вонII част. (там) вунь;
вон где вунь дзе;
вон когда́ вунь калі́;
вон куда́ вунь куды́;
вон там вунь там.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
незалюбі́ць сов., переводиться безл. формой не понра́виться;
ён ве́льмі ~бі́ў, калі́ напо́мнілі пра гэ́та — ему́ о́чень не понра́вилось, когда́ напо́мнили об э́том
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Калі́нкі ’свята ў гонар маладой, калі яна аказалася нявіннай’ (З—ч). Рус. арэнб. калинка, параўн.: «Пирушка на второй день свадьбы, когда присутствующим показывают свадебную сорочку новобрачной, свидетельствующую о ее невинности, а родителей новобрачной угощают калиновой настойкой» (СРНГ, 12, 356), варонеж. распивать калинку (пра абрад на трэці дзень вяселля) больш далёкае, аднак таксама звязана з калінай. Калину ломати — у вясельных песнях: ’губляць нявіннасць’, калину стратити ’згубіць нявіннасць’. Семантыка, відаць, усх.-слав., аднак што датычыць бел. калінкі і рус. паралелі, цяжка сцвярджаць, што тут утварэнне таго ж перыяду, хутчэй за ўсё інавацыя ў абмежаваным арэале з наступнай экспансіяй.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пасвятле́ць сов., прям., перен. посветле́ть;
валасы́ ~ле́лі — во́лосы посветле́ли;
твар яго́ ~ле́ў, калі́ ён уба́чыў сваі́х — лицо́ его́ посветле́ло, когда́ он уви́дел свои́х
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
захліпа́цца несов., прям., перен. захлёбываться;
ён пача́ў ужо́ з., калі́ прыспе́ла дапамо́га — он уже́ на́чал захлёбываться, когда́ подоспе́ла по́мощь;
з. ад ра́дасці — захлёбываться от ра́дости
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
смоўж (род. смаўжа́) м., зоол.
1. ули́тка ж., ули́та ж.;
2. (моллюск) слизня́к, сли́зень;
◊ смоўж паўзе́, пачака́нку вязе́ — посл. ули́та е́дет, (да) когда́-то бу́дет
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сур’ёзна нареч.
1. серьёзно; см. сур’ёзны;
2. разг., в знач. вводн. сл. серьёзно;
не, с., калі́ прые́дзеце да нас? — нет, серьёзно, когда́ прие́дете к нам?
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Cum mula pepererit (Suetonius)
Калі мул народзіць.
Когда мул родит.
бел. На святыя ніколі. Тады тое будзе, як на далоні валасы вырастуць.
рус. Когда рак свистнет и рыба запоёт. Когда воскресенье будет в субботу. После дождичка в четверг. Когда Волга вверх потечёт. Когда рак на горе свистнет. Когда песок на камне взойдёт.
фр. Quand les poules auront les dents (Когда y кур вырастут/появятся зубы).
англ. When pigs fly (Когда свиньи полетят). When two Sundays come together (Когда два воскресенья сойдутся).
нем. Wenn Ostern und Pfingsten auf einen Tag fallem (Когда пасха и троица выпадут на один день).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
памеркава́ць сов.
1. потолкова́ть, обсуди́ть;
прыхо́дзь калі́-не́будзь, памярку́ем — приходи́ когда́-нибу́дь, потолку́ем (обсу́дим);
2. (рассчитать, рассудить) посуди́ть; прики́нуть, поразмы́слить;
памярку́й сам — посуди́ сам;
ён ~ва́ў і згадзі́ўся — он прики́нул (поразмы́слил) и согласи́лся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Rastro dentato prata parata dato
Касі лугі, калі паспелі.
Коси луга, когда созрели.
бел. Ідзі, пакуль дзверы адчынены, бо потым не дасі рады. Лаві рыбку, як ловіцца.
рус. Когда дрова горят, тогда и кашу варят. Коси, коса, пока роса. Из воска надо лепить, когда он мягок. Когда в печи жарко, тогда и варко. Пей, пока колодец рядом. Когда торг, тогда и с возом.
фр. Chaque chose en son temps (Всему своё время).
англ. Make hay while the sun shines (Собирай сено, пока светит солнце).
нем. Trinke, wenn du am Brunnen bist (Пей, когда ты у колодца).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)