няўдзя́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не праяўляе ўдзячнасці за зробленыя паслугі. [Элінора] гаварыла, гаварыла... Ён і жорсткі чалавек, і няўдзячны сын, колькі турбот мела праз яго маці. Лынькоў. [Сяргей:] — Не магу прычыняць [Еве Аўсееўне].. лішніх клопатаў. Яна, як родная маці, даглядала мяне. Нельга быць няўдзячным. Машара.
2. Які не апраўдвае патрачаных намаганняў, надзей. — Табе трэба кінуць гэтую няўдзячную літаратурную работу, Ігнат, — гаварыла .. [Вікторыя Аркадзеўна]. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памеркава́ць, ‑мяркую, ‑мяркуеш, ‑мяркуе; зак.
1. Усебакова разгледзець, абдумаць што‑н., дзелячыся сваімі думкамі, меркаваннямі. [Бацька:] — Вось мы са Сцяпанам Іванавічам памеркавалі і вырашылі, што табе няма чаго ісці адсюль. Новікаў. [Васіль:] — Давай, Маша, разам памяркуем, ці трэба ён, гэты твой подзвіг? Шамякін.
2. Падумаўшы, разважыць, прыйсці да якога‑н. вываду. — Падумаў, памеркаваў [дырэктар], а потым загад: заараць канюшыну! І зааралі. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пры́хваткамі, прысл.
У перапынках паміж іншымі справамі і заняткамі; нерэгулярна, урыўкамі. Паэма пісалася прыхваткамі, аўтара часта адрывалі грамадскія абавязкі, нямала часу забіралі палітычныя злабадзённыя вершы і публіцыстычныя артыкулы. У. Калеснік. — Дык калі ж я табе шалік зраблю? Толькі прыхваткамі і раблю... Васілевіч. Раней не даводзілася, каб па-людску сеў ды пад’еў, а ўсё прыхваткамі, на хаду. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассва́тацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Парваць дружбу, знаёмства з кім‑н.; разлічыцца з кім‑, чым‑н. Ці дасць зямля табе збавенне Ад злога панскага насення? З адным рассватаешся тут, Там у другі залазь хамут. Колас. І камуна з гэтымі «камунарамі» рассваталася, выкінуўшы іх са сваёй сям’і, бо не хацелі яны аддана, як і ўсе, працаваць. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сатка́ць, ‑тку, ‑тчэш, ‑тчэ; ‑тчом, ‑тчаце, ‑ткуць; зак., што.
1. Вырабіць, ткучы; выткаць. Табе вышыла сарочку цветам васільковым І саткала паясочак з нітак каляровых. А. Александровіч. Дзяўчаты сядзелі дома, рыхтавалі кросны. Рыхтавала і Лісавета. Трэба было да вясны саткаць усё тое, што было спрадзена за зіму, каб не стаялі ў хаце кросны. Чарнышэвіч.
2. Зрасходаваць, ткучы. Саткаць усю пражу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
торк, выкл. у знач. вык.
Разм. Ужываецца паводле знач. дзеясл. торкаць і торкацца. [Галя:] — Я кажу: «Дзед, канцылярыя не налічае». Дык ён кукіш мне пад нос торк. «Во і табе і тваёй канцылярыі». Во стары цяльпух, а? Ермаловіч. [Курнеў:] Другі стаіць ля станка і ні бэ ні мэ, торк сюды, порк туды, а станок — ні з месца. Кучар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе́тка м., ср., ж., разг., ласк.
1. де́тка ж.;
2. (обращение старика к ребёнку или молодому человеку) каса́тик м., каса́тка ж.;
ты, дз., паслу́хай, што я табе́ скажу́ — ты, каса́тик (каса́тка), послу́шай, что я тебе́ скажу́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
jeśli
калі;
jeśli będziesz grzeczny, opowiem ci bajkę — калі будзеш паслухмяны, раскажу табе казку;
jeśli dobrze pamiętam ... — калі я ра памятаю...;
гл. jeżeli
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ня́нька ж.
1. в разн. знач. ня́ня; ня́нька;
стара́я н. — ста́рая ня́ня (ня́нька);
2. перен. ня́нька;
што я, н. табе́? — что я, ня́нька тебе́?;
◊ у сямі́ ~нек дзіця́ без но́са — посл. у семи́ ня́нек дитя́ без гла́зу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
terms
а) умо́вы
the terms of a treaty — умо́вы тракта́ту
б) узае́мадачыне́ньні n.
to be on good terms — быць у до́брых, прыя́зных дачыне́ньнях, зго́дна, до́бра жыць
в) сло́вы, вы́разы
He talked about you in very flattering terms — Ён адзыва́ўся аб табе́ ве́льмі пахва́льнымі сло́вамі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)