bound​3 [baʊnd] adj.

1. абавя́заны, зму́шаны;

You’ve worked so hard – you’re bound to pass the exam. Вы працавалі так упарта – вы абавязкова здасце экзамен;

It was bound to happen. Гэта павінна было здарыцца.

2. BrE, fml вы́мушаны;

I am bound to say I can’t accept your proposal. Я вымушаны сказаць, што не магу прыняць вашу прапанову.

3. які́ накіроўваецца (да), у кіру́нку;

a ship/plane bound for London карабе́ль/самалёт, які́ накіроўваецца ў Ло́ндан

♦

be bound up in smth. быць ве́льмі заня́тым чым-н.;

bound up with smth. це́сна звя́заны з чым-н.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

right​4 [raɪt] adv.

1. дакла́дна, якра́з;

She was standing right in the middle of the crowd. Яна стаяла ў самай сярэдзіне натоўпу.

2. пра́вільна;

guess right здагада́цца

3. справядлі́ва;

it serves you right так табе́ і трэ́ба

4. напра́ва;

turn right павярну́ць напра́ва

♦

right and left усю́ды, скрозь; ва ўсе бакі́; з усі́х бако́ў;

right away/off адра́зу; неадкла́дна;

I’ll find the address for you right away. Я неадкладна знайду вам адрас;

right now цяпе́р; адра́зу, за́раз жа;

right off the bat infml з ме́сца ў кар’е́р, адра́зу

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

serve [sɜ:v] v.

1. служы́ць;

serve as (a) gardener служы́ць садо́ўнікам;

serve in the аrmy служы́ць у а́рміі;

if my memory serves me right калі́ мяне́ не падво́дзіць па́мяць

2. падава́ць на стол;

serve dinner падава́ць абе́д

3. абслуго́ўваць (пакупнікоў)

4. быць прыда́тным, задавальня́ць;

This room can serve for/as a study. Гэты пакой можа служыць кабінетам.

5. sport падава́ць мяч (у тэнісе, валейболе)

♦

it serves you right так табе́ i трэ́ба;

serve two masters і таму́, і друго́му

serve out [ˌsɜ:vˈaʊt] phr. v.

1. раздава́ць

2. infml адпла́чваць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

suppose [səˈpəʊz] v.

1. меркава́ць, ду́маць, лічы́ць;

Yes, I suppose so. Я лічу так;

What do you suppose he means? Што, па-твойму, ён хоча сказаць?;

He is supposed to know it. Ён павінен гэта ведаць.

2. дапуска́ць, рабі́ць здага́дку, меркава́ць; But suppose it rains? Ну а калі пойдзе дождж?;

Suppose we go for a swim! Давай сходзім паплаваць!

♦

be supposed to do/be smth. патрабава́ць, мець на ўва́зе;

Am I supposed to come? Я павінен прыйсці?;

You’re not supposed to do it. Табе не трэба гэтага рабіць.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

грэх

1. сущ. (род. граху́) м., в разн. знач. грех;

2. в знач. сказ., разг. грех, грешно́;

г. вам так гавары́ць — грех (грешно́) вам так говори́ть;

◊ браць г. на душу́ — брать грех на́ душу;

з грахо́м папала́м — с грехо́м попола́м;

няма́ чаго́ грахі́ таі́ць — не́чего греха́ таи́ть;

як на г. — как на грех;

дале́й ад граху́ — от греха́ пода́льше;

смяро́тны г. — смерте́льный грех;

першаро́дны г. — перворо́дный грех;

што пра́ўда, то не г. — посл. что пра́вда, то не грех;

нядо́ўга і да граху́ — до́лго ли до греха́;

і смех і г. — погов. и смех и грех;

ра́да б душа́ ў рай, ды грахі́ не пуска́юць — посл. рад бы в рай, да грехи́ не пуска́ют;

прапа́ў мех — на ба́цьку г. — погов. с больно́й головы́ на здоро́вую

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вось I ж., в разн. знач. ось;

пярэ́дняя в. — пере́дняя ось;

в. вярчэ́ння — ось враще́ния;

в. прае́кцыі — ось прое́кции;

в. паліты́чнага жыцця́ — ось полити́ческой жи́зни

вось II частица

1. указ. вот;

