Таптуны́ ’бліны’ (Барад.). Ад тапта́ць ’размінаць (бульбу)’ (гл. таптаць 1).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

То́пта ’той, хто многа есць’ (карэліц., ЖНС). Аддзеяслоўны назоўнік ад тапта́ць ’есці’ (гл. таптаць 1).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лыткава́ць ’таптаць, травіць (пасевы)’ (Касп.). Да лытка 1 ’нага’. Аналагічна параўн. чэш. šlapati ’таптаць’ — slépěje ’ногі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Брухіта́ць ’таптаць’ (Сцяц.). Параўн. рус. бруха́ть ’біць, таптаць, пэцкаць’, этымалогія якога не вельмі ясная. Гл. Фасмер, 1, 221.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

трамбава́ць

(ад ням. trampeln = таптаць)

ударамі, ціскам рабіць больш шчыльнай якую-н. рыхлую масу і выраўноўваць яе паверхню.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

tramp​2 [træmp] v.

1. ця́жка ступа́ць, ту́паць

2. бадзя́цца; валачы́ся; валачы́цца;

tramp the streets бадзя́цца па ву́ліцах

3. трамбава́ць, тапта́ць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

датапта́ць, ‑тапчу, ‑топчаш, ‑топча; зак., што.

Разм.

1. Канчаткова стаптаць, знасіць што‑н. Датаптаць чаравікі.

2. Скончыць таптаць, пхаць. Датаптаць воз.

3. і чаго. Натаптаць, напхаць дадаткова. Датаптаць сена ў сяннік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Тратава́ць ‘растоптваць, таптаць’ (Гарэц., Др.-Падб.), тратова́ті ‘тс’ (Вруб.). З польск. tratować (а таксама ст.-польск. tretować) ‘таптаць нагамі, капытамі’, якое з с.-в.-ням. trëten/trëtten ‘таптаць’, ням. treten ‘тс’ (Вінцэнц; Борысь, 640). Сюды ж, відаць, і мясцовае (з “пальшчызны крэсовай”) traty ‘дамбы’ (Брасл. сл.). Гл. таксама фанетычны варыянт дратаваць ‘вытоптваць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дратава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., што.

Разм. Таптаць, вытоптваць. Конніца і пяхота дратавала.. тыя мясціны лесу, дзе можна было праехаць ці прайсці. Чарот. Раней дзікі перакопвалі, дратавалі пасевы толькі на прылесных далёкіх палях. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Талачы́ць ’выконваць талакою працу (вывозіць гной, вазіць бярвенне і пад.)’, ’святкаваць заканчэнне працы’, ’таптаць, мясіць, есці на корані (пра пасевы, траву)’ (ТСБМ), ’таптаць пасевы, траву’ (Некр. і Байк., Шат., Растарг.), ’збіваць, таптаць, мяць, ламаць нагамі (пасевы хлеба, гародніну, сенакос)’ (Нас.), талачы́ць, тало́чыць ’удзельнічаць у супольнай працы’ (Сл. ПЗБ), талачы́цца ’важдацца’ (Жд. 2); сюды ж талачня́ ’цісканіна, таўкатня’ (Ласт.), тало́ча ’тс’ (Сцяшк. Сл.), талачэ́ча ’таўкатня, бязладдзе’ (Адм.). Параўн. укр. толо́чити ’мяць, таптаць (пасевы, расліны); цягнуць, валачы’, рус. толочи́ть ’вытоптваць траву, пасевы’, польск. tłoczyć ’ціснуць; прыгнятаць, гнясці; таптаць’, ’пакідаць адлогам (поле)’, славац. tlačiť ’набіваць, напіхваць’, чэш. tlačiti ’ціснуць, піхаць, прыгнятаць’, в.-луж. tłóčič ’ціснуць, гнясці’, н.-луж. tłocyś ’таптаць, ціснуць’, серб.-харв. тла̏чити ’ціснуць; таптаць; прыціскаць, гнясці’, славен. tlačiti ’тс’, ст.-слав. тлачити ’біць, таўчы, прыгнятаць’. Прасл. *tolčiti ’ціснуць, гнясці, прыціскаць’ — шматкратны дзеяслоў ад прасл. *telkti ’біць, таўчы, гнясці’ або ўтварэнне ад назоўніка *tolkъ (гл. толак), гл. Борысь, 634; паводак Шустара–Шэўца (1509), каўзатыў ад *telkti (гл. таўчы).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)