пя́дзя, -і, мн. -і, -яў, ж.
Старая мера даўжыні, роўная адлегласці паміж расшыранымі вялікім і ўказальным пальцамі.
○
Лоб на сем пядзяў (разм.) — вельмі разумны.
Ні пядзі (звычайна пра зямлю: не аддаць, не ўступіць і пад.) — ніколькі, нават самай малой часткі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
загало́вак, -лоўка, мн. -лоўкі, -лоўкаў, м.
Назва якога-н. твора (літаратурнага, навуковага і пад.) або асобных яго частак.
|| прым. загало́вачны, -ая, -ае і загало́ўны, -ая, -ае.
З. шрыфт.
○
Загалоўная літара — вялікая літара, якая пішацца ў слове ў пачатку тэксту, раздзела, абзаца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
закусі́ць², -ушу́, -у́сіш, -у́сіць; зак.
1. што, чым і без дап. Заесці выпітае (віно, гарэлку і пад.).
2. Крыху паесці, перакусіць перад дарогай (разм.).
|| незак. заку́сваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. заку́сванне, -я, н. і заку́ска, -і, ДМ -ку́сцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
залі́к, -у, мн. -і, -аў, м.
Від праверачных іспытаў (у вышэйшай школе, у спартыўных установах і пад.), а таксама адзнака аб праходжанні такіх іспытаў.
Здаць з.
Атрымаць з.
|| прым. заліко́вы, -ая, -ае.
Заліковая кніжка (для адзнак аб здадзеных экзаменах, заліках).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
знасі́ць¹, знашу́, зно́сіш, зно́сіць; зно́шаны; зак., што.
Доўгай носкай зрабіць непрыгодным.
З. сукенку.
◊
Не знасіць галавы каму (разм.) — не мінуць пакарання, не ўцалець, загінуць з-за сваёй неасцярожнасці, свавольства і пад.
|| незак. зно́шваць, -аю, -аеш, -ае; наз. зно́шванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
парні́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
Род цяпліцы ў выглядзе нізкіх градак, пакрытых зашклёнымі рамамі або празрыстай плёнкай, для вырошчвання расады, ранняй агародніны і пад.
|| прым. парніко́вы, -ая, -ае.
○
Парніковы эфект (спец.) — павышэнне сярэднегадавой тэмпературы з-за забруджання атмасферы чалавекам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
патэ́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.
1. Дакумент, у якім засведчана права вынаходніка на вынаходніцтва.
Атрымаць п. на што-н.
2. Пасведчанне на права займацца гандлем, промыслам і пад. (уст.).
|| прым. патэ́нтавы, -ая, -ае і патэ́нтны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
па́шпарт, -а, М -рце, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Афіцыйны дакумент устаноўленага ўзору, які сведчыць асобу яго ўладальніка.
Замежны п.
2. Рэгістрацыйны дакумент машыны, будынка, апарата, прадмета гаспадарчага абсталявання і пад.
П. кватэры.
П. тэлевізара.
П. завода.
|| прым. па́шпартны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перавы́хаваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго (што).
Выхаваннем прывіць каму-н. новыя звычкі, погляды, нормы паводзін і пад.
П. недысцыплінаванага вучня.
|| незак. перавыхо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. перавы́хавацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак. перавыхо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. перавыхава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перл, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Тое, што і жэмчуг (уст.).
2. перан., чаго. Пра што-н. выдатнае, цудоўнае (высок., іран.).
Перлы паэзіі.
Перлы дасціпнасці.
3. Пра што-н. бязглуздае, недарэчнае і пад. (разм., іран.).
Не выступленне, а адны перлы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)