Verbum

ныць, ны́ю, ны́еш, ны́е; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Балець (пра адчуванне тупога, цягучага болю).

Зуб ные.

2. Надакучліва скардзіцца на што-н.

3. перан. Цягуча, жаласна гусці (разм.).

Ные ў коміне вецер.

◊

Сэрца ные — пра пачуццё непакою, хвалявання.

|| наз. ныццё, -я́, н.

нью́тан, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

Адзінка сілы, роўная сіле, якая перадае масе ў 1 кг паскарэнне 1 м/сек².

нэ́ндза, -ы (разм.).

1. ж. Галеча, беднасць, незабяспечанасць сродкамі існавання.

Жыць у нэндзы.

2. ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -е, Т -ай (-аю), ж., мн. -ы, -аў. Той (тая), хто ўвесь час ные, скардзіцца; нуда (у 2 знач.).

3. ж. Тое, што і нуда (у 1 знач.).

Захварэць з нэндзы.

нэп, -а, м.

Скарачэнне: новая эканамічная палітыка, якая праводзілася савецкай дзяржавай у 1921—1928 гг. з мэтай адраджэння народнай гаспадаркі пры часовым дапушчэнні капіталістычных элементаў, аднак пры захаванні камандных вышынь у руках пралетарскай дзяржавы.

|| прым. нэ́паўскі, -ая, -ае.

нэ́пман, -а, мн. -ы, -аў, м. (разм.).

Прыватны прадпрыемец перыяду нэпа; гандляр.

|| прым. нэ́пманскі, -ая, -ае.

нюа́нс, -у, мн. -ы, -аў, м.

Адценне, тонкае адрозненне ў чым-н.

Музычныя нюансы.

|| прым. нюа́нсны, -ая, -ае.

ню́ні,

У выразе: распусціць нюні (разм.) — раскіснуць, расплакацца.

ню́ня, -і, мн. -і, -яў, м. і ж. (разм.).

Плакса, ныцік.

нюх, -у, м.

1. Здольнасць да ўспрыняцця і адрознівання пахаў (адно з пяці знешніх пачуццяў).

У сабакі добры н.

2. перан. Чуццё, кемлівасць.

У яго добры н. на ўсё новае.

◊

Ні за нюх (панюх) табакі (разм.) — ні за што, дарэмна (загінуць, прапасці).

Сабачы нюх — вострае адчуванне паху.

ню́хаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; незак.

1. каго-што. Удыхаць праз нос які-н. пах.

Н. паветра.

2. што. Удыхаць у нос (лекавы, наркатычны і пад. сродак).

Н. нашатыр.

3. перан. Выведваць, высочваць (разм.).

◊

І не нюхаў чаго (разм., неадабр.) — не зведаў чаго-н., не ведае чаго-н.

Не нюхаць пораху — не быць на вайне, не ваяваць.

|| зак. паню́хаць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 1 знач.).

|| аднакр. нюхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. ню́ханне, -я, н.; прым. ню́хальны, -ая, -ае.

Н. тытунь.