эласты́чны

(н.-лац. elasticus = пругкі)

1) пругкі, гнуткі; здольны расцягвацца і вяртацца ў ранейшы стан (напр. э-ая падушка, э-ая спружына);

2) перан. мяккі, плаўны, павольны (напр. э-ыя рухі);

3) перан здольны лёгка прыстасоўвацца да чаго-н.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эласты́чны

(н.-лац. elasticus, ад гр. elastikos = пругкі)

1) пругкі, гнуткі, здольны расцягвацца і вяртацца ў ранейшы стан (напр. э. бінт, э-ыя калготкі);

2) перан. мяккі, плаўны, павольны (напр. э-ыя рухі).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

stretch​1 [stretʃ] n.

1. праця́гласць, прасця́г, прасто́ра

2. праме́жак ча́су;

at a stretch за адзі́н раз, адны́м захо́дам

3. выця́гванне, расця́гванне;

give shoes a stretch расця́гваць ту́флі

4. эласты́чнасць;

have a lot of stretch лёгка расця́гвацца

♦

at full stretch на по́ўную моц, по́ўнасцю

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

цягу́чы, ‑ая, ‑ае.

1. Які здольны расцягвацца, падаўжацца, не абрываючыся, не ломячыся. Цягучая рызіна.

2. Густы, клёпкі, ліпкі. У дзежках брага з хмелем, Цягучы мёд з вулля. Калачынскі.

3. перан. Працяглы, запаволены, марудлівы. Песні былі ягадныя, старадаўнія, доўгіядоўгія і цягучыя-цягучыя... Сачанка.

4. перан. Стамляюча доўгі, аднастайны. Мокры цягучы дзень нарэшце схіліўся к вечару. Кулакоўскі.

5. перан. Тое, што і цягавіты. [Марцін] паехаў на будаўніцтва і працаваў там чатыры месяцы. Працаваў так, што аж сам здзівіўся, які ён цягучы і дужы. Чарнышэвіч. Капаем мы [акоп], капаем удвух. Абодва цягучыя. І выкапалі мы ўжо метры два ў глыбіню. Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

stretch​2 [stretʃ] v.

1. расця́гваць; расця́гвацца; выця́гваць; выця́гвацца;

stretch gloves расця́гваць пальча́ткі;

Does this material stretch? Гэта тканіна цягнецца?

2. наця́гваць; наця́гвацца; напру́жваць; напру́жвацца;

stretch every nerve напру́жваць ко́жны нерв

3. цягну́цца, распасціра́цца;

The forest stretches for hundreds of miles. Лес цягнецца на сотні міль.

4. перабо́льшваць; дапуска́ць наця́жкі;

stretch the truth дадава́ць то́е, чаго́ не было́; перабо́льшваць;

stretch the meaning of a word пашыра́ць значэ́нне сло́ва, надава́ць сло́ву дадатко́вае значэ́нне

♦

stretch a point выхо́дзіць за ме́жы дазво́ленага;

Don’t stretch the point! Рабі як трэба! Не парушай правілы;

stretch one’s legs infml разміна́ць но́гі; прагу́львацца

stretch out [ˌstretʃˈaʊt] phr. v. праця́гваць; праця́гвацца;

stretch oneself out расця́гвацца (на канапе, ложку і да т.п.)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

drag​2 [dræg] v.

1. цягну́ць, валачы́

2. цягну́цца, пле́сціся, валачы́ся

♦

drag one’s feet мару́дзіць

drag down [ˌdrægˈdaʊn] phr. v. цягну́ць уніз (таксама перан.)

drag on [ˌdrægˈɒn] phr. v. цягну́ць; цягну́цца; заця́гвацца;

The performance dragged on until eleven. Спектакль зацягнуўся да адзінаццаці гадзін.

drag out [ˌdrægˈaʊt] phr. v.

1. выця́гваць (таксама перан.);

They dragged the truth out of him. Яны выцягнулі з яго праўду.

2. расця́гваць; расця́гвацца

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

strain​2 [streɪn] v.

1. наця́гваць; наця́гвацца; расця́гваць; расця́гвацца; напіна́ць; напіна́цца

2. напру́жваць; напру́жвацца;

strain at smth. цягну́ць што-н.;

strain one’s eyes стамля́ць во́чы;

strain smb.’s patience выпрабо́ўваць чыё-н. цярпе́нне

3. фільтрава́ць, працэ́джваць;

strain after effects біць на эфе́кт; стара́цца з усі́х сіл дзе́ля эфе́кту

♦

strain at the leash infml рва́цца, імкну́цца зрабі́ць што-н. з усі́х сіл;

strain every nerve/sinew (to do smth.) стара́цца з усяе́ мо́цы (зрабі́ць што-н.)

strain off [ˌstreɪnˈɒf] phr. v. адцэ́джваць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

string​2 [strɪŋ] v. (strung)

1. наця́гваць, напіна́ць (струну, вяроўку і да т.п.)

2. ніза́ць, нані́зваць (пацеркі)

3. лу́шчыць (стручкі фасолі, гароху і да т.п.)

