ква́нтавы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ква́нтавы ква́нтавая ква́нтавае ква́нтавыя
Р. ква́нтавага ква́нтавай
ква́нтавае		 ква́нтавага ква́нтавых
Д. ква́нтаваму ква́нтавай ква́нтаваму ква́нтавым
В. ква́нтавы (неадуш.)
ква́нтавага (адуш.)		 ква́нтавую ква́нтавае ква́нтавыя (неадуш.)
ква́нтавых (адуш.)
Т. ква́нтавым ква́нтавай
ква́нтаваю		 ква́нтавым ква́нтавымі
М. ква́нтавым ква́нтавай ква́нтавым ква́нтавых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

электрадына́міка ж., физ. электродина́мика;

○ ква́нтавая э. — ква́нтовая электродина́мика

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

псі-ква́нтавы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. псі-ква́нтавы псі-ква́нтавая псі-ква́нтавае псі-ква́нтавыя
Р. псі-ква́нтавага псі-ква́нтавай
псі-ква́нтавае		 псі-ква́нтавага псі-ква́нтавых
Д. псі-ква́нтаваму псі-ква́нтавай псі-ква́нтаваму псі-ква́нтавым
В. псі-ква́нтавы (неадуш.)
псі-ква́нтавага (адуш.)		 псі-ква́нтавую псі-ква́нтавае псі-ква́нтавыя (неадуш.)
псі-ква́нтавых (адуш.)
Т. псі-ква́нтавым псі-ква́нтавай
псі-ква́нтаваю		 псі-ква́нтавым псі-ква́нтавымі
М. псі-ква́нтавым псі-ква́нтавай псі-ква́нтавым псі-ква́нтавых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

электро́ніка ж., физ. электро́ника;

○ ква́нтавая э. — ква́нтовая электро́ника;

я́дзерная э. — я́дерная электро́ника

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

меха́ніка ж., в разн. знач. меха́ника;

○ ква́нтавая м. — ква́нтовая меха́ника;

◊ хі́трая м. — хи́трая меха́ника

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

БО́ЗЕ-ВА́ДКАСЦЬ,

квантавая вадкасць з часціц (ці квазічасціц) з нулявым або цэлалікавым спінам (базонаў). Падпарадкоўваецца Бозе — Эйнштэйна статыстыцы. Да Бозе-вадкасці адносяцца, напр., вадкі гелій ​4He, які пры т-рах, блізкіх да абсалютнага нуля, можа перайсці ў стан звышцякучасці; сукупнасць купераўскіх пар электронаў, утварэнне якіх прыводзіць да звышправоднасці. Гл. таксама Квантавая вадкасць.

т. 3, с. 205

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

kwant, ~u

м. фіз., хім. квант;

teoria ~ów — квантавая тэорыя

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Базэ—Эйнштэйна статыстыка, гл. Квантавая статыстыка

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ДЗІРА́КА ЎРАЎНЕ́ННЕ,

квантава-механічнае рэлятывісцкае хвалевае ўраўненне руху для свабодных элементарных часціц са спінам ​1/2. Уведзена П.Дзіракам (1928) для апісання 1-й элементарнай часціцы — электрона, які падпарадкоўваецца адначасова законам квантавай механікі і спец. адноснасці тэорыі.

На падставе Дз. ў. прадказана 13-я антычасціца — пазітрон і дадзена тэарэт. абгрунтаванне спіна. Дз. ў. дало пачатак агульнай тэорыі рэлятывісцкіх хвалевых ураўненняў 1-га парадку ва універсальнай матрычнай форме (гл. Праектыўных аператараў метад). Выкарыстоўваецца для апісання лептонаў і кваркаў як першасных крыніц узаемадзеяння элементарных часціц (гл. Квантавая электрадынаміка, Квантавая хромадынаміка).

Літ.:

Федоров Ф.И. Группа Лоренца. М., 1979;

Богуш А.А. Введение в калибровочную полевую теорию электрослабых взаимодействий. Мн., 1987.

А.А.Богуш.

т. 6, с. 117

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Фермі—Дзірака статыстыка 8/25; 11/437, гл. Квантавая статыстыка

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)