1.што. Спыніць ход, дзейнасць (механізма, машыны і пад.). Застопарыць кола.//перан.Разм. Затрымаць ход, развіццё чаго‑н. У адной сям’і напярэдадні спраўлялі вяселле. Дык вось гэтыя маладажоны ўсю справу застопарылі. Апрача іх, не з’явіўся адзін чыгуначнік.Паслядовіч.
2.Разм. Тое, што і застопарыцца. Машына застопарыла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Спускавы механізм у агнястрэльнай зброі. Сабачка рэвальвера.
2. Прыстасаванне ў машынах, механізмах, якое перашкаджае руху назад зубчастага кола.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
статс-сакрата́р, ‑а, м.
1. У дарэвалюцыйнай Расіі — ганаровае прыдворнае званне вышэйшых чыноўнікаў. [Звяждоўскі:] — Быў я ў вялікай княгіні Гелены Паўлаўны. Кола вузкае. Статс-сакратар Карніцкі, што прыехаў з Варшавы, міністр унутраных спраў Панскай, Валуеў, яшчэ некалькі чалавек.Караткевіч.
2. У некаторых капіталістычных краінах — назва вышэйшых урадавых асоб, міністраў і пад.
[Ням. Staatssekretär.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Argenteis hastis pugnare
Змагацца срэбнымі дзідамі.
Сражаться серебряными копьями.
бел. Капейка камень дзяўбе. Ісці не з носам, а з падносам. І кола круціцца лягчэй, калі яго падмажуць.
рус. Удить золотой удой. Уда серебряная тянет рыбу со дна моря.
фр. Clé d’or passe partout (Золотой ключ везде проходит).
англ. Money opens all doors (Деньги открывают все двери).
нем. Goldener Hammer bricht eisernes Tor (Золотой молот ломает и железные ворота).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
ring1[rɪŋ]n.
1. пярсцёнак;
a gold ring залаты́ пярсцёнак;
a wedding ring заруча́льны пярсцёнак
2. ко́льца; ко́ла, круг;
a key ring ко́льца ад ключа́;
rings of smoke ко́льцы ды́му
3. цыркава́я арэ́на; рынг
4. канфо́рка
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Rúnde
f -, -n
1) круг, ко́ла
2) раўны́, тур, ко́ла;
éine ~ Bier па ку́флю пі́ва (для ўсіх, хто сядзіць за сталом)
3) патру́ль, дазо́р;
séine ~ máchen рабі́ць абыхо́д
4) спарт. круг (па бегавой дарожцы); рауны́ (бокс); шахм. тур
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
воз, ‑а; мн. вазы, ‑оў; м.
1. Сродак гужавога транспарту, прызначаны для язды і перавозкі грузаў; калёсы. Усе сваякі папрыязджалі І двор вазамі паўстаўлялі.Колас.Сасёнка была парэзана на доўгія кавалкі, і сябры пачалі класці іх на воз.Пестрак.
2. Нагружаныя паклажай калёсы, сані і пад. Сытыя коні, аблітыя зарой, вязуць высокія вазы пшаніцы.Мікуліч.Злез бацька з сена, ідзе збоку, за возам наглядае, каб не абярнуўся.Якімовіч.
3.чаго. Колькасць таго, што можа змясціцца на калёсах, санях і пад. Воз дроў, сена.
4.перан.Разм. Вялікая колькасць чаго‑н. Воз навін. □ Дзетак у.. [Парэмчыка] цэлы воз, хоць і сам яшчэ малады.Ракітны.
5. Карцёжная гульня.
•••
Вазамі вазіцьгл. вазіць.
Пятае кола ў возегл.кола.
Цягнуць возгл. цягнуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прысво́іць ’зрабіць сваёй уласнасцю што-небудзь чужое’ (ТСБМ), прысво́іцца ’асвойтацца, прывыкнуць’ (ТС), прысво́йчыць ’прыручыць; прысвоіць’ (Шат.). Рус.присво́ить ’прысвоіць’, укр.присвоїти ’прысвоіць; прыняць у сваю кампанію, у сваё кола, прызнаць за свайго’, польск.przyswoić ’прысвоіць’, чэш.přisvojiti, славац.prisvojiť. Гл. асво́іць, свой.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
віндро́за
(ням. Windrose, ад Wind = вецер + Rose = ружа)
дапаможнае прыстасаванне ў выглядзе невялікага мнагалопасцевага ветракола для аўтаматычнай арыентацыі асноўнага кола ветрарухавіка адносна паветранага патоку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
шы́мі
(англ. shimmy = літар. кашуля)
1) бальны танец амерыканскага паходжання, падобны на факстрот;
2) самаваганне насавога колатрохколага трохколавага шасі самалёта пры руленні, разбегу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)