БІЧ Міхаіл Восіпавіч

(н. 27.5.1937, в. Мілявічы Мастоўскага р-на Гродзенскай вобл.),

бел. гісторык. Д-р гіст. н. (1985). Скончыў БДУ (1958). З 1961 у Ін-це гісторыі АН Беларусі (з 1989 нам. дырэктара). Даследуе гісторыю Беларусі 19 — пач. 20 ст.: праблемы рабочага, с.-д., народніцкага і нац. руху, фарміравання паліт. партый, грамадска-паліт. барацьбы, перыяд. друку. Адзін з аўтараў «Гісторыі Беларускай ССР» (т. 2, 1972), «Гісторыі рабочага класа Беларускай ССР» (т. 1, 1984), калект. манаграфій «Асвета і педагагічная думка ў Беларусі: са старажытных часоў да 1917 г.» (1985), «Полацк: Гіст. нарыс» (2-е выд., 1987). Аўтар дапаможнікаў і падручнікаў для сярэдняй школы.

Тв.:

Развитие социал-демократического движения в Белоруссии в 1883—1903 гг. Мн., 1973;

Рабочее движение в Белоруссии в 1861—1904 гг. Мн., 1983;

Нарысы гісторыі Беларусі. Ч. 1. Мн., 1994 (у сааўт.).

т. 3, с. 164

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ахвя́ра ж., в разн. знач. же́ртва;

~ры вайны́ — же́ртвы войны́;

а. асяро́ддзя — же́ртва среды́;

а. ву́лічнага ру́ху — же́ртва у́личного движе́ния;

а. пе́шкішахм. же́ртва пе́шки;

прыне́сці ў ~ру — принести́ в же́ртву;

па́сці ~рай — (чаго) пасть же́ртвой (чего)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

порыва́ться

1. (стремиться подняться, делать порывистые движения) разг. рва́цца, імкну́цца, намага́цца, спрабава́ць;

2. (пытаться, стремиться что-л. сделать) імкну́цца, парыва́цца, спрабава́ць, намага́цца, стара́цца;

3. (о связях, отношениях) парыва́цца; разрыва́цца;

4. страд. парыва́цца; разрыва́цца; см. порыва́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

произво́льный

1. (необоснованный) адво́льны;

произво́льное мне́ние адво́льнае меркава́нне;

2. (ничем не стесняемый) адво́льны, самаво́льны;

произво́льные движе́ния адво́льныя ру́хі;

произво́льный посту́пок самаво́льны (адво́льны) учы́нак;

3. (производимый по личному произволу) самаво́льны;

соверше́нно произво́льные распоряже́ния зусі́м самаво́льныя распараджэ́нні.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

отрази́ть сов.

1. (отбить удар, нападение) адбі́ць;

2. (воспроизвести изображение) адлюстрава́ць, адбі́ць; (лучи, колебательные движения и т. п.) физ. адбі́ць;

3. (воспроизвести в образах) адлюстрава́ць; (показать) паказа́ць; (выразить) вы́казаць;

отрази́ть жизнь в иску́сстве адлюстрава́ць жыццё ў маста́цтве;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хва́ля ж., в разн. знач. волна́;

марска́я х. — морска́я волна́;

гукава́я х.физ. звукова́я волна́;

выбухо́вая х. — взрывна́я волна́;

х. рабо́чага ру́ху — волна́ рабо́чего движе́ния;

х. пратэ́сту — волна́ проте́ста;

каро́ткія ~лі — коро́ткие во́лны;

сярэ́днія ~лі — сре́дние во́лны;

до́ўгія ~лі — дли́нные во́лны

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мя́гкий в разн. знач. мя́ккі;

мя́гкий материа́л мя́ккі матэрыя́л;

мя́гкий свет мя́ккае святло́;

мя́гкий го́лос мя́ккі го́лас;

мя́гкие движе́ния мя́ккія ру́хі;

мя́гкая вода́ мя́ккая вада́;

мя́гкий хара́ктер мя́ккі хара́ктар;

мя́гкие согла́сные лингв. мя́ккія зы́чныя;

мя́гкий знак мя́ккі знак;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прили́в в разн. знач. прылі́ў, -лі́ву м.;

на мо́ре начался́ прили́в на мо́ры пача́ўся прылі́ў;

прили́в кро́ви прылі́ў крыві́;

прили́в чувств прылі́ў пачу́ццяў;

прили́в де́нежных сре́дств прылі́ў грашо́вых сро́дкаў;

прили́в революцио́нного движе́ния прылі́ў рэвалюцы́йнага ру́ху;

прили́в по́ршня техн. прылі́ў по́ршня;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

з-за предлог с род.

1. (для указания направления или движения с обратной или противоположной стороны чего-л., движения от какого-л. предмета, дела, занятия) из-за;

со́нца падняло́ся з-за ле́су — со́лнце подняло́сь из-за ле́са;

яго́ не віда́ць з-за стала́ — его́ не ви́дно из-за стола́;

уста́ць з-за стала́ — встать из-за стола́;

2. (по причине, по вине кого-, чего-л.) из-за;

з-за яго́ ўсё пачало́ся — из-за него́ всё начало́сь;

з-за цябе́ я закі́нуў вучо́бу — из-за тебя́ я забро́сил учёбу;

з-за пляча́ — с разма́ху

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разлете́ться сов., в разн. знач. разляце́цца, мног. паразлята́цца; (ускорить силу движения — ещё) разагна́цца;

пти́цы разлете́лись пту́шкі разляце́ліся (паразлята́ліся);

ли́стья разлете́лись лісты́ разляце́ліся (паразлята́ліся);

таре́лка разлете́лась вдре́безги тале́рка разляце́лася ўшчэнт;

наде́жды разлете́лись надзе́і разляце́ліся;

разлете́вшись, уда́риться о столб разляце́ўшыся (разагна́ўшыся), уда́рыцца аб слуп.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)