Don’t let your mind rust during vacation — Не дава́й сваі́м мазга́м прытупля́цца падча́с адпачы́нку
3.
adj.
іржа́вы; руды́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ржэ́ўнік ’іржэўнік’ (ТСБМ, ДАБМ, Шатал.), ’сцелішча’ (ЛА, 4). Утворана ад прыметніка *rьž‑av‑nъ > *rьž‑ev‑nъ > які ўзыходзіць да *rьža. Да іржа2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ржа́ніца ’іржаная салома’ (расон., Шатал.). Да іржа2 (гл.). Утворана пры дапамозе суф. ‑іц‑а ад (а)ржаны, як аўся́ніца, прася́ніца, я́чніца (Сцяцко, Афікс. наз., 110).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прае́сцісов., в разн. знач. прое́сть;
моль прае́ла сукно́ — моль прое́ла сукно́;
п. гро́шы — прое́сть де́ньги;
іржа́ прае́ла вядро́ — ржа́вчина прое́ла ведро́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
smut
[smʌt]1.
n.
1) са́жа f.; бруд -у m.
2) бру́дная пля́ма
3) непрысто́йнасьць f.
4) Bot.іржа́f.
2.
v.
пэ́цкаць (-ца) іржо́ю
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Рдза ’маланка без грому’ (брасл., ДАБМ, камент.; даўг., Сл. ПЗБ). Паланізаваная форма да ржа (гл.), параўн. польск. (у Летуве) rdza ’маланка без грому’, якое ў фразеалагізме rdza trzęsi, г. зн. rdzą trzęsi ’трасе іржу’ (Буга, Rinkt., 3, 431), з’яўляецца калькай з літ.rūda krečia ’трэсці іржу’, ’іржа трасе’ (Анікін, Из истории рус. сл. 165–166). Параўн. лат.rūsa ’іржа’ і ’бліскавіца, зарніца’. Аднак лінгвагеаграфія, параўн. рус.уладз.ржа ’зіхаценне, ззянне маланкі ноччу, калі, паводле павер’я, наліваецца жыта’, пярэчыць гэтаму. Хутчэй за ўсё, супольнае балтаславянскае ўтварэнне на базе міфалагічных уяўленняў аб тым, што маланка без грому спальвае (робіць чорнымі, іржавымі) плады і жыта, параўн. іржа ’галаўня (чорнае зерне ў коласе)’, а таксама палес.аріхава маланка ’маланка без грому’, якая паводле вераванняў, выпальвае ядра арэхаў і робіць іх чорнымі або пустымі; аналагічная сувязь ’маланка’ — ’арэх’ вядомая ва ўсіх славянскіх традыцыях, параўн. Слав. др., 2, 281–282.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
спапяле́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
1. Ператварыць у попел; сатлець, згарэць. Здавалася, што ўсё спапялее, згарыць ад гэтакай гарачыні.Сабаленка.//перан. Набыць колер попелу. Твар .. [Кідалы], звычайна чырвоны, задаволены, спапялеў.Шамякін.Зоры на небе спапялелі, дзённае святло цадзілася зверху.Чорны.
2. Тлеючы, ператварыцца ў попел, парахню; згніць. Іржа згрызе жалеза, струхлеюць каменныя сцены, косці ворагаў яго спапялеюць у зямлі, а .. [Захар] будзе жыць.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Rost
I
m -es іржа́;
~ ánsetzen іржаве́ць;
vor ~ schützen засцерага́ць ад іржы́
II
m -es, -e тэх. рашо́тка; каласнікі́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
przeżerać
przeżera|ć
незак.
1. раз’ядаць;
rdza przeżerać żelazo — іржа раз’ядае жалеза;
2.разм. праядаць (грошы)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
zjadać
zjada|ć
незак. з’ядаць;
rdza zjadać żelazo — іржа раз’ядае жалеза;
zjadać go zazdrość — яго грызе зайздрасць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)