommt finster zurück (Мрачный взгляд возвращается мрачным обратно). Wie der Hall, so der Schall (Как аукнется, так и звучит).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

уII межд.

1. (при выражении испуга, страха) ой, ух;

у, как темно́ ой (ух), як цёмна;

2. (при выражении укора) вось, от;

у, ба́ловень! вось (от) дураслі́вец!;

3. (при выражении негодования) у;

у, хулига́н! у, хуліга́н!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

вол (род. вала́) м. вол;

рабі́ць як чо́рны в. — рабо́тать как вол;

ні вала́ ні кала́ — ни кола́ ни двора́;

з аднаго́ вала́ дзвюх шкур не дзяру́цьпогов. с одного́ вола́ двух шкур не деру́т;

адзі́н хоць з’еш вала́, дык адна́ хвала́посл. оди́н хоть съешь вола́, так одна́ сла́ва;

стары́ в. баразны́ не псуе́погов. ста́рый конь борозды́ не по́ртит;

(прыйшо́ўся) як вол да карэ́тыпогов. (годи́тся) как вол для каре́ты

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Grunnit porcellus, ut sus vetus ante, tenellus

Малое парася рохкае так, як рохкала старая свіння.

Малый поросёнок хрюкает так, как хрюкала старая свинья.

бел. Што робіць воўк, тое і ваўчаняты. Калі бацька рыбак, то і сын у ваду паглядае.

рус. Родительское слово на ветер не молвится. Свинья хрю, и поросята хрю. Щенок у матери лаять учится. За что батька, за то и дети. Молодой петух поёт так, как от старого слышал. Что у родителей слетает с языка, то у ребёнка скачет на языке.

фр. Les petits pâtissent les sottises des autres (Малыши повторяют глупости других).

англ. As the old cock crows, so crows the young (Молодой петух поёт так, как старый).

нем. Wie die Alten sungen, so zwitschern die Jungen (Как пели старые, так щебечут молодые).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Serram cum aliquo ducere (Varro)

Пілаваць з кім-небудзь (г. зн. сварыцца).

Пилить с кем-нибудь (т. е. перебраниваться).

бел. Быць на нажах. Адзін другога не пераважыць. Так любяцца, як сабака з кошкаю.

рус. Быть на ножах. Живут, как собака с кошкой. Метут в два веника. Не сошлось Онохино пиво с Нестеровым. Сидят вместе, а глядят врозь. Они живут ‒ ни вон, ни в избу. Один рычит да лает, другая мурлычет да фыркает.

фр. Vivre comme (un) chien et (un) chat (Жить как собака и кот).

англ. To agree like cats and dogs/harp and harrow/pickpockets in a fair (Взаимопонимание, как у кошки с собакой/арфы и бороны/воров на ярмарке).

нем. Wie Hund und Katze leben (Жить как собака и кот).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)