нацярпе́ цца , ‑цярплюся, ‑церпішся, ‑церпіцца; зак.
Зведаць, перажыць шмат чаго‑н. непрыемнага, цяжкага; нагаравацца. Нацярпецца голаду і холаду. □ Румыны нашу армію сустракалі як родную, народ тут бедны, нацярпеўся, адчуў адразу, што армія краіны сацыялізма нясе вызваленне. Прокша .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памя́ нуты , ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад памянуць.
2. у знач. прым. Упамянуты, названы. Хоць шмат прайшло з памянутых часін, Хоць выгляд краю роднага змяніўся, Ніколі не забудзеш тых мясцін, Дзе ненавідзець ворага вучыўся. Кляўко .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Нашу́ шкацца , нашуштацца ’многа надзець на сябе’ (ТС , жытк. , Жыв. сл. ). Да шу́ шкацца ’апрануць на сябе шмат ’ і ’поркацца, шамацець, шаптацца’, параўн. нашу́ шкацца ’нагаварыцца шэптам’ (Нас. ), а таксама рус. нашу́ шкаться , начу́ чкаться ’многа на сябе адзець’ (дан. , СРНГ ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раззя́ піць ’шырока раскрыць рот’ (Касп. ), ръззяпе́ ніць ’шырока расчыніць (дзверы)’ (ушац. , Нар. лекс. ), раззя́ піцца ’адкрыцца, расчыніцца’, ’разінуць рот’, ’узняць крык, сварку’ (Юрч. СНЛ ), рус. дыял. раззепа́ й ’крыкун, гарлапан’ (пск. , цвяр. ), раззепа́ ться ’пачаць шмат пазяхаць’. Ад зяпа (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
населя́ ться
1. насяляцца; засяля́ цца;
2. (быть населённым) быць насе́ леным (засе́ леным);
Кавка́ з населя́ ется мно́ гими наро́ дами Каўка́ з насе́ лены (засе́ лены) шмат які́ мі наро́ дамі;
3. страд. я́ цца, засяля́ цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прослужи́ ть сов. в разн. знач. ы́ ць;
он прослужи́ л де́ сять лет ён праслужы́ ў дзе́ сяць год;
ружьё прослужи́ ло охо́ тнику мно́ го лет стрэ́ льба праслужы́ ла паляўні́ чаму шмат год.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
much
[mʌtʃ]
1.
more, most
2.
adj.
шмат
much money — шмат гро́ шай
much time — шмат ча́ су
3.
adv.
1) ве́ льмі
much pleased — ве́ льмі задаво́ лены
I am much obliged to you — Я вам ве́ льмі ўдзя́ чны
2) куды́
much better — куды́ ле́ пшы
3) ама́ ль; блізу́
much of a size (a height) — ама́ ль тако́ га са́ мага паме́ ру (ама́ ль тако́ е са́ мае вышыні́ )
This is much the same as the others — Ама́ ль такі́ са́ мы, як і і́ ншыя
4.
n.
1) шмат што, шмат чаго́
Much of this is not true — Шмат што з гэ́ тага няпра́ ўда
2) to make much of — высо́ ка цані́ ць, шанава́ ць; быць высо́ кае ду́ мкі аб кім-чым
3) not much of a — ня ве́ льмі до́ бры, слабы́
He is not much of an artist — Невялі́ кі зь яго́ маста́ к
4) too much for — не пад сі́ лу
The work is too much for him — Пра́ ца яму́ не пад сі́ лу
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Стру́ чны ‘дзе шмат струкоў’ (Варл. ; ашм. , Стан. ), ‘з мноствам ягад’ (бяроз. , Шатал. ; Сл. Брэс. ), ‘кусцісты, шматклубневы (напр., цыбуля)’ (пух. , З нар. сл. ), струча́ ны ‘з мноствам струкоў’ (талач. , Шатал. ), стручы́ сты ‘тс’ (мядз. , Нар. сл. ). Да струк 1
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
bushel [ˈbʊʃl] n.
1. бу́ шаль (мера аб’ёму, роўная 8 галонам, 36,37 л. )
2. pl. bushels AmE , infml шмат , мно́ ства;
bushels of beetroots and potatoes го́ ры бурако́ ў і бу́ льбы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
experienced [ɪkˈspɪəriənst] adj. (in) во́ пытны, дасве́ дчаны; спрактыкава́ ны; кваліфікава́ ны;
an experienced surgeon во́ пытны хіру́ рг;
He is very experienced in looking after animals. У яго шмат вопыту ў доглядзе жывёлы.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)