габары́т, -у, М -ры́це, мн. -ы, -аў, м.

Гранічныя знешнія абрысы прадметаў (збудаванняў, машын, станкоў і пад.), а таксама аб’ём, велічыня прадметаў.

Габарыты вагонаў.

Г. прыбліжэння.

|| прым. габары́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фартыфіка́цыя, -і, ж.

1. Навука аб умацаванні вайсковых пазіцый і спосабах абароны ад сродкаў паражэння.

2. Узвядзенне ваенна-інжынерных збудаванняў, а таксама самі такія збудаванні.

Палявая ф.

|| прым. фартыфікацы́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

касмадро́м, ‑а, м.

Тэрыторыя з комплексам спецыяльных збудаванняў, дзе адбываецца зборка, падрыхтоўка і запуск касмічных ракет.

[Ад грэч. kósmos — Сусвет і drómos — месца для бегу, бег.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

контрмі́на, ‑ы, ж.

Спец. Міна, прызначаная для абароны бліжэйшых подступаў да абарончых збудаванняў ад мінёраў праціўніка.

[Фр. contre-mine.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сейсмо́метр, ‑а, м.

Прыбор для вымярэння зрухаў пластоў глебы, частак збудаванняў і пад. пры ваганнях зямной кары.

[Ад грэч. seismós — ваганне, землетрасенне і metron — мера.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

го́тыка, -і, ДМ -тыцы, ж.

Стыль сярэдневяковай заходнееўрапейскай архітэктуры, які характарызуецца лёгкасцю стральчатых збудаванняў, багаццем рознакаляровага шкла і скульптурных арнаментаў.

|| прым. гаты́чны, -ая, -ае.

Гатычная архітэктура.

○

Гатычны шрыфт — шрыфт, які характарызуецца вуглаватасцю і зломам літар.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

манумента́льны, -ая, -ае.

1. Які адносіцца да стварэння манументаў, помнікаў, да афармлення архітэктурных збудаванняў.

2. Велічны, грандыёзны, які ўражвае сваёй велічынёй, магутнасцю.

М. будынак.

3. Грунтоўны, глыбокі па змесце.

М. твор.

Манументальнае даследаванне.

|| наз. манумента́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дэзактыва́цыя, ‑і, ж.

Выдаленне радыеактыўных рэчываў з паверхні або з масы розных аб’ектаў знешняга асяроддзя (вады, збудаванняў, адзення, прадуктаў і інш.).

[Ад фр. dés- — ад‑, раз- і лац. activus — дзейны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гідраву́зел, ‑зла, м.

Сукупнасць гідратэхнічных збудаванняў (канапы, шлюзы, плаціны, гідрастанцыі), размешчаных паблізу адзін аднаго і аб’яднаных умовамі сумеснай работы. Цымлянскі гідравузел.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рудні́к, ‑а, м.

Сістэма збудаванняў для здабычы карысных выкапняў, а таксама горнапрамысловае прадпрыемства, якое ажыццяўляе гэтую здабычу. Залатыя руднікі. Медныя руднікі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)