разжава́ць сов., прям., перен. разжева́ть;
◊ разжава́ць і ў рот палажы́ць — разжева́ть и в рот положи́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
задзе́ць, ‑дзену, ‑дзенеш, ‑дзене; заг. задзень; зак., каго-што.
Разм. Палажыць, засунуць куды‑н. так, што цяжка знайсці; дзець, падзець. А бацька сек, пытаў скрозь гнеў: — Куды «начаткі», гад, задзеў? Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разжева́ть сов., прям., перен. разжава́ць, мног. паразжо́ўваць;
◊
разжева́ть и в рот положи́ть разжава́ць і ў рот палажы́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абяскры́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.
Адарваць, адрэзаць крылы, пазбавіць магчымасці лётаць. // перан. Пазбавіць творчых сіл, натхнення. [Дзяжа:] Хто волю смеў маю знясіліць І дух мой вольны абяскрыліць І палажыць яму мяжу? Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падлажы́ць, ‑лажу, ‑ложыш, ‑ложыць; зак., што і чаго.
1. Палажыць што‑н. пад каго‑, што‑н. За два дні работы нарэзаў, назбіраў дзядзька цэлую кучу дроў.. А каб ад зямлі не нацягвала вырасці, падлажыў дзве палавінкі. Колас. Стары Няміра ляжаў на лаве. Хтосьці падлажыў яму пад галаву нейкую вопратку. Чорны.
2. Палажыць дадаткова, дадаць. [Агонь] гатоў быў вось-вось згаснуць, і.. [Ганна] падлажыла ў яго смалісты сук. Мележ.
3. Палажыць тайком, неўзаметку, з якім‑н. намерам. [Якаў:] — Ну дык я табе скажу: каб зрабіць чалавека злодзеем, трэба падлажыць яму нешта крадзенае. Чарнышэвіч.
4. Залажыўшы, падшыць. Падлажыць ніз спадніцы. // Падшыць спадыспаду. Падлажыць плечы ватай.
•••
Падлажыць міну каму, пад каго — прычыніць каму‑н. вялікую непрыемнасці.
Падлажыць (падсунуць) свінню — зрабіць у адносінах да каго‑н. што‑н. дрэннае, подлае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наадклада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
1. Адкласці ўбок, палажыць асобна пэўную частку чаго‑н. Наадкладаць сухіх дроў.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адкласці для захавання патомства ў вялікай колькасці (пра яйкі).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
осно́ва в разн. знач. асно́ва, -вы ж.;
осно́ва сло́ва грам. асно́ва сло́ва;
положи́ть в осно́ву палажы́ць у асно́ву.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
узмасці́ць, ‑машчу, ‑мосціш, ‑мосціць; зак., каго-што.
Разм. Узлажыць, палажыць (звычайна цяжкае, грувасткае) на што‑н. высокае або на верх чаго‑н. Мёртвага ў труне на калымагу ўзмасцілі. У дарогу, на той свет усхліпамі выпраўлялі. Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перахрысціць; перажагнаць (абл.) □ палажыць крыж
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Саві́ты ’двайны, ў два разы больш дарагі’ (Гарб.), саві́та ’ў два разы больш (палажыць)’ (Нас., Гарб.). Запазычанне з польск. sowity ’двайны’, ’шматлікі’ (Кюнэ, Poln., 98), якое ад sować (гл. сунуць). Аб польскім слове гл. Брукнер, 508; Борысь, 567; ст.-бел. совитый, осовитый ’шчодры, двайны’ (XVI ст.) з ст.-польск. sowity ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 195).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)