прэзідэ́нт, ‑а, М ‑нце, м.

1. У некаторых краінах — выбраны на пэўны тэрмін кіраўнік дзяржавы. Прэзідэнт ЗША. Прэзідэнт Францыі.

2. Старшыня, абраны для кіравання арганізацыяй, установай. Прэзідэнт Акадэміі навук БССР. □ Міністр фінансаў Роберт Андэрсан да прызначэння на гэтую пасаду быў прэзідэнтам буйнейшай нікелевай амерыкана-канадскай карпарацыі. Лушчыцкі.

[Ад лац. praesidens, praesidentis — які сядзіць наперадзе, які старшынствуе.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шаве́ц, шаўца, м.

Майстар па шыццю і рамонту абутку. Шаўцу заказчык боты заказаў І ў тэрмін да яго ў майстэрню завітаў. Корбан. — Куды ты, Андрэй? — запытала ў яго маці. — У камору. Кавалак скуры там быў. Боты трэба шаўцу занесці, няхай падладзіць, а то перады рвуцца. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Frist

f -, -en тэ́рмін, час

die ~ verlängern — адтэрміно́ўваць

die ~ verfällt — тэ́рмін канча́ецца

in ~en bezáhlen — плаці́ць у растэрміно́ўку

auf éine ~ von… — тэ́рмінам на…

über die ~ hináus — звыш тэ́рміну; звыштэрміно́ва

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

БАГДЫХА́Н

(манг.),

тэрмін, якім у рус. граматах 16—17 ст. называлі імператараў Кітая. У гэтым значэнні ўжываецца таксама ў інш. л-ры.

т. 2, с. 206

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БУРА́Н

(цюрк.),

мяцеліца пры моцным ветры і нізкіх тэмпературах паветра. Узнікае пры снегападзе. Тэрмін ужываецца пераважна ў стэпавых раёнах Расіі і Казахстана.

т. 3, с. 344

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

prompt

1.

a акура́тны, дакла́дны

2.

adv у тэ́рмін, своечасо́ва, без затры́мкі; адра́зу

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Kránkenbett

n

1) -(e)s, -en ло́жак хво́рага

2) тэ́рмін [перы́яд] пасце́льнага рэжы́му хво́рага

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

аві́ста

(іт. a vista = пасля прад’яўлення)

надпіс на вэксалі, які сведчыць, што гэты дакумент можа быць аплачаны пасля прад’яўлення або праз пэўны тэрмін.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

рэспу́бліка, -і, ДМ -ліцы, мн. -і, -лік, ж.

1. Форма дзяржаўнага кіравання, пры якой усе вышэйшыя органы ўлады выбіраюцца або фарміруюцца агульнанацыянальнымі прадстаўнічымі ўстановамі.

Прэзідэнцкая р. (калі на чале дзяржавы стаіць выбраны шляхам прамых або ўскосных выбараў прэзідэнт, які з’яўляецца і кіраўніком урада). Парламенцкая р. (калі ў дзяржаве вяршэнствуе парламент).

2. Дзяржава з выбранымі на пэўны тэрмін органамі ўлады.

|| прым. рэспубліка́нскі, -ая, -ае.

Рэспубліканская канферэнцыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

скараці́ць, -рачу́, -ро́ціш, -ро́ціць; -ро́чаны; зак.

1. што. Зрабіць кароткім або больш кароткім.

С. артыкул.

С. тэрмін адпачынку.

2. што. Зменшыць колькасна або па велічыні, у аб’ёме.

С. пасевы жыта.

С. расходы.

3. каго (што). Звольніць з работы, службы ў выніку скарачэння штату супрацоўнікаў (разм.).

○

Скараціць дроб — у матэматыцы: падзяліць лічнік і назоўнік на агульны дзельнік.

|| незак. скарача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. скарачэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)