в. і ха́та — вот и дом;

ён хво́ры — в. чаму́ яго́ не віда́ць — он бо́лен — вот почему́ (поэ́тому) его́ не ви́дно;

2. усил. вот, -то;

гэ́тага в. я і хаце́ў — э́того вот (-то) я и хоте́л;

3. (при восклицании чаще в сочетании с дык) то́-то; вот так;

в. дык дзі́ва! — вот так чу́до!;

◊ в. табе́ і на! — вот тебе́ и на!;

в. табе́ раз! — вот тебе́ (те) раз!;

в. табе́ і... — вот тебе́ и...;

в. табе́ і ма́еш! — вот тебе́ и на!;

в. яно́ што! — вот оно́ что!

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уся́кі мест. опред.

1. вся́кий; ка́ждый;

у. раз адно́ і то́е ж — вся́кий (ка́ждый) раз одно́ и то же;

2. (разнообразный) вся́кий, ра́зный, всевозмо́жный, вся́ческий;

~кія лю́дзі быва́юць — вся́кие (ра́зные) лю́ди быва́ют;

3. (при сущ. с предлогом без) вся́кий, како́й бы то ни́ было;

без ~кай мэ́ты — без вся́кой (како́й бы то ни́ было) це́ли;

без ~кіх ця́жкасцей — без вся́ких (каки́х бы то ни́ было) тру́дностей;

4. в знач. сущ. вся́кий; ка́ждый;

не ўся́кі так змо́жа зрабі́ць — не вся́кий (не ка́ждый) так смо́жет сде́лать;

◊ без ~кага ўсяго́ — без вся́ких, безо вся́кого основа́ния;

ва ўся́кім ра́зе — во вся́ком слу́чае;

на ўся́кі вы́падак — на вся́кий слу́чай;

ва ўся́кім вы́падку — во вся́ком слу́чае;

~кая ўся́чына — вся́кая вся́чина;

на ўся́кае хаце́нне ёсць цярпе́нне — посл. на вся́кое хоте́ние есть терпе́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Stultus est, qui cupida cupiens cupienter cupit

Неразумны той, хто заўзята прагне ажыццявіць усе жаданні.

Глуп тот, кто страстно желает осуществить все желания.

бел. Дурному хоць кол на галаве чашы, то ён усё сваё.

рус. Дурак думает, что всё будет так, как ему хочется.

фр. De sot homme sot songe (У глупого человека и мечты глупые).

англ. Fools never know when they are well (Дураки никогда не знают, когда им хорошо).

нем.

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Но 1 ’так, але’ (саліг., Нар. словатв.), ’але, ну’: Но, дарма, — дзед кажэ, — быле хлеб (рэч., Бел. каз. эпас, 111), ’ды’ (ТС), параўн. укр. но ’тс’, рус. но ’так, але, ну’, польск. no ’тс’, чэш. no ’тс’, славац. no ’тс’, в.-луж. no ’тс’, н.-луж. no ’тс’, славен. no ’тс’, серб.-харв. но ’тс’. Мяркуецца, што гэта самастойны наватвор на той самай фармальнай базе, што і прасл. *nъ (параўн. рус. но ’але’) і *nǫ/no (гл. ну) (ESSJ SG, 2, 500–502), гл. таксама наст. слова.

Но 2 ’а ну ж, ж, жа’: Ідзі но воды прынесі! (ТС), ‑но ’жа, = рус. ‑ка’ (палес., Сцепанец, Крест. свадьба, 163), укр. ‑но ’тс’, рус. ‑но ’жа’, польск. no ’тс’, славен. no ’тс’. Постпазіцыйная ўзмацняльная часціца таго ж паходжання, што і но 1 (гл.); сюды ж, відаць, і серб.-харв. ‑но, што адзначаў яшчэ Равінскі (Черног., 529), у выразах како‑но, које‑но, који‑но і пад., што суадносіцца з другой часткай у ажно́ (гл.) і пад. (ESSJ SG, 2, 501; 1, 322–323; Махэк₂, 400).

Но 3 ’толькі, адно’: Хай но пачнуць косіць, то дождж будзе (ТС), ’быццам, як’ (ТС). Магчыма, з одно́, онно́ ’толькі’ (ТС), гл. адзін, аднак не выключана сувязь з узмацняльным но 2.

