шмана́ць: і не ~на́е прост. и у́хом не ведёт, и в ус не ду́ет; как с гу́ся вода́, хоть бы что

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

трава́ ж. трава́;

◊ т. ~во́й — трава́ траво́й;

~во́й зарасці́ — траво́й порасти́;

хоць т. не расці́ — хоть трава́ не расти́;

хоць воўк ~ву́ еш — хоть трава́ не расти́;

благу́ю ~ву́ з по́ля вон — посл. худу́ю траву́ с по́ля вон;

цішэ́й вады́, ніжэ́й ~вы́ — погов. ти́ше воды́, ни́же травы́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ла́таны разг.

1. прич. чи́ненный; ла́танный;

2. прил. чинённый; запла́танный;

◊ хоць у ~ным, абы́ не ў хва́таным — посл. хоть бе́дно, да че́стно

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

заре́зать сов.

1. зарэ́заць; (о свиньях — ещё) закало́ць; (загрызть) прост. задушы́ць; зарэ́заць;

2. перен. зарэ́заць;

◊

заре́зать без ножа́ зарэ́заць без нажа́;

хоть заре́жь хоць зарэ́ж;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Калыглу́з ’балаваны хлопец, свавольнік’ (Бяльк.), ’расхлябаны чалавек’ (Жд. 2), калыглас ’гарэза, вісус’ (Касп.); Насовічам адзначана форма колыглаз з яўнай народнай этымалагізацыяй, параўн. ілюстрацыю: «У гстого колыглаза по коллю вопи ходзюць», параўн. яшчэ смал. колыглаз: «Что с ним поделаешь — он такой колыглаз — ему хоть глаз коли!» (СПНГ, 14, 207). Цыхун (Бел.-польск. ізал., 149) прыводзіць форму калыгвуз, мяркуючы аб сувязі бел. лексемы і польск. kalauz ’вядучы, завадзіла’ ў тым плане, што крыніца запазычання лексем была аднолькавай. Слаўскі не разглядае гэтай лексемы, няма яе і ў слоўніку Карловіча, а Варшаўскі слоўнік разглядае як запазычанае з тур. kelaguz, kelavuz і да т. п. ’камандзір, правадыр’. Геаграфія бел. слова сведчыць хутчэй аб запазычанні з польск. перыферыйнага дыялекту, а не з турэцкай мовы непасрэдна, апрача таго, неабходна лічыцца з уласна беларускай гісторыяй слова (гл. вышэй заўвагу адносна народнай этымалогіі).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

тре́снуть сов.

1. прям., перен. трэ́снуць, ло́пнуць;

тре́снула суха́я ве́тка трэ́снула суха́я галі́нка;

предприя́тие тре́снуло прадпрые́мства ло́пнула;

2. (сильно ударить) прост. трэ́снуць, сту́кнуць;

◊

хоть тре́сни хоць трэ́сні (ло́пні);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ве́шать​I несов. ве́шаць;

◊

ве́шать го́лову ве́шаць (апуска́ць) галаву́;

ве́шать соба́к (на кого-л.) ве́шаць саба́к (на каго-небудзь);

ве́шать нос ве́шаць (апуска́ць) нос;

хоть топо́р ве́шай хоць тапо́р ве́шай.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Maneat nostros ea cura nepotes (Vergilius)

Няхай тэты клопат застанецца нашым унукам.

Пусть эта забота останется нашим внукам.

бел. Хоць тарам тары. Хоць трава не расці.

рус. После нас хоть потоп. По мне хоть трава не расти.

фр. Après nous le déluge (После нас ‒ рттоп).

англ. After us the deluge (После нас ‒ потоп).

нем. Nach uns die Sintflut (После нас ‒ потоп).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

гаці́ць несов.

1. гати́ть; де́лать гать;

2. (перегораживать поперёк) запружа́ть, запру́живать;

3. перен. нерасчётливо тра́тить;

◊ хоць гаць гаці́ — хоть пруд пруди́;

г. у про́рву — бу́хать как в бездо́нную бо́чку

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

карау́л м.

1. сущ. ва́рта, -ты ж., мн. нет; караву́л, -ла м.;

почётный карау́л ганаро́вая ва́рта;

полево́й карау́л воен. палявы́ караву́л;

2. межд. караву́л, гвалт, рату́йце;

◊

хоть карау́л кричи́ хоць караву́л (гвалт) крычы́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)