Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
дэманстра́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. Масавае шэсце для выказвання якіх-н. грамадска-палітычных настрояў.
Першамайская д.
2. Нагляднае азнаямленне з чым-н., публічны паказ.
Д. фільма.
3. Праяўленне, сведчанне чаго-н.
Д. патрыятызму.
4. Ваенная аперацыя, якая мае на мэце адцягнуць увагу праціўніка ад месца галоўнага ўдару.
5. Дзеянне, якое падкрэслена выказвае пратэст супраць чаго-н., нязгоду з чым-н.
Устроіць дэманстрацыю каму-н.
|| прым.дэманстрацы́йны, -ая, -ае (да 1, 2 і 5 знач.).
Дэманстрацыйныя табліцы.
Дэманстрацыйная зала.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сінапты́чны
(гр. synoptikos = здольны ўсё акінуць вокам, агледзець)
1) які дае агляд усіх частак складанага цэлага (напр. с-ыя табліцы);
2) які мае адносіны да сіноптыкі; звязаны з высвятленнем метэаралагічных умоў, стану здароўя.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
або́рка1, ‑і, ДМ ‑рцы; Рмн. ‑рак; ж.
Невялікая вяроўка; шпагаціна. Перавязаць што-небудзь аборкай. □ Пяньку яна [Аўгінка] хацела здаць нарыхтоўшчыкам, але перадумала — у сваёй гаспадарцы таксама аборкі патрэбны.Чыгрынаў.
або́рка2, ‑і, ДМ ‑рцы; Рм. ‑рак; ж.
1.Спец. Друкарскі набор укарочанымі радкамі вакол якога‑н. малюнка, табліцы і пад. Тэкст у аборку.
2. Нашытая палоска матэрыі. //часцеймн. (або́ркі, ‑рак). Тое, што і брыжы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скарыста́ць (што) сов. испо́льзовать; воспо́льзоваться (чем); примени́ть, употреби́ть;
с. вы́падак — испо́льзовать слу́чай; воспо́льзоваться слу́чаем;
с. во́льны час — испо́льзовать свобо́дное вре́мя;
с. ве́ды — испо́льзовать (примени́ть) зна́ния;
с. таблі́цы — испо́льзовать (примени́ть) табли́цы, воспо́льзоваться табли́цами
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ЛАГАРЫ́ФМліку N па аснове a
(a>0, a≠1) (ад логас + грэч. arithmos лік),
паказчык ступені m, у якую ўзводзіцца лік a для атрымання ліку N. Абазначаецца logaN. Напр., log10100 = lg 100 = 2; log21/32 = −5. Дазваляе зводзіць множанне (дзяленне) лікаў да складання (адымання) іх Л., а ўзвядзенне ў ступень (здабыванне кораня) — да множання (дзялення) Л. на паказчык ступені (кораня).
Л. і табліцыЛ. уведзены незалежна шатл. матэматыкам Дж.Неперам (1614, 1619) і швейц. матэматыкам І.Бюргі (1620). Кожнаму дадатнаму ліку адпавядае пры зададзенай аснове адзіны сапраўдны Л. (Л. адмоўнага ліку — камплексны лік). Найб. пашыраныя дзесятковыя (a = 10) і натуральныя (a = e = =2,71828...), якія абазначаюцца lgN і lnN адпаведна. Цэлую частку Л.наз. характарыстыкай, дробавую — мантысай. Дзесятковыя Л. лікаў, якія адрозніваюцца множнікам 10n, маюць аднолькавыя мантысы, што закладзена ў аснову пабудавання лагарыфмічных табліц. У камплекснай вобласці разглядаюцца Л камплексных лікаў: Lnz = ln(z) + iArgz, дзе Argz — аргумент z. Пры пераменным х>0 суадносіны y = lnx вызначаюць лагарыфмічную функцыю. Да з’яўлення выліч. машын табліцыЛ. былі асн. дапаможным сродкам пры разліках.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БА́РЛАЎ (Barlow) Петэр
(13.10.1776, Норвіч, графства Норфалк, Вялікабрытанія — 5.3.1862),
англійскі матэматык і фізік. Чл. Лонданскага Каралеўскага т-ва (1823), замежны ганаровы чл. Пецярбургскай АН (1826). Адукацыю атрымаў самастойна. З 1801 выкладаў у Каралеўскай ваен. акадэміі ў Вулвічы. Навук. работы па матэматыцы, эл.-магнетызме і оптыцы. Распрацаваў ахраматычныя лінзы, сканструяваў першую мадэль эл. рухавіка, склаў «Барлаў табліцы» (1814), якія рэгулярна перавыдаваліся да 1947.
Тв.:
Таблицы квадратов, кубов, квадратных корней, кубических корней и обратных величин всех целых чисел до 15 000. М., 1975.