дэсквама́цыя

(лац. desquamatio, ад desquamare = знімаць луску)

1) мед. злушчванне клетак эпітэлію з паверхні органаў і тканак (лушчэнне скуры);

2) злушчванне паверхневага слою горных парод у выніку рэзкіх змен тэмпературы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АМО́САЎ Мікалай Міхайлавіч

(н. 6.12.1913, с. Альховае Валагодскай вобл., Расія),

украінскі хірург. Акад. АН Украіны (1969), чл.-кар. АМН СССР (1961), засл. дз. нав. Украіны (1959), Герой Сац. Працы (1973). Скончыў Архангельскі мед. ін-т (1939). З 1952 узначальваў клініку грудной хірургіі, з 1983 дырэктар Ін-та сардэчна-сасудзістай хірургіі ў Кіеве. Навук. працы па пытаннях хірургіі сэрца і лёгкіх, біял. і мед. кібернетыцы. Пад яго кіраўніцтвам распрацавана дыягностыка парокаў сэрца з дапамогай ЭВМ, створана дзеючая фізіял. мадэль «унутранага асяроддзя арганізма» чалавека і інш. Аўтар літ. тв. «Думкі і сэрца» (1965), «Запіскі з будучыні» (1967) і інш. Ленінская прэмія 1961, Дзярж. прэмія Украіны 1978.

Тв.:

Операции на сердце с искусственным кровообращением. Киев, 1962 (разам з І.Л.Лісавым, Л.М.Сідарэнка);

Хирургия пороков сердца. Киев, 1969 (разам з Я.А.Бендэтам);

Физическая активность и сердце. 2 изд. Киев, 1984 (з ім жа).

М.М.Амосаў.

т. 1, с. 321

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГРО́ДЗЕНСКАЯ МЕДЫЦЫ́НСКАЯ АКАДЭ́МІЯ, Гродзенская медыцынская школа,

першая ў Беларусі вышэйшая навуч. ўстанова па падрыхтоўцы мед. персаналу. Існавала ў 1775—81 у Гродне. Засн. па ініцыятыве Адукацыйнай камісіі і гродзенскага старосты А.Тызенгаўза. Арганізатар і кіраўнік — Ж.Э.Жылібер. Мела 3 аддзяленні: вышэйшае лекарскае (на 10 юнакоў са шляхты) для працы ў гарадах; падрыхтоўкі правінцыяльных лекараў і хірургаў (20 чал.); аддзяленне павітух (на 5, потым 17 чал.). Навучэнцы 2-га і 3-га аддзяленняў утрымліваліся за кошт казны і набіраліся з прыгонных сялян Брэсцкага, Гродзенскага, Оліцкага, Шавельскага каралеўскіх уладанняў, дзе яны павінны былі працаваць пасля заканчэння вучобы. Пры акадэміі дзейнічалі шпіталь (60 ложкаў), прыродазнаўчы кабінет, анатамічны т-р, аптэка (з 1687), б-ка, бат. сад (першы ў Беларусі і Рэчы Паспалітай, налічваў каля 2 тыс раслін). У 1781 пераведзена ў Вільню, дзе стала базай для стварэння мед. ф-та Віленскага універсітэта.

А.Ф.Самусік.

т. 5, с. 427

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГО́РСКІ Станіслаў Батыс

(6.5.1802, в. Дварэц Камянецкага р-на Брэсцкай вобл. — 3.5.1864),

бел. батанік-фларыст, медык, педагог. Скончыў Віленскі ун-т (1825). У 1829—32 заг. бат. саду Віленскага ун-та, у 1832—42 ад’юнкт, праф. Віленскай мед.-хірург. акадэміі. У 1842—47 жыў у Паставах, займаўся батанікай і энтамалогіяй, працаваў з арнітолагам К.Тызенгаўзам. Некаторы час жыў за мяжой, працаваў у музеях і б-ках Берліна. Горскі адзін з першых даследчыкаў флоры Белавежскай пушчы. Склаў пералік сабраных ім у 1820—29 насенных раслін (1830), каталог раслін бат. саду Віленскай мед.-хірург. акадэміі (1834), табліцы з малюнкамі 20 відаў раслін (выдадзены ў 1849), меў цесныя сувязі з батанікамі Еўропы, забяспечваў гербарыямі і ўзорамі расліннасці Беларусі і Літвы вучоных-прыродазнаўцаў Вены, Неапаля, Палерма, Жэневы, Падуі, Фларэнцыі. Імем Горскага названы некат. віды раслін і насякомых.

т. 5, с. 366

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

умяша́нне н. inmischung f -, -en; ingreifen n -s (актыўнае);

хірургі́чнае ўмяша́нне мед. chirrgiuscher ingriff

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

хларафо́рм м. хім. Chlorofrm [klo-] n -s;

апера́цыя пад хларафо́рмам мед. ine Operation nter Chlorofrm

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

напаўне́нне н. Füllung f -, -en; nfüllung f -, -en;

пульс до́брага напаўне́ння мед. normler Puls

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

прафілакты́чны мед., тс. перан. prophylktisch, vrbeugend;

прафілакты́чнае лячэ́нне vrbeugende Behndlung;

прафілакты́чны рамо́нт Vrbeugungsreparatur f -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

про́лежні мн. мед. drchgelegene [wndgelegene] Stlle;

у хво́рага з’яўля́юцца про́лежні der Krnke begnnt sich ufzuliegen [wndzuliegen]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

прышчапі́ць, прышчапля́ць, прышчэ́пліваць

1. с.-г. pfrpfen vt, okuleren vt;

2. мед. mpfen vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)