Свяно аргат. ‘свята’ (Рам.). З польскай (Рам., 9, 5), г. зн. з swięto з некаторым пераўтварэннем.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шы́рма

(ням. Schirm)

1) перасоўная перагародка з драўляных створак або з абцягнутых тканінай ці паперай рам;

2) перан. усё, што служыць для прыкрыцця сапраўдных мэт, спраў.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Во́хтымирь арг. ’восем’ (Рам., 9) з лац. octō ’восем’ і арг. часціцы; параўн. інш. лічэб. сентимир ’сем’, девянтимир ’дзевяць’ (гл. Рам., 9, 5).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ко́зыр м., прям., перен. ко́зырь;

◊ хадзі́ць ~рам — ходи́ть ко́зырем;

к. бі́ты — ко́зырь би́тый;

усе́ ко́зыры ў рука́х — все ко́зыри в рука́х

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ке́мель ’шляпа, шапка’ (Рам.), камёла < польск. арг. kanioła.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Луцыпер ’старшы нячысцік’ (Рам. 8). Да люцы́пар (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сакла ’рыба, від сіга’ (бых., Рам. 8). Няясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

То́нба ’завала, засоў’ (Рам. 1, Нар. Гом.). Няясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АКАДЭМІ́ЧНЫ ТЭА́ТР,

ганаровае званне, якое прысвойваецца тэатрам, што выпрацавалі трывалыя традыцыі і выхавалі на іх аснове выдатных акцёраў, стварылі спектаклі, якія атрымалі шырокае прызнанне.

Упершыню прысвоена ў 1919 шасці рус. т-рам — Вялікаму, Малому, Мастацкаму ў Маскве, Александрынскаму (т-р імя Пушкіна), Марыінскаму (т-р оперы і балета) і Міхайлаўскаму (Малы т-р оперы і балета) у Петраградзе. У 1920—90-я г. званне акадэмічнага тэатра прысвоена лепшым драматычным і т-рам оперы і балета ў Маскве, Санкт-Пецярбургу, Кіеве, Харкаве, Казані, Ташкенце, Рызе, Таліне, Душанбе, Ашхабадзе і інш.

На Беларусі такое званне прысвоена 4 тэатрам: Нац. драм. т-ру імя Я.Купалы (1955), Бел. дзярж. драм. т-ру імя Я.Коласа (1977), Бел. т-ру оперы і балета (1964) і Дзярж. рус. драм. т-ру Беларусі (1994).

т. 1, с. 179

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

◎ Петрус (арго) ’камень’ (Рам. 9). З лацінізаванага грэч. πέτρος ’камень’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)