бластапо́р

(ад бласта- + -пор)

адгуліна,. якая злучае ўнутраную поласць зародка жывёльнага арганізма на стадыі гаструлы са знешнім асяроддзем.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

капіля́рны

(лац. capillaris = валасяны)

1) які мае адносіны да капіляраў 1;

2) тонкі (у адносінах да пор, каналаў, сасудаў).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

цыклі́чнасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць цыклічнага; чаргаванне. У «Гусляры» паэт [Я. Купала] авалодваў таксама кампазіцыяй, у аснове якой была цыклічнасць падзей, звязаных ці з земляробчай працай, ці са зменаю пор года. Лойка.

2. Сістэма арганізацыі вытворчасці, пры якой яна складаецца з вытворчых цыклаў, якія ажыццяўляюцца строга па графіку. Цыклічнасць вытворчасці. Графік цыклічнасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́ры, пор і пораў; адз. пора, ‑ы, ж.

1. Вельмі дробныя адтуліны потавых залоз на паверхні скуры чалавека і жывёл. У поры на пальцах і з тыльнага боку далоняў уеліся машыннае масла і метал. Б. Стральцоў. // Мікраскапічныя непатоўшчаныя месцы ў абалонках раслінных клетак, праз якія адбываецца абмен рэчываў паміж клеткамі.

2. Прамежкі паміж часцінкамі рэчыва.

[Ад грэч. poros.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

да́ўні да́вний, давни́шний;

◊ спра́ва ~няя — де́ло про́шлое;

у часы́ ~нія — во вре́мя о́но;

з ~ніх часо́ў, з ~няй пары́ — с да́вних пор

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

БАРБЕ́С (Barbés) Арман

(18.9.1809, г. Пуэнт-а-Пітр, в-аў Гвадэлупа — 26.6.1870),

французскі рэвалюцыянер. Член тайных арг-цый «Таварыства сем’яў» і «Таварыства пор года». За ўдзел у няўдалым паўстанні 12.5.1839 арыштаваны і засуджаны на пажыццёвае зняволенне. Вызвалены ў час рэвалюцыі 1848, абраны дэпутатам ад левых рэспубліканцаў. За ўдзел у дэманстрацыі 15.5.1848 супраць рэакц. палітыкі Устаноўчага сходу і стварэнне рэв. ўрада зноў засуджаны на пажыццёвае зняволенне. У 1854 амнісціраваны Напалеонам III, эмігрыраваў у Бельгію.

т. 2, с. 305

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

тру́цень, трутня, м.

1. Самец у пчалінай сям’і. Пчолкі мёд нясуць да сот, Труцень есць ды есць той мёд. Купала.

2. перан. Разм. Той, хто не працуе, а жыве за кошт працы другіх; лодар. Скардзіцца, што ныюць плечы У яго з юначых пор... Эх ты, труцень чалавечы! Як з табой нам жыць. Рыгор?! Ставер. Можа Іосіф і ёсць прычына таго, што Джыавані так высмейвае ўсіх манахаў, як трутняў і лежабокаў. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГЕ́ЛІЯС, Гелій,

у грэчаскай міфалогіі бог Сонца, сын тытанаў Гіперыёна і Феі, брат Селены і багіні світання Эас. Геліяс усёвідушчы, бачыць справы багоў і людзей, часцей за ўсё дрэнныя; яго заклікаюць у сведкі і мсціўцы. Геліяса ўяўлялі ў асляпляльным святле і ззянні са страшэннымі вачамі, у залатым шлеме, на залатой калясніцы ці на троне з каштоўных камянёў у раскошным палацы ў акружэнні чатырох пор года. Геліяс паведаміў Дэметры, што Персефону выкраў Аід. У рым. міфалогіі Геліясу адпавядае Соль.

т. 5, с. 141

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

даўно́ нареч., в разн. знач. давно́;

◊ з давён-даўна́, з даўны́х-даўна́ — с да́вних пор, с незапа́мятных времён;

даўно́ б так — давно́ бы так

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сезо́н

(фр. saison)

1) адна з чатырох пор года (напр. летні с.);

2) частка года, найбольш прыдатная для якой-н. работы, адпачынку (напр. с. жніва, купальны с., тэатральны с.) або звязаная з якімі-н. пастаяннымі з’явамі прыроды (напр. с. дажджоў).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)