Bonos mores corrumpunt congressus mali

Благія сувязі псуюць добрыя норавы.

Дурные связи портят добрые нравы.

бел. Адзін другога даводзіць да ліхога. Ліхая кампанія на ліха выведзе. Ліхая кампанія і добрага папсуе.

рус. С добрым поведёшься, добро переймёшь, с худым по ведёшься, худое переймёшь. Кто со злым живёт неразлучно, тот не проживёт веку благополучно. С лодырем поведёшься ‒ горя наберёшься.

фр. Les mauvaises compagnies corrompent les bonnes moeurs (Дурные/плохие компании портят добрые нравы).

англ. Evil communications corrupt good manners (Дурная компания портит хорошие манеры).

нем. Sage mir, mit wem du umgehst, und ich sage dir, wer du bist (Скажи мне, с кем ты водишься, и я скажу, кто ты).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

плаці́ць несов., в разн. знач. плати́ть;

п. зо́латам — плати́ть зо́лотом;

п. за кватэ́ру — плати́ть за кварти́ру;

п. пада́ткі — плати́ть нало́ги;

п. паслу́гай за паслу́гу — плати́ть услу́гой за услу́гу;

п. каму́е́будзь узае́мнасцю — плати́ть кому́-л. взаи́мностью;

п. дані́ну — плати́ть дань;

п. той жа мане́тай — плати́ть той же моне́той;

п. дабро́м за дабро́ — плати́ть добро́м за добро́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

се́на ср. се́но;

(як) саба́ка на се́не — (как) соба́ка на се́не;

саба́кам с. касі́ць — в не́тях быть (обрета́ться и т.п.), скрыва́ться (главным образом от семьи);

як іго́лка ў сто́зе с. — как иго́лка в стогу́ се́на;

ко́замі с. траві́ць — не в коня́ корм; зря переводи́ть добро́;

і с. цэ́лае і ко́зы сы́тыяпогов. и о́вцы це́лы и во́лки сы́ты

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Quod habet, non numerat

Што хто мае, таго не цэніць.

Что кто имеет, того не ценит.

бел. Што маем ‒ не шануем, а як страцім ‒ плачам. Не знаем цану вадзіцы, пакуль не высахла крыніца.

рус. Что имеем ‒ не храним, потерявши ‒ плачем. Цену вещи узнаешь, когда потеряешь.

фр. Bien perdu bien connu (Хорошо узнаешь, когда потеряешь).

англ. We know hot what good is until we have lost it (Мы не знаем, что такое добро, пока его не потеряем).

нем. Den Brunnen schätzt man erst, wenn er kein Wasser mehr gibt (Колодец оценивают лишь тогда, когда он больше не даёт воды). Man weiß das am besten zu schätzen, was man nicht mehr wollte (Лучше всего ценят то, чего больше не хочешь/не желаешь).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Nemo solus satis sapit

Адзін чалавек не можа быць дастаткова разумным.

Один человек не может быть достаточно умным.

бел. Адна галава добра, а дзве яшчэ лепш. Што галава, то розум. Што два, то не адзін. Адна галавешка і ў печы гасне, а дзве і ў полі гараць.

рус. Ум хорошо, а два лучше. Один ум ‒ пол-ума; три ума ‒ полтора ума; два ума ‒ ум. Ум добро, а два и лучше того. Одна голова хорошо, а две лучше. Один осудит, а двое рас судят. Один говорит красно, а два пестро.

фр. Deux avis valent mieux qu’un (Два мнения лучше, чем одно).

англ. No man is wise at all times (Никто не мудр всё время).

нем. Doppelt reißt nicht (Двойное не рвётся). Doppelt hält besser (Двойное держит лучше).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Prudentia saepe vitantur pericula

Дзякуючы разважлівасці мы часта пазбягаем небяспекі.

Благодаря рассудительности мы часто избегаем опасности.

бел. Асцярожнага і Бог сцеражэ. Добра рызыка разумная. Ідзеш на дзень, хлеба бяры на два. Ідучы па кладачцы, на бакі не глядзі. Не зведаўшы броду, не сунься ў воду.

