ignite

[ɪgˈnaɪt]

1.

v.t.

1) запа́льваць

2) распа́льваць, награва́ць да чы́рвані

2.

v.i.

запа́львацца, загара́цца, успалы́хваць (пра по́лымя)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

nmachen

vt

1) прымацо́ўваць, прыла́джваць

2) запа́льваць (святло)

3) гатава́ць, запраўля́ць (ежу)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

rozpalać

незак.

1. распальваць; запальваць;

rozpalać w piecu — распальваць у печы;

2. узбуждаць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

odpalać

незак.

1. запальваць (ад чаго);

odpalać papierosa — прыкурваць ад іншай папяросы;

2. страляць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Гняды́ ’гняды’, таксама гне́ды (Шат., БРС). Рус. гнедо́й, укр. гніди́й, польск. gniady, чэш. hnědý, серб.-харв. гње̑д і г. д. Прасл. *gnědъ ’тс’. Этымалогіі гэтага слова няпэўныя (напр., сувязь са ст.-слав. гнѣтитизапальваць’ або з словам *gnida і г. д.; агляд у Трубачова, Эт. сл., 6, 167; Слаўскага, 1, 301). Магчыма, нейкі слав. неалагізм па тыпу ўтварэння *blědъ (гл. Слаўскі, там жа).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прызнія́ць ’прыгарэць’ (Касп.). Прэфіксальнае ўтварэнне ад незафіксаванага *знія́ць ’гарэць’ з коранем зн(і/о)‑ < прасл. znʼ‑, які рэалізуецца ў назоўніку *znoj і дзеяслове *zněti (< *znoįti) ’гарэць’ (гл. зніч, зно́іць), параўн. чэш. zněť, zňat ’тлець; паліць’, рус. знеть, зне́ять ’тлець, распаляцца’. Відаць, у сувязі з наяўнасцю пры‑знія́ць можна прапанаваць магчымы карэлят для *zněti, а менавіта *zniti/*znijati. Аб сувязях з прасл. *gnětiti ’распальваць, запальваць, паліць’ гл. Анікін, Этимология, 431–433.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

alight1 [əˈlaɪt] adj., adv. які́ ахо́плены агнём/у агні́;

be alight быць у агні́, гарэ́ць;

set smth. alight падпа́льваць што-н., запа́льваць што-н.;

A cigarette set the dry grass alight. Сухая трава загарэлася ад цыгарэты.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

запа́львацца несов.

1. (загораться огнём) зажига́ться;

2. воспаля́ться;

3. (приобретать запал) запа́ливаться;

1-3 см. запалі́цца 1-3;

4. перен., см. зага́рвацца 5;

5. страд. зажига́ться; зата́пливаться; см. запа́льваць1, 2

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

inflame

[ɪnˈfleɪm]

1.

v.t.

1) запа́льваць; распаля́ць; узбуджа́ць, узьніма́ць (нато́ўп)

2) Med. выкліка́ць запале́ньне

3) падпа́льваць

2.

v.i.

1) узбуджа́цца, узруша́цца

2) Med. запаля́цца (пра ра́ну)

3) загара́цца; успы́хваць, успалы́хваць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

палі́ць¹, палю́, па́ліш, па́ліць; па́лены; незак.

1. каго-што. Знішчаць агнём.

П. паперу.

2. што. Прымушаць гарэць (для асвятлення, ацяплення).

П. дровы.

3. што. Запальваць (крыніцу асвятлення; разм.).

П. святло.

4. у чым і што. Распальваць і падтрымліваць агонь у печы; абаграваць памяшканне, раскладваючы агонь у печы, пліце і пад.

П. у печы або печ.

П. лазню.

5. што. Апрацоўваць агнём, жарам, абпальваць (разм.).

П. цэглу.

6. каго-што. Дзеяннем чаго-н. гарачага, едкага ці халоднага выклікаць апёк, адчуванне апёку.

Сонца паліла нясцерпна.

Мароз паліць твар.

7. перан., каго-што. Трывожыць, мучыць.

Смутак паліць душу.

|| зак. спалі́ць, -палю́, -па́ліш, -па́ліць; -па́лены (да 1 і 2 знач.); наз. спале́нне, -я, н. (паводле 1 знач.).

|| наз. пале́нне, -я, н. (да 4 і 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)