Verbum

звяза́цца, звяжу́ся, звя́жашся, звя́жацца; звяжы́ся; зак.

1. з кім-чым. Устанавіць сувязь, зносіны з кім-, чым-н.

З. па тэлефоне.

2. з кім-чым. Устанавіць якія-н. (пераважна заганныя) адносіны з кім-н.

З. з нягоднікам.

3. з чым. Узяцца за што-н. (цяжкае або заганнае).

З. з непасільнай працай.

|| незак. звя́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Не трэба з забіякамі з.

нашто́, прысл.

1. пыт. 3 якой мэтай, для чаго.

Н. ты так робіш?

2. адноснае. Ужыв. як злучальнае слова ў даданых дапаўняльных сказах.

Папытайцеся ў яго, н. яму трэба было пераязджаць у горад.

3. у знач. часц. (звычайна ў спалучэнні са словам «ужо»). Ужыв. ў складаных сказах з адваротнай абумоўленасцю састаўных частак.

Н. ўжо быў добры чалавек Пракоп, а і той не стрымаўся.

затрыма́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. Спыніцца, запаволіць ці спыніць свой рух.

З. ля ўвахода.

2. Застацца дзе-н. на які-н. час, пабыць дзе-н. даўжэй, чым трэба або можна.

Там ён затрымаўся з-за хваробы.

З. ў дарозе.

3. Запазніцца, не зрабіць чаго-н. у тэрмін.

З. з адказам.

|| незак. затры́млівацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. затры́мка, -і, ДМ -мцы, ж.

дзець, дзе́ну, дзе́неш, дзе́не; дзень; зак. (разм.).

1. Палажыць куды-н. так, што цяжка знайсці.

Куды ты дзеў ключ? Дзе ж я дзену гэтую кнігу?

2. Знайсці для каго-н. месца, прытулак.

Кацянят трэба некуды д.

◊

(Не ведаць) куды вочы дзець (разм.) — пра адчуванне сораму.

(Не ведаць) куды рукі дзець (разм.) — пра адчуванне няёмкасці, разгубленасці.

|| незак. дзява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

віля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак.

1. чым. Хістаць, паварочваць з боку ў бок.

В. хвастом.

2. Рухацца па звілістай лініі або рабіць крутыя павароты.

Дарога віляла паміж скал.

3. перан. Вагацца ў разважаннях, ухіляцца ад прамога адказу (разм.).

Трэба гаварыць праўду, а не в.

|| аднакр. вільну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 і 2 знач.).

|| наз. віля́нне, -я, н.

праве́трыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ачысціцца ад дрэннага паветра прытокам свежага; прасушыцца на ветры.

Пакой добра праветрыўся.

Зерне праветрылася.

2. Асвяжыцца, пабыць на свежым паветры.

3. перан. Развеяцца, набрацца новых уражанняў, заняцца чым-н. дзеля адпачынку, забавы (разм.).

Трэба паехаць у падарожжа, каб п.

|| незак. праве́трывацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. праве́трыванне, -я, н. (да 1 знач.).