рус. Гляди под ноги: ничего не найдёшь, так хоть ноги не зашибёшь/так нос не расшибёшь. Гляди в оба, да не разбей лоба. Носи бороду на плече (т. е. оглядывайся), бережёного коня и зверь в лесу не берёт.

фр. Prudence est la mère de sûreté (Осторожность ‒ мать безопасности).

англ. Caution is the parent of safety (Осторожность ‒ мать безопасности).

нем. Den Behutsamen behütet auch Gott (Бережёного бережёт также Бог). Gute Hut erhält das Gut (Хорошая шляпа сохраняет добро).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

абярну́ць сов.

1. опроки́нуть, повали́ть, переверну́ть;

а. стол — опроки́нуть (повали́ть, переверну́ть) стол;

2. преврати́ть, обрати́ть;

а. дабро́ ў зло — преврати́ть (обрати́ть) добро́ в зло;

а. ра́дасць у сму́так — преврати́ть (обрати́ть) ра́дость в грусть;

3. (у каго, што) фольк. оберну́ть, обороти́ть (кем, чем, в кого, что);

чараўні́к ~ну́ў яго́ ў во́ўка — колду́н оберну́л его во́лком (в во́лка);

4. (склонить к чему-л.) обрати́ть;

а. у сваю́ ве́ру — обрати́ть в свою́ ве́ру

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

каза́ ж.

1. коза́;

2. (танец) коза́;

3. разг. (арестное помещение) куту́зка;

4. (приспособление для носки тяжестей) коза́;

паспе́еш з ко́замі на торг — не торопи́сь, успе́ешь;

адстаўно́й казы́ бараба́ншчык — отставно́й козы́ бараба́нщик;

лупі́ць як сі́дараву казу́ — драть как си́дорову ко́зу;

ко́замі се́на траві́ць — не в коня́ корм; зря переводи́ть добро́;

пры́йдзе ко́за да во́запосл. не плюй в коло́дец — пригоди́тся воды́ напи́ться;

і ко́зы сы́тыя, і се́на цэ́лаепогов. и во́лки сы́ты, и о́вцы це́лы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пожа́ловать сов., уст.

1. (наградить, подарить) падарава́ць, узнагаро́дзіць; (о правах и т. п.) нада́ць;

2. (посетить) наве́даць (каго, што), завіта́ць (да каго, да чаго);

прошу́ пожа́ловать ко мне в го́сти прашу́ завіта́ць да мяне́ ў го́сці;

он пожа́ловал к нам в три часа́ ён наве́даў нас (завіта́ў да нас) а трэ́цяй гадзі́не;

пожа́луйте прашу́, про́сім; (пожалуйста) калі́ ла́ска;

пожа́луйте ку́шать! прашу́, про́сім (калі́ ла́ска) да стала́!;

добро́ пожа́ловать а) (приветствие) з до́брым прыбыццём (прые́здам, прыхо́дам)!; б) (приглашение) сардэ́чна запраша́ем!, калі́ ла́ска!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сде́лать сов., в разн. знач. зрабі́ць, мног. парабі́ць;

сде́лать движе́ние руко́й зрабі́ць рух руко́й;

сде́лать всю рабо́ту зрабі́ць (парабі́ць) усю́ рабо́ту;

сде́лать кого́-л. свои́м помо́щником зрабі́ць каго́е́будзь сваі́м памо́чнікам;

сде́лать газе́ту зрабі́ць газе́ту;

колесо́ сде́лало сто оборо́тов ко́ла зрабі́ла сто абаро́таў;

сде́лать обзо́р зрабі́ць агля́д;

сде́лать оши́бку зрабі́ць памы́лку;

сде́лать отчёт зрабі́ць справазда́чу;

сде́лать вы́говор зрабі́ць вымо́ву;

сде́лать добро́ кому́-л. зрабі́ць дабро́ каму́е́будзь;

сде́лать набе́г зрабі́ць набе́г;

сде́лать (сотвори́ть) чу́до зрабі́ць цуд;

сде́лать глу́пость зрабі́ць глу́пства;

сде́лай(те) одолже́ние зрабі́(це) ла́ску;

де́ло сде́лано спра́ва зро́блена;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)