нацярпе́цца, ‑цярплюся, ‑церпішся, ‑церпіцца; зак.

Зведаць, перажыць шмат чаго‑н. непрыемнага, цяжкага; нагаравацца. Нацярпецца голаду і холаду. □ Румыны нашу армію сустракалі як родную, народ тут бедны, нацярпеўся, адчуў адразу, што армія краіны сацыялізма нясе вызваленне. Прокша.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

памя́нуты, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад памянуць.

2. у знач. прым. Упамянуты, названы. Хоць шмат прайшло з памянутых часін, Хоць выгляд краю роднага змяніўся, Ніколі не забудзеш тых мясцін, Дзе ненавідзець ворага вучыўся. Кляўко.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Нашу́шкацца, нашуштацца ’многа надзець на сябе’ (ТС, жытк., Жыв. сл.). Да шу́шкацца ’апрануць на сябе шмат’ і ’поркацца, шамацець, шаптацца’, параўн. нашу́шкацца ’нагаварыцца шэптам’ (Нас.), а таксама рус. нашу́шкаться, начу́чкаться ’многа на сябе адзець’ (дан., СРНГ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Раззя́піць ’шырока раскрыць рот’ (Касп.), ръззяпе́ніць ’шырока расчыніць (дзверы)’ (ушац., Нар. лекс.), раззя́піцца ’адкрыцца, расчыніцца’, ’разінуць рот’, ’узняць крык, сварку’ (Юрч. СНЛ), рус. дыял. раззепа́й ’крыкун, гарлапан’ (пск., цвяр.), раззепа́ться ’пачаць шмат пазяхаць’. Ад зяпа (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

населя́ться

1. насяляцца; засяля́цца;

2. (быть населённым) быць насе́леным (засе́леным);

Кавка́з населя́ется мно́гими наро́дами Каўка́з насе́лены (засе́лены) шмат які́мі наро́дамі;

3. страд. насяля́цца, засяля́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

прослужи́ть сов., в разн. знач. праслужы́ць;

он прослужи́л де́сять лет ён праслужы́ў дзе́сяць год;

ружьё прослужи́ло охо́тнику мно́го лет стрэ́льба праслужы́ла паляўні́чаму шмат год.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

much

[mʌtʃ]

1.

more, most

2.

adj.

шмат

much money — шмат гро́шай

much time — шмат ча́су

3.

adv.

1) ве́льмі

much pleased — ве́льмі задаво́лены

I am much obliged to you — Я вам ве́льмі ўдзя́чны

2) куды́

much better — куды́ ле́пшы

3) ама́ль; блізу́

much of a size (a height) — ама́ль тако́га са́мага паме́ру (ама́ль тако́е са́мае вышыні́)

This is much the same as the others — Ама́ль такі́ са́мы, як і і́ншыя

4.

n.

1) шмат што, шмат чаго́

Much of this is not true — Шмат што з гэ́тага няпра́ўда

2) to make much of — высо́ка цані́ць, шанава́ць; быць высо́кае ду́мкі аб кім-чым

3) not much of a — ня ве́льмі до́бры, слабы́

He is not much of an artist — Невялі́кі зь яго́ маста́к

4) too much for — не пад сі́лу

The work is too much for him — Пра́ца яму́ не пад сі́лу

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Стру́чны ‘дзе шмат струкоў’ (Варл.; ашм., Стан.), ‘з мноствам ягад’ (бяроз., Шатал.; Сл. Брэс.), ‘кусцісты, шматклубневы (напр., цыбуля)’ (пух., З нар. сл.), струча́ны ‘з мноствам струкоў’ (талач., Шатал.), стручы́сты ‘тс’ (мядз., Нар. сл.). Да струк 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

many​1 [ˈmeni] n.

1. мно́ства; мно́гія;

a good/great many вялі́кае мно́ства; ве́льмі шмат

2. : the many бо́льшасць (людзей), ма́сы, наро́д

♦

as many as сто́лькі ж

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

experienced [ɪkˈspɪəriənst] adj. (in) во́пытны, дасве́дчаны; спрактыкава́ны; кваліфікава́ны;

an experienced surgeon во́пытны хіру́рг;

He is very experienced in looking after animals. У яго шмат вопыту ў доглядзе жывёлы.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)