тулумба́с

(тур. tulumbaz)

старадаўні музычны інструмент, разнавіднасць літаўраў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Валы́нка 1 ’музычны інструмент’ (БРС). Усходнеславянскае слова: рус. волынка, укр. волинка. Ад тапоніма Валынь (Фасмер, 1, 347; Шанскі, 1, В, 154).

Валы́нка 2 ’валтузня, клопат’ (Бір. Дзярж.); ’сварка’ (Сцяшк. МГ); ’валакіта’ (Бяльк.). Рус. волынка ’тс’. З фразеалагічнага выразу цягнуць валынку; гл. валынка 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Гармо́нія ’гармонія’ (БРС). Ст.-бел. гармония ’згода, гармонія’ (Булыка, Запазыч.). Запазычанне (як і рус. гармония) з польск. harmonia ’гармонія’ (пазней і ’музычны інструмент’, з XIX ст.). Гл. Фасмер, 1, 394; Шанскі, 1, Г, 31; Слаўскі, 1, 407. Польск. harmonia < лац. harmonia < грэч. ἁρμονία.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мары́мба

(ісп. marimba, з афр.)

1) афрыканскі ўдарны музычны інструмент, разнавіднасць ксілафона;

2) язычковы шчыпковы музычны інструмент, пашыраны ў Конга і Усх. Афрыцы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

валы́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

1. Духавы народны музычны інструмент, зроблены з трубак, устаўленых у скураны мяшок; дуда.

2. перан. Зацяжная справа; важданіна. Дэталь невялічкая, а валынкі многа. «Звязда».

•••

Цягнуць валынку гл. цягнуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хабанэ́ра, ‑ы, ж.

1. Кубінскі народны танец, пашыраны ў Іспаніі і Лацінскай Амерыцы, а таксама музыка да гэтага танца. Танцаваць хабанэру.

2. Музычны твор у стылі гэтага танца. Хабанэра з оперы Бізэ «Кармэн». Хабанэра для фартэпіяна Шабрые.

[Ісп. habanera.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гук, -а і -у, мн. -і, -аў, м.

1. -у. Вагальныя рухі часцінак паветра або іншага асяроддзя, якія мы ўспрымаем органамі слыху.

Хуткасць гуку.

Г. стрэлу.

Музычны г. (у адрозненне ад шуму).

2. -а. Найменшы членараздзельны элемент чалавечай мовы.

Гукі беларускай мовы.

◊

Ні гуку — пра поўнае маўчанне; не гавары, маўчы.

|| прым. гукавы́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бале́т, -а, М -ле́це, м.

1. Від сцэнічнага мастацтва, змест якога раскрываецца ў танцавальна-музычных вобразах.

Класічны б.

2. Тэатральнае прадстаўленне на пэўны сюжэт, змест якога даносіцца сродкамі танца, мімікі і музыкі, а таксама музычны твор, які ляжыць у аснове такога спектакля.

3. Калектыў артыстаў, якія выконваюць такое прадстаўленне.

|| прым. бале́тны, -ая, -ае.

Балетная школа.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ды́ска

(англ. disco)

музычны стыль з дакладным рытмам (пераважна танцавальна-песеннага характару).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

арабе́ска, ‑і, ДМ ‑цы; Р мн. ‑сак; ж.

1. Складаны арнамент фантастычнага характару з геаметрычных фігур і стылізаваных лісцяў, кветак і пад. — першаначаткова ў помніках арабскага мастацтва. Чырвонымі арабескамі Лісце лес ураніў. Караткевіч.

2. Невялікі музычны твор.

[Іт. arabesco.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)