жывы́

1. в разн. знач. живо́й;

пе́рад вачы́ма, як ж., паўста́ў во́браз — пе́ред глаза́ми, как живо́й, встал о́браз;

дрэ́вы стая́лі жыво́й сцяно́й — дере́вья стоя́ли живо́й стено́й;

жыва́я прыро́да — жива́я приро́да;

жывы́я во́чы — живы́е глаза́;

жыва́я гу́тарка — живо́й разгово́р;

жыва́я спра́ва — живо́е де́ло;

2. грам. одушевлённый;

жывы́я прадме́ты — одушевлённые предме́ты;

жыво́е срэ́брауст. ртуть;

жыва́я сі́ла — жива́я си́ла;

жыва́я вага́ — живо́й вес;

жыва́я мо́ва — живо́й язы́к;

ж. тава́р — живо́й това́р;

жывы́я кве́ткі — живы́е цветы́;

ж. інвента́р — живо́й инвента́рь;

ж. куто́к — живо́й уголо́к;

браць (забра́ць) за жыво́е — брать (забра́ть) за живо́е;

жыво́га ме́сца няма́ — живо́го ме́ста нет;

на жыву́ю ні́тку — на живу́ю ни́тку;

ні адно́й жыво́й душы́ — ни одно́й живо́й души́;

ж. і здаро́вы — здрав и невреди́м;

па жывы́м рэ́заць — по живо́му ре́зать;

жыва́я су́вязь — жива́я связь;

ні ж. ні мёртвы — ни жив ни мёртв;

жыва́я вада́фольк. жива́я вода́;

жывы́я мо́шчы — живы́е мо́щи;

жыва́я капе́йка — жива́я копе́йка;

жыва́я чарга́ — жива́я о́чередь;

ж. труп — живо́й труп;

жыва́я ра́на — жива́я ра́на;

жыво́е сло́ва — живо́е сло́во;

жыво́му наўме́ жыво́епогов. живо́й о живо́м ду́мает

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

sparkling [ˈspɑ:klɪŋ] adj.

1. іскры́сты, шыпу́чы (пра віно)

2. зіхатлі́вы, бліску́чы;

a sparkling conversation жыва́я размо́ва

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Жы́ўчык ’прыкметнае біццё артэрыі, торганне павека’, ’сперматазоід’. Рус. жи́вчик ’торганне павека, жылкі’, ’рэзвы, шустры чалавек’, ’сперматазоід’, укр. жи́вчик ’жылачка, што торгаецца’, ’вяртлявы чалавек’, ’сперматазоід’, польск. żywczyk памянш. ад żywiec ’насадка’, дыял. ’жывы хлопец’. Параўн. балг. живе́ц ’пульс’, серб.-харв. жи́вац ’нерв’, славен. žívecжывая істота; нерв’. Памянш. ад бел. жывец2 ’частка жывога цела’ > ’частка пазногця’ (адкуль ’артэрыя, біццё яе’) і жывец1жывая рыбка’ < ’жывая істота’ (адкуль ’сперматазоід’) утворана з дапамогай суфікса *‑ikъ ад асновы *živьk‑ (> *živьcь па бадуэнаўскай палаталізацыі), відаць, яшчэ ў прасл. мове.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пабо́рнік, ‑а, м.

Заўзяты прыхільнік, абаронца каго‑, чаго‑н. Жывая слава пераможцам бою, Паборнікам і праўды і дабра. Астрэйка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

wildlife

[ˈwaɪldlaɪf]

n.

жыва́я прыро́да (зьвяры́ й расьлі́ны)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

адраджа́льны, ‑ая, ‑ае.

Здольны адраджаць, аджыўляць. [Купала:] — А хіба «жывая вада» з нашых казак гэта не народная вера ў адраджальную сілу зямлі? Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

hedge1 [hedʒ] n.

1. жыва́я агаро́джа

2. (against) страхо́ўка, гара́нтыя;

a hedge against inflation гара́нтыя ад інфля́цыі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

и́згородь за́гарадзь, -дзі ж., за́гарадка, -кі ж.; (ограда) агаро́джа, -джы ж.;

жива́я и́згородь жыва́я агаро́джа.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

жывёла, ‑ы, ж.

1. Усякая жывая істота, акрамя раслін. Дзікія жывёлы. Млекакормячыя жывёлы. // Усякая жывая істота ў процілегласць чалавеку. Ні чалавек, ні жывёла не можа ступіць на гэтыя нетры Гнілога балота. Колас.

2. зб. Свойская сельскагаспадарчая скаціна і птушка. Племянная жывёла. Пагалоўе жывёлы. Буйная рагатая жывёла. □ Другі гурток другой жывёлы, Дзесятак кур, пявун вясёлы Каля платоў чарвей шукалі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Жывасі́л ’расліна Inula helenum L.’ (Шат.). Відаць, народна-этымалагічная перапрацоўка дзівасіл (рус. девясил) ’Inula L.’, выкліканая асэнсаваннем жывы як цудадзейны (параўн. жывая вада).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)