Verbum

прыня́цца, прыму́ся, пры́мешся, пры́мецца; прыня́ўся, -няла́ся, -ло́ся; прымі́ся; зак.

1. за што і з інф. Пачаць што-н. рабіць, узяцца за што-н.

Л. за справу.

П. пісаць заяву.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пусціць карані, прыжыцца.

Прышчэпак прыняўся.

|| незак. прыма́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

размата́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

Развіць, раскруціць што-н. зматанае; зняць з таго, на што было наматана.

Р. вуду.

◊

Разматаць клубок — высветліць, разблытаць якую-н. складаную, заблытаную справу.

|| незак. размо́тваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. размо́тванне, -я, н. і размо́тка, -і, ДМ -тцы, ж.

раскалыха́ць, -лышу́, -лы́шаш, -лы́ша; -лышы́; -лыха́ны; зак.

1. каго-што. Пачаць моцна калыхаць, прымусіць калыхацца.

Р. качэлі.

2. што. Калышучы, зрабіць хісткім, няўстойлівым.

Р. слупок.

3. перан., каго (што). Вывесці са стану апатыі, абыякавасці.

Пыталіся многа, ледзь раскалыхалі яго на адказы.

|| незак. раскалы́хваць, -аю, -аеш, -ае.

раскі́нуць, -ну, -неш, -не; -кінь; -нуты; зак., што.

1. Шырока развесці, распасцерці ў розныя бакі.

Р. рукі.

2. Разаслаць, разгарнуць на паверхні чаго-н.

Р. дыван на канапе.

3. Знайшоўшы месца, паставіць, размясціць што-н.

Р. палаткі.

4. Раскідаць, рассыпаць па чым-н. што-н.

Р. сена.

распалі́ць, -палю́, -па́ліш, -па́ліць; -па́лены; зак.

1. што. Прымусіць гарэць.

Р. вогнішча.

2. што. Моцна нагрэць агнём дачырвана.

Р. жалеза.

3. перан., каго-што. Выклікаць узбуджэнне.

Р. гнеў.

4. перан. Развязаць, распачаць (барацьбу, вайну).

Р. пажар вайны.

|| незак. распа́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. распа́льванне, -я, н.

рашы́цца, рашу́ся, рэ́шышся, рэ́шыцца; зак.

1. на што і з інф. Знайшоўшы ў сабе сілы, смеласць, адважыцца на што-н.

Р. на далёкую паездку.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Атрымаць тое ці іншае рашэнне.

Ураўненне не рашылася.

3. Страціць што-н. (разм.).

Мы ўсяго рашыліся.

скланя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак.

1. што. Змяняць іменныя часціны мовы па іх граматычных формах.

С. назоўнікі.

2. перан., каго-што. Часта ўпамінаць, многа гаварыць пра каго-, што-н. (звычайна непрыхільна; разм.).

|| зак. праскланя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е (да 1 знач.).

|| наз. склане́нне, -я, н. (да 1 знач.).

таі́ць, таю́, то́іш, то́іць; то́ены; незак., што.

1. Трымаць у тайне, утойваць ад іншых што-н.

Т. сваё мінулае.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Мець, заключаць у сабе што-н. знешне непрыкметнае, яшчэ не выяўленае.

Зямля тоіць у сваіх нетрах яшчэ многа невядомага.

узду́маць, -аю, -аеш, -ае; зак.

1. з інф. Нечакана, раптам захацець ці вырашыць што-н. зрабіць.

Не ўздумайце ехаць без мяне!

2. каго-што і з дадан. Успомніць, прыпомніць (разм.).

Я ўздумала, што не прынесла яшчэ дроў у хату.

|| незак. узду́мваць, -аю, -аеш, -ае (да 2 знач.).

знішча́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. каго-што. Той, хто знішчае каго-, што-н.

З. грызуноў.

2. Баявы самалёт для знішчэння авіяцыі праціўніка.

3. Лётчык знішчальнай авіяцыі.