артыле́рыя, ‑і, ж.
1. зб. Від узбраення, якое складаецца з гармат розных канструкцый і калібраў. Самаходная, процітанкавая, зенітная артылерыя. Цяжкая, дальнабойная, рэактыўная артылерыя.
2. Род войск з такім узбраеннем. Служыць у артылерыі.
3. Навука пра будову і дзеянне гармат, а таксама пра іх выкарыстанне ў баі.
[Фр. artillerie.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гене́тыка
(англ. genetics, ад гр. genetikos = звязаны з нараджэннем, паходжаннем)
навука аб законах спадчыннасці і зменлівасці арганізмаў.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
лес, -у, мн. лясы́, лясо́ў, м.
1. Масіў зямлі, зарослы дрэвамі.
Дрымучы л.
Лесам (прысл.) ішоў, а дроў не бачыў (прыказка).
2. зб. Спілаваныя дрэвы як будаўнічы матэрыял.
3. перан. Як выражэнне мноства.
Л. рук.
○
Чорны лес — лісцевы.
Чырвоны лес — хваёвы.
◊
Навука для яго — цёмны лес — абсалютна незнаёмае, незразумелае.
Як у лесе — нічога не разумець, не разбірацца.
|| памянш. лясо́к, -ска́, мн. -скі́, -ско́ў, м. (да 1 знач.).
|| прым. лясны́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
экало́гія, -і, ж.
1. Навука аб узаемадзеянні раслінных і жывёльных арганізмаў паміж сабой і з навакольным асяроддзем, а таксама іх стане.
Э. раслін.
Э. глебы.
Э. лесу.
2. перан. Чысціня, правільнасць, абумоўленыя гарманічнымі суадносінамі элементаў; клопат аб такой чысціні.
Э. культуры.
Э. мовы.
Сацыяльная э. (узаемадзеянне чалавека, грамадства і навакольнага асяроддзя).
|| прым. экалагі́чны, -ая, -ае.
Э. стан вадаёма.
Экалагічныя росшукі.
Экалагічная этыка.
Экалагічна (прысл.) чыстае асяроддзе.
Экалагічна (прысл.) чыстыя прадукты.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
аграбіяло́гія
(ад агра- + біялогія)
навука аб агульных біялагічных заканамернасцях, якія дзейнічаюць у земляробстве.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
біясферало́гія
(ад біясфера + -логія)
навука пра ўзнікненне, эвалюцыю, структуру і механізмы функцыянавання біясферы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
гідрапедало́гія
(ад гідра- + педалогія)
навука аб формах і заканамернасцях руху вады ў грунце.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
зоагеагра́фія
(ад зоа- + геаграфія)
навука, якая вывучае размеркаванне, размяшчэнне жывёл на зямным шары.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
зоатамі́я
(ад зоа- + -тамія)
навука аб будове арганізма жывёл, яго органах і сістэмах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
зоафенало́гія
(ад зоа- + феналогія)
навука аб сезонных з’явах у жывёльным свеце, раздзел феналогіі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)