втори́чный

1. (повторный) паўто́рны; другаразо́вы; (второй) другі́;

втори́чное собра́ние паўто́рны (другаразо́вы) сход;

втори́чное сообще́ние другаразо́вае паведамле́нне;

втори́чная электри́ческая обмо́тка другаразо́вая электры́чная абмо́тка;

втори́чный прие́зд паўто́рны (другі́) прые́зд;

2. (производный, зависимый) дру́гасны;

втори́чный ток эл. дру́гасны ток;

втори́чные спирты́ хим. дру́гасныя спірты́;

втори́чные явле́ния мед. дру́гасныя з’я́вы;

втори́чный дохо́д эк. дру́гасны дахо́д;

3. (второстепенный) другара́дны; (побочный) пабо́чны;

втори́чные при́знаки другара́дныя адзна́кі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

эйкана́л

(ад гр. eikon = адлюстраванне)

функцыя, якая вызначае даўжыню аптычнага шляху паміж двума адвольна выбранымі пунктамі, адзін з якіх належыць прасторы прадметаў, другі — прасторы адлюстраванняў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Consuetudo est altera natura (Cicero)

Звычка ‒ другая натура.

Привычка ‒ вторая натура.

бел. Сабака, калі звыкне па вокнах лазіць, пакуль здохне ‒ не перастане. Ад прывычкі, як ад хваробы, цяжка пазбавіцца. Гарбатага магіла спраміць. Да чаго бык прывык, па тым і рыкае. Ніхто нікому ў гусце не ўказчык: адзін любіць гарбуз, другі ‒ свіны храпічык.

рус. Привычка ‒ вторая натура. Привычка не рукавичка, не повесишь на спичку. В чём смолоду привычка, под старость неволя. Привыкнет собака за возом бежать, побежит и за санями. Трясёт козёл бороду, так привык смолоду.

фр. L’habitude est une seconde nature (Привычка ‒ вторая натура).

англ. Habit is second nature (Привычка ‒ вторая натура).

нем. Gewohnheit ist andere Natur (Привычка ‒ вторая натура).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Галадо́ў ’голад, галодны час’ (Нас.): «другі год галадоў церпім». Гэтай формы няма ў іншых усх.-слав. мовах (і ў іншых слав.). Калі гэта сапраўдны назоўнік, то яго можна лічыць вельмі рэдкай дыялектнай формай, утворанай ад дзеяслова галадава́ць зваротным словаўтварэннем. Але не хапае дадатковых даных, іншага матэрыялу, таму такое тлумачэнне застаецца вельмі праблематычным.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Заве́рыч ’палка, адзін канец якой усаджаны ў вуха навоя, а другі ляжыць на падлозе, не даючы навою круціцца’ (чырв. слаб., З нар. лекс.). Польск. дыял. zawiracz ’частка красён’. Ад дзеяслова *заве́раць (< польск. дыял. zawierać ’зачыняць, замыкаць’) з суфіксам ‑ыч, які ўжываецца для ўтварэння назваў прылад (параўн. зацёрыч, скопыч, Сцяцко, Афікс. наз., 45).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сюд ’тут’ (калінк., З нар. сл.), сюд‑туд ’раз-пораз, вельмі часта; узад і ўперад, з аднаго боку ў другі’ (ТСБМ, Сцяшк.), сюд‑не‑ту́д, сюд‑ту́д, сюд‑то‑ту́д ’тс’ (ТС), з перасэнсаваннем абедзвюх частак і збліжэннем да тут (гл.): сют‑тут ’хутка’ (Сл. ПЗБ). Скарачэнне з сюды‑туды; гл. сюды, туды.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гу́шкацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

Рытмічна калыхацца, гайдацца з аднаго боку ў другі або зверху ўніз. Пан курыў, седзячы ў круглым крэсле, і .. гушкаўся назад, наперад, назад, наперад. Галавач. На хвалях гушкаецца мяч. А. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дубліка́т, ‑а, М ‑каце, м.

Другі экземпляр якога‑н. дакумента, які мае аднолькавую юрыдычную сілу з арыгіналам. Выдаць дублікат. Дублікат атэстата. // У выдавецкае справе — дадатковы экземпляр часткі рукапісу, якая рыхтуецца да набору асобна. Дублікаты табліц.

[Лац. duplicatus — падвоены.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кра́цісты, ‑ая, ‑ае.

1. Зроблены ў выглядзе кратаў. Проста пад другі паверх замка вёў уваход-скляпенне, яго перагароджвалі жалезныя крацістыя вароты. Місько. // Які нагадвае краты. Крацістая арматура бетоннага шлюза.

2. Забяспечаны, загароджаны кратамі. Крацістае акенца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

на́варат,

У выразе: другім наваратам — другі раз. [Маці:] — З хваробай не жартуй: яшчэ другім наваратам адкінецца... Якімовіч. Даўно мы з’елі сваю дзель бульбы, а нашых сяброў няма і няма. Я паставіў другім наваратам кацялок. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)