◎ Парх ’паршывы, пакрыты лішаямі, паршывец’ (Нас., Шат., Гарэц., Др.-Падб., Шн. 2), ’парша’ (Яруш.), ’зняважлівая назва яўрэя’ (Нас., Мядзв.), ηάρχι ’усялякі бруд; пейсы ў яўрэяў (Нас.), ’парша, кароста’ (Сцяшк., Грыг.), пархаўё ’дзятва’ (Карскі, Труды, 476). З польск. parch, parchować ’парша, часотка’, ’станавіцца паршывым’ (Кюнэ, Poln., 85). Параўн. Міклашыч, 241.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
закуро́дымлены і закурады́млены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад закуродыміць, закурадыміць.
2. у знач. прым. Пакрыты сажай; задымлены. Закуродымленая кепка была нацягнена на лоб. Чорны. Злева і справа чарнелі папялішчы, пахіленыя закурадымленыя каробкі, абгарэлыя дрэвы. Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цвілы́
1. (пакрыты цвіллю) verschímmelt, schímm(e)lig, mit Schímmel überzógen;
2. (які патыхае цвіллю) múffig, mód(e)rig; fáulig;
па́хнуць цвілы́м múffig [mód(e)rig] ríechen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
запы́лены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад запыліць 1.
2. у знач. прым. Пакрыты пылам, насыпаны пылам. Днём і ноччу ляцеў паравоз, Запылены, закураны, Аж з Урала. Кірэенка. Даміра ішоў наперадзе, цяжка ступаючы запыленымі кірзавымі ботамі. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пафарбава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад пафарбаваць.
2. у знач. прым. Пакрыты фарбай. Хаты былі далекавата адна ад адной, сям-там ашаляваныя, з пафарбаванымі аканіцамі. Пальчэўскі. Каля пафарбаванага агародчыка, насупроць Паўлавага дамка, спынілася некалькі чалавек. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узго́рысты, ‑ая, ‑ае.
Пакрыты ўзгоркамі, з вялікай колькасцю ўзгоркаў. Узгорысты востраў. Узгорысты рэльеф. □ Праскочылі Прыпяць, праскочылі ўтульны ўзгорысты Мазыр. Караткевіч. Хочацца вось так, дыхаючы на ўсе грудзі, ісці прасёлкавай дарогай, глядзець на лес, па ўзгорыстае шэрае поле. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
імглі́сты, ‑ая, ‑ае.
Зацягнуты імглой; з імглой. Імглістае паветра. Імглістае неба. □ Стаяла імглістая зімовая раніца. Лупсякоў. Вецер б’е ў нямы курган, — Шапаціць імглісты бор. Купала. // Няяркі, няясны, пакрыты імглой. Імглістыя зоркі. □ За белымі хмарамі блукаў сонны імглісты месяц. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
масляні́сты, ‑ая, ‑ае.
1. У склад якога ўваходзіць масла; тлусты. Нафта — масляністая вадкасць з рэзкім пахам. □ Плавіліся ў масляністай вадзе залацістыя зоры, рэдкія агеньчыкі партовых ліхтароў. Лынькоў.
2. Як бы пакрыты слоем масла. Масляністыя светлыя вочы [Віктара] насмешліва бліснулі. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скрэ́слены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад скрэсліць.
2. у знач. прым. Пакрыты рознымі лініямі, штрыхамі. Скрэсленая карта.
3. у знач. прым. Які мае многа паправак, закрэсліванняў. Канстанцін Міхайлавіч паказвае скрэсленае партызанскае апавяданне ў адным паважным выданні. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паршы́вы разм
1. (што пакрыты паршой) gríndig, räudig;
◊ паршы́вая аве́чка ўсю чараду́ псуе́ [ўве́сь ста́так паску́дзіць] ein räudiges Schaf steckt die gánze Hérde an;
2. (дрэнны) (húnds)geméin
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)