Разм. Які страціў пругкасць, свежасць; вялы, зморшчаны (пра твар, скуру і пад.). Адрузлы, з чырвона-карычневымі плямамі загару, твар у Вабейкі ільсніўся ад поту.Хадкевіч.Чорныя вочкі хутка глянулі і зноў схаваліся пад адрузлымі павекамі.Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жулікава́ты, ‑ая, ‑ае.
Схільны да жульніцтва, ашуканства, махлярскіх учынкаў. Жулікаваты хлопец.// Уласцівы жуліку; хітры. Белая манішка і прылізаныя валасы казалі аб яго зухаватасці, а хітрыя вочкі і жулікаватая ўсмешка сведчылі аб здольнасцях вывуджваць грыўні і саракоўкі з паляшуцкіх кішэняў.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
касава́цца, касуецца; незак.
1.Зал.да касаваць.
2.Разм. Знікаць, траціцца. Рэдка здараецца, што мяжа паміж перакладам і арыгіналам касуецца.Лужанін.
3.Абл. Бянтэжыцца, губляцца. Маленькія вочкі .. [Грыгарца] ўжо замасліліся, але ён не пасаваўся перад чаркамі і ліў іх, як у бочку.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уго́длівы, ‑ая, ‑ае.
Празмерна паслужлівы, ліслівы; дагодлівы. У яго [Івана Дулькі] былі маленькія .. вочкі, ліслівая ўсмешачка блукала па твары, і ўвесь ён быў такі ўгодлівы, пачцівы, ліпкі.Кірэенка.// Які выражае ўгодлівасць, ліслівасць. Угодлівыя вочы. □ Круглы твар старасты свеціцца, як сонца. Угодлівы смех коціцца гарохам.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Sándmännchen
n -s ка́зачная асо́ба: (маленькі чалавек, які сыпле дзецям пясочак у вочкі, каб яны заснулі)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ Ле́скавіца ’незабудка’ (дзятл., Сцяшк. Сл.). Можна дапусціць, што пачатковае б- адпала (*блескавіца ад блішчэць). Тады будзе больш зразумелай матывацыя іншых назваў незабудкі ў бел. і іншых слав. мовах: бел.жабіные вочкі, паце- рачка, польск.ptasie oczko, pacierzyszka, укр.світцян, жабіни очки, гадячі очі, павині вічки, чэш.rybi očko, vrani očko, славац.hadie, stracie ocko, а таксама літ.ašariukė (< ašaroti ’ліць слёзы’), г. зн. нешта бліскучае, якое вылучаецца на фоне іншых прадметаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
свіны́, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да свінні (у 1 знач.). Свіное сала. Свіны статак.// Прызначаны для свіней. Свіная ферма. Свіная бульба.// Прыгатаваны, зроблены з мяса ці скуры свінні. Свіная тушонка. Свіныя катлеты.// Такі, як у свінні; маленькі, заплыўшы (пра вочы). З-пад калматых броваў пазіралі маленькія свіныя вочкі.Карпюк.
•••
Сабрацца (прыйсці) у свіныя галасыгл. сабрацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Sándmann
m -s, ~männchen n -s ка́зачная асо́ба: (маленькі чалавек, які сыпле дзецям пясочак у вочкі, каб яны заснулі)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
мышы́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да мышы, належыць ёй. Мышыная нара.// Падобны чым‑н. на мыш; такі, як у мышы. Праз акуляры блішчалі маленькія, хітрыя мышыныя вочкі.Бядуля.
2. Такога колеру, як мыш; шэры. Салдаты ў мышыным адзенні атрад за атрадам пачалі знікаць у воблаках пылу і дыму, сярод руін зачасцілі аўтаматныя стрэлы, але крэпасць на іх ужо не адказвала.Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)