Но 4 — выклічнік, якім падганяюць каня: Ён на коня: но! но! (рэч., Бел. каз. эпас, 95), ’пагрозны або панукаючы крык на каня’ (Дразд., ТС), но́‑о! ’тс’ (мсцісл., З нар. сл.), но́‑но́ ’тс’ (в.-дзв., Шатал.), сюды таксама ні ’пануканне’ (Касп.), ну ’тс’ (Янк. 3.), нё ’тс’ (ТС), укр. но, ньо, ’тс’, рус. но ’тс’, польск. no ’тс’, чэш. дыял. no, ně ’тс’, славац. дыял. no, ne ’тс’. Таго ж паходжання, што і но 1 (ESSJ SG, 2, 502); параўн. таксама мсцісл. нок ’пра пануканне каня’ (Нар. лекс.), што, відаць, паходзіць ад дзеяслова но́каць ’падганяць каня крыкам «но!»’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

свідрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго-што.

1. Рабіць свердлам адтуліны ў чым‑н. А таго, каб так лёгка свідраваць халоднае тоўстае жалеза, нават і не ўяўляў [Васіль]. Кулакоўскі. // Бурыць адтуліны ў грунце або ў горнай пародзе. З тае пары, як пачалі свідраваць зямлю, людзі не маглі абыйсціся без гліністага раствору. «Маладосць». // Струменем вады пад вялікім ціскам прамываць адтуліны ў чым‑н. Сёння людзі навучыліся тонкім струменем вады свідраваць сталь. Броўка. На што вада, але і тая Не ўсюды роўны нораў мае: Спакойна ў ямах і заторах, Але капае дол у горах І страшна пеніцца, бушуе, І грунт каменны там свідруе. Колас.

2. Тачыць, прабіваць, рабіць адтуліны ў чым‑н. (пра расліны, жывёл і пад.). Граніт і голае каменне Свідруюць тонкія карэнні. Шукаючы жывой крыніцы, Каб чыстае вады напіцца. Грахоўскі. Чуваць, як знізу парасткі тугія Свідруюць пласт абвугленай зямлі. Аўрамчык. Сваёй вострай і моцнай дзюбай чорны дзяцел прабівае кару, свідруе драўніну, растрыбушвае шышкі. В. Вольскі.

3. перан. Пранізваць паветра, ваду рэзкім узлётам, хуткім вярчэннем. Арлы-самалёты Свідруюць прастор. Купала. Ён [параход] плыве, мінае мелі, І ваду свідруе вінт. Ліхадзіеўскі.

4. перан. Дзьмуць з вялікай сілай (пра вецер). Захавай, мой сын, прашу я, Човен у адрыне, Няхай вецер не свідруе, Няхай так не гіне. Колас.

5. перан. Непакоіць, хваляваць, мучыць (пра думкі, адчуванні). Усё гэта рабілася механічна, бо галаву свідравалі іншыя думкі. Чарнышэвіч. Да самага вечара стары не пайшоў нікуды. Мучыла, свідравала душу вострае адчуванне, што трэба неадкладна неяк старацца памагаць Ганне. Кулакоўскі. // Раздражняць слых рэзкімі гукамі. Толькі свідраваў вушы востры, пранізлівы звон, ды рэзкімі, балючымі штуршкамі біла ў скроні кроў. Шашкоў. // Раздражняць нюх рэзкім пахам. Адчуванне вярнулася немаведама ад чаго: ці ад пякельнага болю, ці ад таго, што колы вагона ляскалі, падскокваючы на стыках рэек, ці ад моцнага паху ёдаформу, які, здавалася, свідраваў нос. Сабаленка. / у безас. ужыв. А Сучка пад сталом ляжала. У беднай аж кіпела кроў: Ну так жа смачна ў носе свідравала. Корбан.

6. перан. Пільна ўглядацца ў каго‑, што‑н. Тодар адчуў, што вочы ўсяе залы ўпіраюцца яму ў спіну, свідруюць яго. Крапіва. Расказвае дзед Іван, рукой час ад часу вусы прыгладжвае. А дзеці так і свідруюць яго вачыма. Юрэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)