БАЛЬСІ́С (Balsys) Эдуардас

(20.12.1919, г. Мікалаеў, Украіна — 3.11.1984),

літоўскі кампазітар. Нар. арт. Літвы (1965), нар. арт. СССР (1980). Скончыў Літ. кансерваторыю (1950), з 1953 выкладаў у ёй (праф. з 1969). У 1962—71 старшыня праўлення Саюза кампазітараў Літвы. Асн. творы: опера «Падарожжа ў Тыльзіт» (паст. 1980), балет «Эгле, каралева вужоў» (паст. 1960; экранізаваны ў 1965), араторыя «Не чапайце сіні глобус» (1969); кантаты; 2 канцэрты для скрыпкі з арк.; канцэрт для скрыпкі сола; «Драматычныя фрэскі» для скрыпкі, фп. і арк.; Сімфонія-канцэрт для аргана, духавых і ўдарных інструментаў; песні, музыка да кінафільмаў і драм. спектакляў; эстрадная музыка. Дзярж. прэміі Літвы 1958, 1960, 1967, 1969, 1974.

Літ.:

Нарбутиене О. Эдуардас Бальсис: Очерк творчества. Л., 1975.

т. 2, с. 267

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

экасе́з

(фр. écossaise, ад écossais = шатландскі)

шатландскі народны танец тыпу кадрылі, які з канца 17 ст. атрымаў шырокае распаўсюджанне як бальны, а таксама музыка да гэтага танца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

chamber

[ˈtʃeɪmbər]

1.

n.

1) пако́й -ю (у до́ме), спа́льня, за́ля f. (у пала́цы)

2) пала́та (у парля́мэнце), ме́сца пасе́джаньняў

2.

adj.

ка́мэрная, пакаёвая

chamber music — ка́мэрная му́зыка

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

music

[ˈmju:zɪk]

n.

1) му́зыка f.

2)

а) но́ты pl.

He plays without music — Ён гра́е бяз но́таў

б) музы́чны твор

to set to music — пакла́сьці на му́зыку

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

player

[ˈpleɪər]

n.

1) гуле́ц гульца́ m. (у спо́рце)

2) акто́р, акцёр -а m. (у тэа́тры)

3) музы́ка -і m. & f., музыка́нт -а m.

4) прайграва́льнік а m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

awash

[əˈwɔʃ]

adv., adj.

1) пакры́ты вадо́ю

2) не́сены вадо́ю, кі́даны хва́лямі

3) Figur. напо́ўнены, перапо́ўнены, які́ пераліва́ецца

The music was awash with melancholy — Му́зыка была́ напо́ўненая мэлянхо́ліяй

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

пакрысе́, прысл.

1. Патроху, у невялікай колькасці. Няня прымусіла паспрабаваць усяго пакрысе, выпіць шклянку кавы. Васілевіч. У Рамана Дзянісавіча знайшлася пляшка нейкай старой настойкі — ён наліў пакрысе ў шклянкі. Хадкевіч.

2. Абл. Паступова, павольна. Хіма, якая доўга жыла нелюдзем, пакрысе зблізілася з суседзямі, зрэдку заходзіла і да Дашынай маці. Ракітны. Фільм канчаўся, і пакрысе аціхала музыка. Вышынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нячу́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Пазбаўлены чуласці, спагадлівасці. Яму няма каму выказаць свае скаргі, выліць жаль і боль, бо навакол нячулыя, карыслівыя і неспагадлівыя людзі. Івашын. // Які выяўляе адсутнасць чуласці, спагадлівасці. Нячулыя адносіны да чужога гора.

2. Які не рэагуе на што‑н.; раўнадушны. [Настаўніца:] — Які вы ўсё ж нячулы чалавек — такая музыка, а вы яе бязлітасна хочаце перапыніць. Барашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нату́жлівы, ‑ая, ‑ае.

Які адбываецца або робіцца з натугай. Натужлівы голас. Натужлівы кашаль. □ Вакол камяніцы, у баку ад палаца, дзень і ноч насыпалі валы, усцягвалі гарматы на сцены, пад натужлівы крык кацілі бочкі з порахам. Караткевіч. / у перан. ужыв. З боку вёскі, дзе слаба ружавее нешырокая палоска неба, даносяцца натужлівае пыхканне паравіка на электрастанцыі і вясёлая музыка. Курто.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прасёлак, ‑лка, м.

Грунтавая дарога паміж невялікімі населенымі пунктамі. Улетку гэты прасёлак быў — хоць бокам каціся, і дваццаць пяць кіламетраў ад Сасновіч да райцэнтра Данік на тым жа матацыкле, бывала, праскокваў за якіх мінут сорак. Краўчанка. Для нас засталіся абдымкі вятроў На ўсіх бальшаках і прасёлках, І музыка ліўняў, і пошум дуброў, І свіст перапёлак на золку. Гілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)