ГЕКСА́ЭДР
(ад гекса... + грэч. hedra аснова, грань),
мнагаграннік з 6 гранямі (напр., пяцівугольная піраміда). Правільны гексаэдр — куб. У крышталяграфіі адна з простых формаў кубічнай сістэмы.
т. 5, с. 138
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
амфітакі́я
(ад амфі- + гр. tokos = родны)
адна з формаў партэнагенезу, пры якім нашчадкі складаюцца толькі з самцоў або самак (назіраецца ў тлі).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
аэрафотаграмме́трыя
(ад аэра- + фотаграмметрыя)
раздзел фотаграмметрыі, які распрацоўвае метады вызначэння формаў, памераў і становішча аб’ектаў на мясцовасці на аснове фотаздымкаў з лятальных апаратаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ГЕТЭРАГО́НІЯ
(ад гетэра... + ...гонія),
1) адна з формаў чаргавання пакаленняў у некаторых беспазваночных жывёл (напр., у насякомых), пры якой двухполае пакаленне змяняецца на партэнагенетычнае.
2) Тое, што аламетрыя.
т. 5, с. 208
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГАЛАДО́ЎКА,
адмова ад ежы ў знак пратэсту супраць дзеянняў улад або ў падмацаванне патрабаванняў да іх; адна з формаў барацьбы зняволеных і тых, хто вычарпаў інш. формы пратэсту.
т. 4, с. 447
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Трэ́баць ‘патрабаваць’ (Мат. Гом.). Параўн. н.-луж. trjobaś ‘карыстацца, патрабаваць’, в.-луж. trjebać ‘мець патрэбу’, ‘карыстацца’, ‘патрабаваць’, серб. тро̏бати ‘патрабаваць’, славен. trebati ‘тс’. Хутчэй за ўсё, новаўтварэнне ад трэба 2 (гл.), аналагічна наконт лужыцкіх слоў гл. Шустар-Шэўц, 1528. Не выключана другаснае ўтварэнне (інфінітыў) на аснове сцягненых формаў тыпу трэ́бала, гл. трэ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ад’юнкту́ра
(ад ад’юнкт)
адна з асноўных формаў падрыхтоўкі навуковых і навукова-педагагічных кадраў у ВНУ і навукова-даследчых установах узброеных сіл некаторых краін СНД.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
біягенасфе́ра
(ад бія- + гр. genos = нараджэнне + сфера)
сфера ўзнікнення жыцця — абалонка на планетах, у межах якой ствараюцца ўмовы, спрыяльныя для развіцця вышэйшых формаў матэрыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
манацы́ты
(ад мана- + -цыты)
адна з формаў незярністых лейкацытаў (агранулацытаў); выконваюць у арганізме абарончую функцыю (трапляючы з крыві ў тканкі здольны ператварацца ў макрафагі).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АМАФО́НЫ
[ад гама... + ...фон(ы)],
словы, аднолькавыя паводле гучання, але розныя па напісанні і значэнні. Параўн.: «грыб — грып», «род — рот», «везці — весці», «код — кот». Амафанія — звычайна вынік супадзення ў гучанні асобных формаў слова.
т. 1, с. 308
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)