брыво́ ср. (мн. бро́вы) бровь ж.;

ён і ~во́м не варухну́ў — он и бро́вью не повёл;

◊ не ў б., а ў во́ка — не в бро́вь, а в глаз

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

прыкі́нуць сов.

1. (бросая, прибавить) прибро́сить, прики́нуть;

2. (прибавить) прики́нуть, наба́вить;

3. (приблизительно определить, рассчитать) прики́нуть;

п. у ду́мках — прики́нуть в уме́;

◊ п. на во́ка — прики́нуть на глаз

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

крыві́ць, крыўлю, крывіш, крывіць; незак., што.

Рабіць крывым, перакошаным, выгнутым. Крывіць туфлі. // Перакошваць у грымасе (твар, губы, рот). Не то ад дыму вусны [Рыгор] крывіць і вока правае прыжмурвае, не то здалёк яшчэ прабуе ўсміхацца Аўдолі. Крапіва. «Следчы» паціскае плячамі. Злая ўсмешка крывіць яго губы. Колас.

•••

Крывіць душой — быць няшчырым, наўмысна не гаварыць праўды.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыго́жасць, ‑і, ж.

Тое, што і прыгажосць (у 1–3 знач.). [Аксіння:] — І паглядзець на яе — вока радуецца: стройная дзяўчына, і прыгожасці ў меру, і здароўем не пакрыўджана. Лынькоў. Сонца яшчэ не было, але адчувалася, што вось-вось пырснуць яго першыя промні і ўсё навокал заззяе тысячамі колераў, захапляючы сваёй казачнай прыгожасцю. Шчарбатаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сляза́, -ы́, мн. слёзы і (з ліч. 2, 3, 4) слязы́, слёз, ж.

1. мн., адз. ў знач. зб. Празрыстая саленаватая вадкасць, якая выдзяляецца слёзнымі залозамі вачэй пры раздражненні, болі або моцных перажываннях.

На марозе з вачэй цякуць слёзы.

2. Адна кропля такой вадкасці.

З вока паказалася с.

3. мн. Плач.

Прыйсці са слязамі.

Не стрымаць слёз.

Скрозь слёзы (плачучы).

◊

Аблівацца слязамі — моцна плакаць.

Пусціць слязу — заплакаць (іран.).

|| памянш. слёзка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж. (да 2 знач.) і слязі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

спако́йны, -ая, -ае.

1. Які знаходзіцца ў стане спакою, маларухомы або нерухомы.

Спакойная рака.

Сядзець спакойна (прысл.).

2. Які выражае спакой (у 2 знач.), без душэўных трывог, перажыванняў.

Спакойнае жыццё.

На сэрцы спакойна (прысл.).

3. Стрыманы, ураўнаважаны, ціхмяны, які нікога не раздражняе.

С. конь.

Спакойнага нораву чалавек.

4. Роўны ў сваім працяканні.

Спакойная хада.

Спакойная гутарка.

5. Не ваенны, мірны.

С. час.

6. Які нічым і нікім не парушаецца, адбываецца ў спакоі.

Спакойная старасць.

7. Прыемны для вока (пра святло, фарбы і пад.).

Спакойныя фарбы пейзажаў.

Спакойнае, мяккае святло.

|| наз. спако́йнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

электрарэтынагра́фія

(ад электра- + лац. retina = сетка + -графія)

запіс пры дапамозе асцылографа біяэлектрычных патэнцыялаў сятчаткі вока, што ўзнікаюць у час дзеяння на яе святла.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

намета́ть​II сов.

1. (меча, набросать) накіда́ць, мног. панакіда́ць, панакі́дваць;

2. (икры) накла́сці;

3. (сделать опытным) разг. напрактыкава́ць; набі́ць;

намета́ть глаз напрактыкава́ць во́ка;

намета́ть ру́ку напрактыкава́ць (набі́ць) руку́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

oko

ok|o

н.

1. вока;

piwne oczy — карыя вочы;

spuścić oczu — апусціць вочы;

oczami świecić — лыпаць вачыма;

2. (пра тлушч у супе) бліскаўка;

3. (у панчосе, сетцы) вочка;

rzucić ~iem — кінуць позірк;

widzieć gołym ~iem — бачыць простым вокам;

~o w ~o — твар у твар;

mieć kogo na ~u — не спускаць вока з каго, сачыць за кім;

spod ~a — спадылба; на вока;

jak ~iem sięgnąć — як вокам ахапіць;

na pierwszy rzut ~a — на першы погляд (позірк);

ciemno choć ~o wykol — цемра, хоць вока выкалі;

~iem znawcy — вокам знаўцы (прафесіянала);

na piękne oczy na ~o — на вока; прыблізна;

mydlenie ~u — ашуканства;

pod czyim ~iem — пад чыім наглядам;

w cztery oczy — з вока на вока; сам на сам;

w oczach — на вачах;

w oczach prawa — перад законам;

kłamać w żywe oczy — хлусіць проста ў вочы (твар);

z zamkniętymi oczami — з заплюшчанымі вачыма;

cieszyć ~o — радаваць вока;

pójść gdzie oczy poniosą — пайсці, куды ногі панясуць;

mieć dobre ~o — мець трапны погляд; быць назіральным (пільным);

Pi razy ~o разм. на вока; прыблізна;

zejdź mi z oczu! — знікні з вачэй!; ідзі адсюль!;

zrobiło mi się ciemno przed oczami — у мяне пацямнела ў вачах;

co z ~u, to z serca — з вачэй сышоў і з памяці зваліўся

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Plus vident’ oculi quam oculus

Два вокі бачаць больш, чым адно.

Два глаза видят больше, чем один.

бел. Адно вока бачыць далёка, а два ‒ яшчэ далей.

рус. Лучше видят очи, чем око.

фр. Quatre yeux voient mieux que deux (Четыре глаза видят лучше, чем два).

англ. Two heads are better than one (Две головы лучше одной).

нем. Vier Augen sehen mehr als zwei (Четыре глаза видят больше, чем два).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)