калы́ска, -і, ДМ -лы́сцы, мн. -і, -сак, ж.
1. Невялікая плеценая з лазы або драўляная люлька, у якой закалыхваюць дзіця (уст.).
2. перан. Месца, дзе што-н. узнікла і атрымала развіццё (высок.).
Італія — к. опернага мастацтва.
3. Вісячы памост для падымання на вышыню рабочых, будматэрыялаў і інш. (спец.).
Фарбу паднялі на калысцы.
|| прым. калы́скавы, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кусто́ўнік, ‑у, м.
Шматгадовая лекавая расліна сямейства крыжакветных, якая расце на балотах або на лугах са стаячай вадой. Балоты з густымі зараслямі лазы, кустоўніку і маладой асакі рассцілаліся шырачэзнымі круглымі абшарамі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пры́зма ’вяроўка, скручаная з лазы, для замацавання дэталяў сахі’ (Скарбы). Гл. прызьмо́.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кош, каша, м.
1. Плеценая з лазы, карэння і інш. круглая пасудзіна для складання і пераноскі чаго‑н. Плесці кош. Кош бульбы. Збіраць у кош баравікі. □ Вось цёткі ў вялікіх, абшытых зверху кашах прывезлі кіяўлянам дары палескіх лясоў — чарніцы і суніцы. Няхай.
2. Сплеценая з лазы скрыня, якая ўстанаўліваецца на возе для перавозкі бульбы, мякіны ці іншых сыпкіх рэчываў.
3. Скрынка ў млыне над жорнамі, у якую засыпаюць збожжа для памолу. Касмылю трэба было самому і засыпаць збажыну ў кош і выграбаць муку ў мяхі. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паспе́лы, ‑ая, ‑ае.
Які зрабіўся, стаў спелым. У галлі і лісці бялеюць і чырванеюць яблыкі, а паспелыя сліўкі густа спляліся і віснуць, чорныя, да долу. Гарэцкі. Стаіўся верасень у кусціках лазы, Паміж імхоў і журавін паспелых. Ліхадзіеўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тын, ‑у, м.
Агароджа з папярочных або вертыкальных жэрдак, пераплеценых прутамі лазы, хворастам. За невысокім тынам корпалася ў градах жанчына. Асіпенка. // Суцэльная агароджа з убітых у зямлю жэрдак, плашак. Бэзам абсаджана дварышча, Тынам з бярвенняў аточана. Дзяргай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лазоўка 1 ’пасудзіна з лазы для мёду’ (слуц., КЭС, Інстр. 1; добр., Мат. Гом.). Да лазобка (гл.).
Лазоўка 2 ’глінабітнае памяшканне’ (раг., Мат. Гом.). Да лаза́ (гл.) — плеценая сцяна з лазы служыла асновай, на якую ляпілі гліну.
Лазоўка 3 ’сорт бульбы’ (ветк., Мат. Гом.). Няясна. Магчыма, з ⁺глазоўка < глазкі ’вочкі на бульбе’.
Лазоўка 4 ’адзін з сартоў канюшыны, які дае два ўкосы ў год’ (ТС) і лазоўка 5 ’лазаніца, Lysimachia nummularia’ (ТСБМ, БелСЭ, 6) названы паводле падабенства да лазы. Гл. лаза́.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Плаця́нка ’збудаванне з лазы для захоўвання сена’ (віл., Сл. ПЗБ). Са словазлучэння плацяная (будыніна) < плот (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лазня́к, ‑у, м.
Кусты лазы, зараснік такіх кустоў. Па адзін і па другі бок дарогі ляжалі чатырохкутныя сажалкі, .. акаймаваныя густымі кустамі светлалістага лазняку, буйной асакі і кветак. Чарнышэвіч. Адразу за ракой пачыналася каса, на якой буяў густы лазняк. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лапаць / з лазы: лазовік (разм.); хадак (уст.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)