слупяне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Разм. Траціць здольнасць рухацца; заміраць, нямець ад моцнага ўзрушэння, хвалявання і пад. Усе адразу слупянеюць — у руках хлопчыка чалавечы чэрап. Асіпенка. — Рукі ўгору! — камандуе Сяргей і, выхапіўшы з кішэні новенькі наган, цэліцца ў акно. Хлопцы слупянеюць. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
струхну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Разм.
1. каго-што. Скінуць, стрэсці каго‑, што‑н. Праклятая мурашка разгульвала ўжо між лапатак, толькі хлопец не паварушыўся, каб струхнуць яе. Быкаў.
2. Спужацца, спалохацца. [Даміра:] — Смерці я ніколі не баяўся, а тады струхнуў. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тужу́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Форменная або дамашняя куртка, звычайна двухбортная. Яркі аганёк запальнічкі асвятліў чалавека ў скураной тужурцы з маўзерам на баку. Асіпенка. Я распрануў сваю лётную тужурку на футравай падкладцы і разаслаў яе на снег. Шамякін.
[Ад фр. toujours — пастаянна, заўсёды.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэхно́лаг, ‑а, м.
Спецыяліст па тэхналогіі ў якой‑н. галіне вытворчасці. Інжынер-тэхнолаг. Тэхнолаг-хімік. Тэхнолаг-тэкстыльшчык. □ Ля станка сабраліся тэхнолагі, інжынеры, тэхнікі. Зараз пачнецца выпрабаванне. Асіпенка. Канструктары і тэхнолагі завода ўпорна працуюць над паляпшэннем эксплуатацыйных якасцей. «Беларусь». // Разм. Студэнт тэхналагічнага інстытута.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усме́шлівы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які часта ўсміхаецца, любіць усміхацца. Дзяўчына, раней такая спакойная, ясная, як дзень, усмешлівая, цяпер не таіла сваёй трывогі. Вышынскі. // Які выражае ўсмешку. Жанчына перавяла ўсмешлівы позірк з Гольц-Мілера на Пятра Пятровіча. Мехаў. [Міхась] бянтэжыцца, убачыўшы ўсмешлівыя вочы Тышкевіча. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хці́васць, ‑і, ж.
1. да чаго. Імкненне задаволіць ненасытнае жаданне чаго‑н. Гэтая хцівасць да грошай у Майбарады мяне дзівіць і абражае. Скрыган.
2. Сквапнасць, карыслівасць. Зоя Лагодзіч зрабіла адкрыццё, што хцівасць Дывінца, пра якую намякала Ліля, вымусіла.. брыгадзіра займацца спекуляцыяй. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чаро́тніца 1, ‑ы, ж.
Шматгадовая травяністая кармавая расліна сямейства злакавых з высокімі шматлікімі сцёбламі, густа ўкрытымі шырокалінейным лісцем. Кусцілася чаротніца, над ёй узнімаліся абсыпаныя пылком свеч[кі] лісахвосту. Асіпенка.
чаро́тніца 2, ‑ы, ж.
Птушка атрада жураўлепадобных, якая жыве на зарослых чаротам і трыснягом вадаёмах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́церкі, ‑рак і мацяркі́, ‑рок; адз. няма.
Разм. Маці (у 1 знач.). [Дзіця] адразу заціхла, і маці некалькі хвілін пазірала на яго з той трывожнай любасцю, якая бывае ў мацерак у самыя цяжкія хвіліны. Асіпенка. Плакалі мацяркі і жонкі, выпраўляючы сваіх сыноў і мужоў. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мро́йны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да мроіва; падобны да мроіва. Бліскуча-зялёнае жыта паабапал дарогі выдавала як бы крыху туманным, і як бы водсвет яго .. пераліваўся ў мройнай далечы поля. Савіцкі. Зверху, праз рознакаляровыя шыбы ў вокнах, падала ў пакой мройнае залацістае святло. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазатыка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Заткнуць усе, многія адтуліны. Выбітыя выбухам бомбы шыбы маці яшчэ з восені пазатыкала анучамі. Навуменка.
2. Засунуць за што‑н., уткнуць куды‑н. усё, многае. Пазатыкаць сякеры за пояс. □ Хлопцы раздзялілі кветкі, пазатыкалі іх у пятліцы. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)