♦

string smth. together : I can’t string two words of French together. Я не магу звязаць і двух слоў па-французcку.

string along [ˌstrɪŋəˈlɒŋ] phr. v. : string smb. along падма́нваць каго́-н. наўмы́сна;

string along (with smb.) ісці́ сле́дам (за кім-н.); быць ве́рным (каму́-н.)

string out [ˌstrɪŋˈaʊt] phr. v. расця́гваць; расця́гвацца (гужам);

string out the washing разве́шваць бялі́зну (на вяроўку)

string up [ˌstrɪŋˈʌp] phr. v.

1. напру́жваць (нервы)

2. infml ве́шаць злачы́нцу

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

strécken

1.

vt

1) выця́гваць, расця́гваць

die Hand (nach D) ~ — працягну́ць руку́ (за чым-н.)

die Óhren in die Höhe ~ — навастры́ць ву́шы

j-n zu Bóden ~ — павалі́ць на зямэ́р, збіць каго́-н.

2) тэх. прака́тваць, вальцава́ць

3) расця́гваць, праця́гваць (работу і да т.п.)

Lébensmittel ~ — экано́міць праду́кты

2.

(sich)

1) паця́гвацца, расця́гвацца

2) выця́гваць

sich ins Gras ~ — расцягну́цца ў траве́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

раз... (а таксама раза... і рас...), прыстаўка.

А. Пры прыставачным і прыставачна-суфіксальным словаўтварэнні дзеясловаў і вытворных ад іх імён абазначае:

I. Адасабленне, раз’яднанне.

1. Перамяшчэнне ў розныя пункты з аднаго: а) рух у розныя бакі з аднаго пункта, напрыклад: разбрыдацца, разбягацца, разлятацца, раз’язджацца; б) размеркаванне, накіраванне ў розныя бакі, напрыклад: разводзіць, развозіць, разліваць, раскватароўваць, раскласці, рассылаць, рассяляць; в) рассейванне ў розных напрамках, напрыклад: распыляць, распырскваць, рассейвацца.

2. Парушэнне цэласнасці: а) адасабленне аднаго ад другога, напрыклад: разлучацца, разнімаць, раз’ядноўваць; б) раздзяленне на часткі або раздрабненне, напрыклад: раздрабняцца, разжоўваць, разменьваць (грошы), размолваць, разразаць, раскроіць; в) разбурэнне, напрыклад: разбіваць, разбурацца, развальвацца, размалаціць, рассыхацца; г) разбаўленне, напрыклад: разводзіць (фарбу).

II. Пашырэнне: а) пашырэнне па паверхні, напрыклад: раскінуцца, распасціраць, распластацца, рассцілаць, расцягвацца (на многія кіламетры); б) выхад за свае межы, пашырэнне на сумежную прастору, напрыклад: разлівацца, расплывацца, рассесціся; в) павелічэнне ў аб’ёме, расшырэнне, напрыклад: разбухаць, раздавацца, разношваць, распухнуць, расшыраць.

III. Паўнату праяўлення дзеяслоўнай прыкметы: а) інтэнсіўнасць дзеяння, працэс дзеяння, напрыклад: разадзецца, разбалецца, разбурчацца, раскарміць, раскачацца; б) стараннасць дзеяння, напрыклад: разведваць, разглядваць, распытваць, расшукваць; в) ахоп дзеяннем усяго аб’екта або суб’екта дзеяння, напрыклад: разаткаць, размалёўваць, расфарбавацца.

IV. Давядзенне дзеяння да атрымання выніку, напрыклад: разаграваць, разахвоціцца, разбудзіць, разверадзіць, развесяліцца, разжаліцца, раззлаваць, размочваць, распальваць, распесціць.

V. Знішчэнне таго, што ўзнікла ў выніку раней утворанага процілеглага дзеяння: а) адасабленне таго, што было злучана ў выніку папярэдняга дзеяння, напрыклад: развязаць, развярстаць, размацоўваць, распаяцца, расшываць; б) ажыццяўленне дзеяння ў адваротным напрамку, напрыклад: разгінаць, размотваць, раскручваць, расплятацца, распростваць, расціскацца; в) вызваленне ад чаго‑н., напрыклад: разгрузіць, раздзявацца, разуючыць, раскаваць, распакоўваць, распрагаць, распячатваць, рассядлаць, расшпільваць; г) знішчэнне стану, узнікшага ў выніку папярэдняга дзеяння, напрыклад: разбраніраваць, размагніціцца, размініраваць, раскансерваваць, рассакрэціць; д) спыненне дзеяння, напрыклад: разлюбіць, расчаравацца.

Б. Разм. Пры прыставачным і прыставачна-суфіксальным словаўтварэнні прыметнікаў абазначае: а) вышэйшую ступень якасці, напрыклад: развясёлы, разудалы, распракляты; б) наяўнасць чаго-небудзь, што распасціраецца ў розных напрамках, напрыклад: развілісты, разгалісты, разлапісты, раскідзісты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)