прышы́ць, -шы́ю, -шы́еш, -шы́е; -шы́ты; зак., што.

1. Шыючы, прымацаваць.

П. гузік.

2. Прымацаваць, прыбіць (спец.).

П. дошку.

3. перан., каму. Ілжыва прыпісаць што-н., абвінаваціць у чым-н. (разм., неадабр.).

П. справу.

|| незак. прышыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прышыва́нне, -я, н. і прышы́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Knopf

m -(e)s, Knöpfe

1) гу́зік (у розн. знач.)

Knöpfe schleßen* — зашпі́льваць гу́зікі

der ~ ist ab [ist bgefallen, ist bgesprungen] — гу́зік адарва́ўся

2) за́пінка; кно́пка (званка)

3) булаве́шка, булдаве́шка

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Гуз1 ’гуля, нарост’ (БРС, Касп., Шат., Бяльк., Сцяшк.), ’тупы канец снапа’ (Нас.). Прасл. *gǫzъ, *guzъ (падрабязна агляд форм у Трубачова, Эт. сл., 7, 91–92) з’яўляецца экспрэсіўным утварэннем, роднасным грэч. γογγύλος ’круглы’, літ. gūžis ’качан’. Гл. яшчэ Бернекер, 1, 343; Слаўскі, 1, 380–381; Траўтман, 101–102; Фасмер, 1, 471–472.

Гуз2гузік’ (Шатал.). Ст.-бел. кгузъ, гузъ, кузъ ’тс’ (Булыка, Запазыч.). Або запазычанне з польск. guz ’тс’ або бел. новаўтварэнне з гу́зік (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

mother-of-pearl

1.

n.

ма́ціца f., пэрламу́тар -ру m.

2.

adj.

маціцо́вы, пэрламу́травы (бляск, гу́зік)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

зашпілі́ць, ‑шпілю, ‑шпіліш, ‑шпіліць; зак., што.

Злучыць, змацаваць край адзення пры дапамозе засцежкі (гузікаў, аплікоў, кнопак, шпілек і пад.). Зашпіліць каўнер. Зашпіліць паліто. □ Сцяпан зашпіліў на ўсе гузікі шэры брызентавы плашч, падняў каўнер. Васілёнак. // Закрыць засцежку, злучыць часткі засцежкі. Зашпіліць гузік. Зашпіліць брошку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Галду́шкагузік з аўчыны’ (Шатал.). Цёмнае слова, няма адпаведнасцей у суседніх мовах. Магчыма, тут нейкая аснова *голд‑, якая азначала ’штосьці круглае, камяк, катылёк’. Параўн. (але гэта вельмі няпэўна) рус. дыял. голды́жина (пск.) ’купіна’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мя́са, -а, н.

1. Туша ці частка тушы забітых жывёл, птушак, што ідуць у ежу.

Свежае м.

Варанае м.

2. Мяккая частка пладоў, ягад; мякаць (разм.).

Выдраць (вырваць) з мясам (разм.) — пра гузік, аплік: адарваць разам з кавалкам тканіны, скуры.

Гарматнае мяса — пра салдат, якіх пасылаюць на смерць.

|| прым. мясны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

Мясная жывёла (якая гадуецца на мяса). Есці мясное (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

come off

а) адбы́цца, ста́цца

б) вы́явіцца

в) вы́йсьці (з спабо́рніцтва, спрэ́чкі)

г) адарва́цца (пра гу́зік), адкле́йвацца, адстава́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

sew [səʊ] v. (sewed, sewn orsewed) шыць; зашыва́ць;

sew by hand шыць уручну́ю

sew on [ˌsəʊˈɒn] phr. v. прышыва́ць;

Sew this button on, please. Прышый, калі ласка, гэты гузік.

sew up [ˌsəʊˈʌp] phr. v. зашыва́ць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

адшпілі́ць сов.

1. отшпи́лить, отколо́ть;

а. бант — отколо́ть (отшпи́лить) бант;

а. шпі́льку — отколо́ть була́вку;

2. отстегну́ть;

а. гу́зік — отстегну́ть пу́говицу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)