Які мае адносіны да ветру. Смалісты пах разносіцца такі, Што п’еш яго ў ветравым павеве.Колас.Пад ветравым подыхам Вольха сухая рыпіць і рыпіць.Барадулін.
ветравы́, ‑а́я, ‑о́е.
1. Прызначаны для аховы ад ветру. Ветравы шчыток. Ветравое шкло.
2. Такі, у якім вецер з’яўляецца рухаючай сілай. Ветравы рухавік.
3. Тое, што і ветравы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дра́пнуць1, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., каго-што.
Разм.
1. і без дап. Тое, што і драпануць 1. Драпнуць шкло. Куля драпнула па сцяне.
2. Лёгка раніць каго‑н. Агледзеў нагу. Куля толькі драпнула лытку.Жычка.
дра́пнуць2, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Разм. Тое, што і драпануць 2. [Наводчык] кінуўся ўцякаць. За ім драпнулі астатнія гітлераўскія артылерысты.Дудо.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мануфакту́ра, ‑ы, ж.
1. Першапачатковая форма капіталістычнай вытворчасці, характэрным для якой з’яўляецца надзел працы і ручная тэхніка.
2.Уст. Фабрыка, пераважна тэкстыльная. Перад вачамі паўставалі карціны мінулага — цяжкае жыццё ткачоў у дарэвалюцыйныя гады. Знясільваючая 14‑гадзінная праца рабочых і работніц на Марозаўскай мануфактуры.«Полымя».
3.зб. Тканіны. Замест сельскагаспадарчай [прадукцыі] грузілася на фурманкі прадукцыя прамысловая: жалеза, шкло, мануфактура.Дубоўка.
[Лац. manufactura ад manus — рука і factura — выраб.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́біцца, -б’юся, -б’ешся, -б’ецца; зак.
1.з чаго. З цяжкасцямі выйсці адкуль-н., вызваліцца.
В. з натоўпу.
В. з галечы.
В. з даўгоў.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прабіцца, вылезці з-пад чаго-н. на паверхню.
Агонь выбіўся з-пад страхі.
Валасы выбіліся з-пад хусткі.
3. Разбіцца (пра шкло акна).
Выбілася шыба.
◊
Выбіцца з сіл — вельмі стаміцца, знемагчы.
Выбіцца з графіка — парушыць графік работ.
Выбіцца са сну (разм.) — доўга не засынаць, часта прачынацца ноччу.
Выбіцца (або выйсці) у людзі (разм.) — пасля доўгіх намаганняў дасягнуць добрага грамадскага становішча.
|| незак.выбіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
крышта́льм
1. Kristáll m -s, -e;
празры́сты як крышта́ль kristállklar, kristállen;
2. (асабліваешкло) Kristáll n -(e)s; (посуд) Kristállglas n -es, -gläser;
го́рны крышта́ль Bérgkristall m -(e)s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Felicitas humana num quam in eodem statu permanet
Чалавечае шчасце ніколі не бывае трывалым.
Человеческое счастье никогда не бывает постоянным.
бел. Шчасце і трасца ‒ пераходныя свацці. Шчасце пераходам жыве. На паляванні, як і ў карцёжнай гульні, шанцуе не заўсёды. Шчасце зменліва. Шчасце, як шкло: лёгка разбіваецца.
рус. Счастье изменчиво. Счастье вечно не бывает, горе вместе с ним живёт. Счастье, что палка: о двух концах. Счастье, что волк: обманет да в лес уйдёт. Счастье с несчастьем в одних санях ездят. Счастье с несчастьем, что вёдро с ненастьем: живут переменчиво.
фр. Il n’y a pas de bonheur sans nuage (Не бывает безоблачного счастья).
англ. Fortune is like glass (Счастье ‒ как стекло).
нем. Das Glück ist wie Aprilwetter (Счастье ‒ как погода в апреле). Glück und Unglück wandern auf einem Steg (Счастье и несчастье ходят по одной тропинке).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
lupa
lup|a
ж. лупа; павелічальнае шкло;
wziąć co pod ~ę — а) разгледзець што ў лупу;
перан. уважліва прыгледзецца да чаго
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ВОДАЎСТО́ЙЛІВАСЦЬ матэрыялаў, здольнасць матэрыялаў захоўваць свае фізіка-мех. ўласцівасці пры працяглым уздзеянні вады. Вызначаецца адносінамі велічынь трываласці пры расцяжэнні (сцісканні) матэрыялу, насычанага вадой і ў сухім стане (каэф. разумацавання). Да водаўстойлівых адносяць матэрыялы з каэф. разумацавання, большым за 0,8 (напр., многія металы, спечаную кераміку, шкло, фтарапласты, поліалефіны). Водаўстойлівасць — важны паказчык для матэрыялаў, якія ўвесь час эксплуатуюцца ў вадзе (апоры мастоў, плаціны, абліцоўка рэактараў і інш.).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
прошиби́тьсов.
1.(пробить) разг. прабі́ць;
прошиби́ть стекло́ прабі́ць шкло;
2.(пронять) прост. праня́ць;
э́тими слова́ми его́ не прошибёшь гэ́тымі сло́вамі яго́ не про́ймеш;
◊
пу́шкой не прошибёшь гарма́тай не праб’е́ш.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бэ́завы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да бэзу. А вунь, у сапраўдным бэзавым садзе, невысокі будынак з прыгожым фасадам.Ваданосаў.[Галіна:] — Насустрач маім рукам пацягнуліся пругкія бэзавыя галінкі.Васілевіч.// Прыгатаваны з бэзу. Бэзавы экстракт.
2. Бледна-ліловы, колеру бэзу. Але кожнаму з нас даводзілася сустракаць, апрача звычайнага, шкло ледзь не ўсіх колераў вясёлкі — чырвонае, сіняе, блакітнае, жоўтае, бэзавае, зялёнае.Беразняк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)