Verbum

першабы́тны, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да найстаражытнейшага перыяду гісторыі чалавецтва.

П. чалавек.

2. перан. Які захоўвае першапачатковы стан.

Першабытная прырода (некранутая).

3. перан. Дзікі, некультурны, адсталы.

Першабытныя норавы.

|| наз. першабы́тнасць, -і, ж. (да 2 і 3 знач.).

плода... (а таксама плада...).

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) які мае адносіны да плода (у 1 знач.), да пладоў, напр.: плодаапрацоўка, плодазавод, плодакансервавы, плодаперапрацоўчы;

2) які мае адносіны да плода (у 2 знач.), напр.: плодавыганяльны, плодавыгнанне.

прані́клівы, -ая, -ае.

1. Які глыбока і правільна разгадвае, разумее што-н.; здагадлівы, прадбачлівы.

П. чалавек.

2. Назіральны, пільны.

П. погляд. П. розум.

3. Які змяшчае ў сабе глыбіню пачуццяў, праўдзівы, шчыры.

Праніклівыя радкі верша.

|| наз. прані́клівасць, -і, ж.

п’я́ўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, п’я́вак, ж.

1. Прэснаводны чарвяк, які корміцца кроўю жывёл, прысмоктваючыся да іх цела.

Медыцынская п. (для кровапускання). Ставіць п’яўкі.

2. перан. Пра чалавека-прыстасавальніка, які жыве за кошт чужой працы, эксплуатуе іншых.

стапрацэ́нтны, -ая, -ае.

1. Які мае ў сабе сто працэнтаў чаго-н.

С. раствор.

2. Які поўнасцю адпавядае норме, якім-н. патрабаванням.

Стапрацэнтнае выкананне плана.

3. Сапраўдны, поўнасцю выражаны ў сваіх якасцях (разм.).

С. інтэлігент.

|| наз. стапрацэ́нтнасць, -і, ж.

старо́нні, -яя, -яе.

1. Які не мае адносін да гэтага калектыву, сям’і і пад.; чужы.

Староннія людзі.

2. Не свой, не ўласны, чый-н.

Старонняя падтрымка.

3. Які не мае непасрэдных, прамых адносін да чаго-н.; пабочны.

С. шум.

ты́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. Шост, які ставіцца ў полі, на снезе для абазначэння межаў зямельных участкаў, дарогі, і пад.

2. Шост, які выкарыстоўваецца як падпорка для павойных раслін.

|| прым. тычкавы́, -а́я, -о́е (разм.).

уда́лы, -ая, -ае.

1. Які завяршаецца ўдачай; удачны, паспяховы.

Удалая паездка.

2. Вельмі добры, які адпавядае патрабаванням; правільны.

Выбраць у. ход.

3. Здатны на ўсё; спрытны, умелы.

Удалая гаспадыня.

4. Смелы, адважны; хвацкі.

У. хлопец.

|| наз. уда́ласць, -і, ж.

філігра́нны, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да філіграні; зроблены з філіграні (у 1 знач.).

Філігранныя вырабы.

2. перан. Вельмі дакладны, які патрабуе асаблівай увагі да дробязей і дэталей, старанна і тонка выкананы.

Філіграннае майстэрства.

|| прым. філігра́ннасць, -і, ж.

чатырох...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) які змяшчае чатыры якія-н. адзінкі, які складаецца з чатырох адзінак, напр.: чатырохактовы, чатырохгалосы, чатырохгранны, чатырохмесны, чатырохструнны;

2) колькасцю, мерай, коштам у чатыры якія-н. адзінкі, напр.: чатырохдзённы, чатырохбальны, чатырохрублёвы